AMERSFOORT – Sinds een jaar geldt het telefoonverbod op middelbare scholen. Hoe ging dat afgelopen jaar? Een decaan en twee leerlingen van Het Nieuwe Eemland blikken terug.

Het terrein van Het Nieuwe Eemland is verlaten. Het gebouw is omringd door bossen en een groot grasveld. Binnen zijn de gangen uitgestorven, op een enkele leerling na die haastig richting een lokaal loopt. Het is zo stil omdat het toetsweek is. In de mediatheek is het wel druk. Leerlingen werken geconcentreerd aan opdrachten en bereiden ze zich voor op toetsen. In de aula zitten leerlingen samen te studeren of zachtjes te praten. In een hoek zit een groepje meiden te giechelen. Ze lijken plezier te hebben samen, alsof ze de spanning van de toetsen even vergeten. Het is alsof je teruggaat in de tijd, want er is nergens een telefoon te bekennen.

Nieuw schooljaar, nieuwe regels
Mobiele telefoons leiden af en zorgen ervoor dat leerlingen slechter presteren, daar moeten we leerlingen tegen beschermen. Daarom is het gebruik van mobiele telefoons niet meer toegestaan in de klas, zo staat te lezen op de website van de Rijksoverheid. Volgens Willem Olde Meule, decaan van de mavo, is het telefoonverbod een groot succes. ‘Ik vind het echt een verademing,’ zegt hij met een glimlach. ‘Het is heerlijk om te zien dat kinderen weer met elkaar bezig zijn in plaats van voorovergebogen op hun telefoon. Het sociale aspect is echt verbeterd; leerlingen worden gedwongen om met elkaar te praten.’

De invoering van het telefoonverbod verliep volgens Olde Meule best soepel. Scholen mogen zelf bepalen hoe ze dat doen. Het Nieuwe Eemland voerde het telefoonverbod pas na de zomervakantie in. Zo was het een nieuw schooljaar met nieuwe regels. ‘Thuis of in de kluis’ is sindsdien het uitgangspunt: telefoons mogen op het terrein van de school niet meer zichtbaar en hoorbaar zijn. Om te voorkomen dat leerlingen hun laptop als vervanging gebruiken, worden bepaalde sites en apps geblokkeerd. Word je gezien met een telefoon, dan zijn de consequenties groot. De telefoon wordt altijd ingenomen en hoe vaker dit gebeurt, hoe zwaarder de straf is.

Onhandig
Zhara (16) loopt samen met een vriendin terug naar school. Na een toets eerder die ochtend hebben ze over een uur weer de volgende. De meiden stoppen hun telefoon snel in hun zak voordat ze de school binnenlopen. Zhara vindt het telefoonverbod onzin. ‘We zaten al weinig op onze telefoon, want we hadden die telefoonzakken in de klas. Nu is het veel strenger. Als je telefoon wordt afgepakt, mag je hem pas aan het einde van de dag ophalen en bij een tweede keer moeten je ouders komen. Dat vind ik overdreven.’ Ze vertelt dat de telefoon soms handig zou zijn, bijvoorbeeld om snel het rooster te checken. ‘Nu moet ik mijn laptop pakken of naar de schermen in de school lopen. Het is gewoon onhandig.’ Zhara merkt zelf geen grote verschillen. ‘Ik lette altijd al goed op, ook toen telefoons nog wel in de klas mochten.’

Telefoon op het toilet
Ook Lise (15) is kritisch over het verbod: ‘Ik denk niet dat het veel nut heeft. In de les waren er al regels en buiten de les merk je weinig verschil. Bovendien zie ik docenten zelf vaak op hun telefoon zitten, bijvoorbeeld om absenties te registreren. Dat voelt dubbel. Laatst ging de telefoon van een docent af tijdens een toets. Dat vind ik gek, want wij mogen hem niet eens in de buurt hebben.’ Het verbod maakt de leerlingen ook creatief. ‘Veel leerlingen gaan gewoon op het toilet op hun telefoon,’ zegt Lise. ‘Je moet er alleen voor zorgen dat je niet betrapt wordt want dan zijn de regels echt streng. Na drie keer kan je zelfs geschorst worden.’

Op Het Nieuwe Eemland lopen de ervaringen met het telefoonverbod uiteen. Of de leerprestaties zullen verbeteren, is nog niet te zeggen. Olde Meule besluit: ‘Ik weet niet of het verbod veel meer focus oplevert. Het sociale aspect is vooruitgegaan, maar er worden nog steeds elke dag telefoons afgepakt. Het blijft een beetje een kat-en-muisspel.’ Met het einde van de toetsweek in zicht verlaten de laatste leerlingen het schoolterrein. Sommigen lachen opgelucht, anderen lijken teleurgesteld naar huis te fietsen. Het is duidelijk dat de focus deze week op de toetsen lag, maar de echte vraag komt pas later: of het telefoonverbod echt een verschil heeft gemaakt.

Luister hieronder naar de audioreportage van Keara Patti over de sociale invloed van het telefoonverbod op de school.