AMERSFOORT – Voor het eerst in jaren kunnen burgers vanaf deze maand weer een kijkje nemen op het militaire terrein van de Bernhardkazerne en oefengebied Vlasakkers. Gilde Amersfoort organiseert in samenwerking met Defensie een bijzondere fietstocht over het terrein van de Bernhardkazerne en oefenterrein de Vlasakkers bij de Bernhardkazerne die normaal gesproken voor het publiek afgesloten gebied toegankelijk maakt. 

Data

De eerste fietstocht vindt plaats op vrijdag 1 juni om 13:00 uur, gevolgd door een twee tochten op 6 juni en twee tochten op 4 juli. Alle Beide tochten zijn volledig uitverkocht. De route start bij het hek van de Bernhardkazerne aan de Utrechtseweg Barchman Wuytierslaan in Amersfoort waarna deelnemers langs het kazernecomplex en door het natuurgebied Vlasakkers bij Soesterberg fietsen. De tocht duurt ongeveer drie uur en wordt begeleid door twee gidsen van Gilde Amersfoort en een medewerker van Defensie. Alle deelnemers moeten van tevoren worden gescreend door Defensie, dus vergeet geen geldig ID-bewijs mee te nemen.

De stops

De fietstocht begint met een ontvangst door commandant Hans van Dalen van de Bernhardkazerne. Deelnemers beginnen bij het Cavaleriemuseum, waar deelnemers een korte introductie krijgen met koffie en een korte rondleiding. Het doel van deze eerste stop is volgens Koos Oosterhoff van Gilde Amersfoort de organisatie om nieuwsgierigheid te wekken voor een uitgebreidere terugkeer.

Daarna fietst de groep over het kazerneterrein, waar Van Dalen vertelt over de geschiedenis en huidige functie van de gebouwen. Deelnemers zien dan onder andere tanks, een klimtoren en moderne trainingsapparatuur, waaronder een tanksimulator die vergelijkbaar is met vliegtuigsimulatoren. Foto’s van de groep zijn toegestaan, maar niet van het terrein zelf, aangezien de kazerne nog actief militair wordt gebruikt.

Het volgende deel van de route voert door over het oefenterrein en natuurgebied de Vlasakkers. Na het verlaten van het oefenterrein nemen de gidsen van Gilde Amersfoort de begeleiding tour van defensie over. Bij de ‘Stompert’ – een verhoging waar ooit de beroemde kei van Amersfoort lag – krijgen deelnemers uitleg over de lokale geschiedenis en het voormalige vliegveld Soesterberg.

”Veel te veel tickets”

De interesse voor de fietstocht overtrof alle verwachtingen. Door een fout in het ticketsysteem werden veel meer kaarten verkocht dan mogelijk was. “We hadden voor een plek van twaalf al zeventig inschrijvingen,” vertelt een van de organisatoren. In overleg met Defensie werd besloten de groepsgrootte uit te breiden en een extra datum toe te voegen.

Deelnemers reageren enthousiast op de tocht. Veel mensen geven aan dat ze eindelijk weten wat er zich achter de hekken afspeelt en krijgen begrip voor de inspanningen die Defensie levert. De organisatie benadrukt echter dat het geen PR-actie is: “Het is meer laten zien. Het is er en wat doet het dan en hoe werkt het?”

Amersfoort garnizoensstad

De fietstocht past binnen het themajaar “Amersfoort Garnizoenstad”, waarmee de stad haar militaire verleden en heden onder de aandacht brengt. Oosterhoff spreekt volgens Gilde Amersfoort als hij de reden achter het evenement uitlegt. “Het is om de gordijnen open te doen voor inwoners die wel langs de kazerne rijden, maar niet weten wat er zich achter de hekken afspeelt.” De samenwerking begon met een lezing voor alle Gilde gidsen op de Bernhardkazerne, waar Jan Carel van Dijk de geschiedenis van Amersfoort als garnizoenstad vertelde en commandant Van Dalen sprak over toekomstige investeringen in de Bernhardkazerne. Volgens een van de organisatoren van de fietstocht heeft de huidige wereldsituatie, met name de oorlog in Oekraïne, ervoor gezorgd dat ook mensen met kritische denkbeelden anders zijn gaan kijken naar de rol van defensie.

Tweede Wereldoorlog

De kazerne werd vlak voor de Tweede Wereldoorlog in 1939 gebouwd voor Nederlandse cavalerie-eenheden, maar werd in mei 1940 door de Duitsers ingenomen. Duitse Luftwaffe-eenheden gebruikten de kazerne tot het einde van de oorlog, mede vanwege de nabijheid van vliegveld Soesterberg. ”Wat de Duitsers precies deden met het oefenterrein de Vlasakkers zelf durf ik niet met zekerheid te zeggen, maar ik gok dat ze het ook gewoon als oefenterrein gebruikten als onderdeel van Truppenübungsplatz Soesterberg,” antwoordt Thom Lubberding van Archief Eemland.

Geen tickets?

De fietstochten worden dit jaar eenmalig aangeboden in het kader van het thema Amersfoort garnizoensstad 2025. Er zijn geen plannen om meer tochten aan te bieden. De Bernhardkazerne ondergaat binnenkort momenteel een grootschalige modernisering. Dat vraagt veel aandacht van de kazerneleiding vraagt. En misschien wel het belangrijkste, de Vlasakkers blijft een actief militair terrein waar regelmatig oefeningen plaatsvinden

Foto door Martin Bos