Radiostations gebruiken hitlijsten als gouden wapen in strijd om luisteraar

Tijdens het autorijden, tijdens het koken of als je een rondje door de supermarkt loopt. De radio hoor je overal. De laatste paar jaar leken steeds minder geluisterd te worden naar de radio, maar het medium is helemaal terug. Wekelijks stemmen miljoenen mensen de radio af op hun favoriete zender. Diezelfde zenders doen er alles aan om zo veel mogelijk mensen te bereiken, en daar hebben ze een bijzonder trucje voor.

Al jaren bepalen de luistercijfers, gepubliceerd door NMO/Ipsos-Kantar, het radiolandschap. Daarmee wordt duidelijk welk station het meest beluisterd wordt en welke zenders juist luisteraars verliezen. Tot 2023 werden die luistercijfers maandelijks gepubliceerd, sinds dit jaar gebeurd dat wekelijks. Daardoor is de invloed van tijdelijke acties een stuk beter in kaart te brengen en kunnen zenders nieuwe lessen trekken uit acties van concurrenten. 

Een bekend fenomeen in de radiowereld is het ‘Top 2000-effect’. Al ruim twintig jaar organiseert NPO Radio 2 in de laatste week van december de Top 2000, waarbij luisteraars kunnen stemmen op hun favoriete nummers. Die worden vervolgens tussen Kerst en oud & nieuw gedraaid, dag en nacht. Vanwege de bekendheid van de actieweek luisteren er veel mensen die doorgaans niet naar Radio 2 zouden luisteren, waardoor het aandeel van Radio 2 in de luistercijfers enorm groeit.

In de periode van en na de Top 2000 had NPO Radio 2 een marktaandeel van respectievelijk 17.7 en 16.3 procent. Deze piek wist het station maar één keer te benaderen, dat was tijdens het Songfestival in mei, toen ze beide halve finales, de finale en een hitlijst rondom het songfestival uitzenden. 

Niet alleen Radio 2 weet hoe groot de invloed is van een tijdelijke lijst of actie. Ook bij de grootste concurrent, Qmusic, spelen ze goed in op wat de luisteraar wil. In juni is al sinds jaar en dag de ‘Foute Maand’ bij het radiostation. Een week vol feest, met als kers op de taart de Foute 1500. Hoewel deze actie niet de bekendheid heeft zoals de Top 2000, is toch duidelijk in de luistercijfers een piek te zien in die actiemaand. 

De piek in de grafiek komt uit op 15,8 procent voor Qmusic. Een enorme piek voor de grootste commerciële radiozender van Nederland. Shirley van Stappershoef – Veerman, Consumer Intelligence Manager bij Qmusic, weet alles over die luistercijfers en analyseert wekelijks de cijfers voor het grote radiostation. Zij legt uit wat ze bij Qmusic merken van de invloed van die hitlijsten. 

“Wij zien inderdaad dat de Foute Maand in juni een grote stijging laat zien in de luistercijfers. Daar spelen we ook zo op in, met als kers op de taart de Foute 1500. Onze vaste luisteraars kijken daar elk jaar weer enorm op uit, met als ultieme afsluiter de Foute Party.” 

Ook andere radiostations zien dat ze, op de juiste momenten, kunnen pieken in de luistercijfers. Bij Radio 10 zit de grootste piek in augustus. Ook die piek is te verklaren aan de hand van een hitlijst, namelijk de Top 1500 van de ’80s. Dat is de muziek die ze daar veelal draaien en ze wisten met de hitlijst massaal het juiste publiek te vinden.

Volgens Van Stappershoef – Veerman bieden de wekelijkse luistercijfers nieuwe kansen voor de radiostations, omdat ze nu een stuk sneller kunnen zien of een bepaalde actie werkt of niet. Komende december zal ook voor het eerst echt goed te zien zijn hoe Radio 2 de radiowereld verovert met de Top 2000, hoewel ze bij Qmusic zullen hopen zoveel mogelijk luisteraars bij zich te houden.