HERKANSING!!!!
Wie denkt dat voetbal slechts een sport is waarbij 22 sporters achter een bal aan rennen voor 90 minuten, komt bedrogen uit. Achter de schermen van een Nederlandse Betaalde Voetbalorganisatie (BVO) schuilt een hele wereld die weinig met voetballen te maken heeft, maar wel een enorme impact heeft op de samenleving. De maatschappelijke betrokkenheid van een voetbalclub is anno 2024 groter dan ooit tevoren. “Het is een wereld waarin rivaliteit niet bestaat.”
Wie dat kan bevestigen is Aukje Geubbels, MVO manager (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) van de Eredivisie CV. Al ruim vijf jaar staat zij aan het roer van de maatschappelijke projecten die georganiseerd worden in de Eredivisie en merkt daarin een enorme groei in de afgelopen jaren. “Het mooie aan de maatschappelijke kant is dat je geen concurrenten bent. Dat is op het veld vaak nog wel zo”
Maatschappelijk betrokken
Momenteel hebben alle achttien Eredivisieclubs in Nederland een eigen MVO-afdeling, de een groter dan de ander. Allen hebben ze één groot doel: Onderdeel worden van de samenleving en een maatschappelijk steentje bijdragen. Geubbels ziet deze missie zelf ook, hoewel de clubs sterk verschillen in de manier waarop ze dat bereiken.
“Ik geloof heel erg in de kracht van de eigen club. Iedereen heeft zijn eigen stadion, eigen regio, eigen supporters en eigen spelers. Dat maakt ze een heel mooi merk en ik denk dat hun bereik regionaal heel belangrijk is.”
Uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht, in opdracht van de KNVB, blijkt dat alle achttien Eredivisieclubs zich inzetten op maatschappelijk vlak. In het seizoen 2022/2023 waren er 168 verschillende projecten georganiseerd door de Eredivisieclubs. Dat is een toename van tien procent ten opzichte van een jaar eerder. Bovendien vinden Nederlanders de Eredivisie steeds meer maatschappelijk betrokken in de samenleving.
Momenteel hebben alle achttien Eredivisieclubs in Nederland een eigen MVO-afdeling, de een groter dan de ander. Ondanks de grote verschillen tussen clubs in grootte van MVO-afdelingen (Feyenoord is koploper met 38 medewerkers, FC Volendam hekkensluiter met slechts 0,5 FTE), hebben ze allen hebben ze één groot doel: Onderdeel worden van de samenleving en een maatschappelijk steentje bijdragen. Geubbels merkt dat deze missie het grote doel is van alle achttien organisaties, hoewel de clubs sterk verschillen in de manier waarop ze dat bereiken.
FC Twente leert van de stad
Zo ook bij FC Twente. De club uit Enschede draagt de naam van de regio in het oosten van het land en vanuit heinde en ver komen fans dan ook naar De Grolsch Veste om wedstrijden van FC Twente te bekijken. De maatschappelijke tak van de voetbalclub heeft een flinke omvang met een groot aantal projecten. Roy Elferink en Willy Berends maken deel uit van de maatschappelijke stichting van FC Twente, ‘FC Twente Scoren in de Wijk’. Elferink als MVO Manager van de stichting, Berends verdeelt zijn werkzaamheden voor de stichting met het behoud van de materiële historie van de voetbalclub uit Enschede als archivaris.
Elferink is nauw betrokken bij de plannen die de maatschappelijke tak van FC Twente opzet. “We hebben heel veel maatschappelijke projecten, gericht op heel veel verschillende vlakken van de samenleving. Dus van kinderen tot ouderen en van Nederlanders tot nieuwe statushouders.”
"Als wij het probleem signaleren en wij gaan er wat aan doen, dan hopen we ook dat meer partijen met ons mee gaan." Roy Elferink, MVO Manager bij FC Twente
Op papier is de maatschappelijke stichting van FC Twente een aparte onderneming ten opzichte van de voetbalclub FC Twente, maar daar is in de samenwerking weinig van te merken, zo constateert Elferink. “We kunnen de spelers en speelsters inzetten bij al onze projecten en de club kijkt ook met ons mee en denkt met ons mee in de ontwikkelingen en zaken die we dan op kunnen pakken.”
Problematiek in de regio opsporen
Een van die projecten waar FC Twente spelers en de club voor inzet is ‘Supporters voor Elkaar’. Het is een project waarin FC Twente met een grote actiegroep gezinnen uit een aantal gemeenten in de regio Twente ondersteunt in allerlei problemen. Zo legt Elferink uit dat ze een aantal jaar geleden achter een groot probleem kwamen in de gemeente van de club. “Enschede bleek een van de slechtste gemeenten te zijn op het gebied van laaggeletterdheid voor kinderen. We ondernamen actie, waarmee we aan wilden zetten tot verandering. Als wij het probleem signaleren en wij gaan er wat aan doen, dan hopen we ook dat meer partijen met ons mee gaan.”
Berends vult aan. “Dat is een goed voorbeeld dat geeft, want daar ben ik zelf dus echt een jaar of vijf geleden ongelooflijk van geschrokken, want ik was daar helemaal niet van op de hoogte. Maar toen hebben we een project gedraaid in een achterstandswijk in Enschede, waar ik uit toen zelf de schriftjes van de kinderen zag. En daar zijn we eigenlijk allemaal echt, echt heel erg van geschrokken.”
Het aantal laaggeletterden in Enschede bleek veel hoger dan verwacht en dus ging FC Twente van start met een pilot, om samen met de kinderen actief en meer te lezen. “We hebben vorig jaar een pilot gedraaid met twee scholen om te kijken hoe we dit probleem het best aan kunnen pakken. Dat ging heel goed en het is nu de bedoeling dat we hier met zes scholen serieus mee verder gaan.” Dat FC Twente zich zo kan mengen in de regio en de problematiek die speelt, is volgens Elferink een van de mooiste dingen die ontstaan uit de maatschappelijke tak van de voetbalclub.
Trots van de provincie
Ook bij SC Heerenveen zien ze de grote betrokkenheid uit de regio. In de naam komt de invloed van de provincie Friesland dan niet naar voren, kijkend naar het shirt van de club uit Heerenveen. De Friese vlag is het thuistenue en ook in en om het stadion blijkt uit alles dat de club de trots is van de provincie. MVO Coördinator Marouan Achammachi ziet dat de club uit het noorden van het land zichzelf kan binden met supporters door de nauwe band met de provincie.
“Wij nodigen bij elke thuiswedstrijd de uitspelende club uit in onze maatschappelijke skybox, ongeacht de rivaliteit... Je ziet elkaar als collega’s, totaal niet als concurrent.” Marouan Achammachi, MVO Coördinator bij SC Heerenveen
Net zoals bij FC Twente heeft sc Heerenveen een aparte stichting voor alle maatschappelijke initiatieven. Dat de voetbalclub gescheiden is van de maatschappelijke stichting, is puur voor het papierwerk, zo legt Achammachi uit. “In principe zijn wij een afdeling binnen de club. We hebben ook gewoon een eigen kantoor hier. We hebben wel een ANBI-status, maar worden hier gezien als een afdeling binnen de voetbalclub.”
De Friese identiteit van SC Heerenveen is niet alleen terug te vinden op het veld en de tribunes. Ook de maatschappelijke afdeling heeft de identiteit als rode draad genomen in het bepalen van de visie voor Stichting sc Heerenveen Foundation. “We hebben gekeken naar wat voor een club wij eigenlijk zijn en wat de kernwaarden zijn. Daar komt die Friese identiteit ook in terug.”
Rivaliteit bestaat niet
Volgens Achammachi moet iedereen bereikbaar zijn voor de projecten die de club organiseert, die vooral gericht zijn op vitaliteit en participatie. Die pijlers komen overeen met veel andere clubs, die dezelfde pijlers hanteren in het organiseren van projecten. Achammachi hecht waarde aan de samenwerking met de andere BVO’s, die allen hun eigen invulling hebben van de projecten en daarin weer leren van elkaar.
“Wij nodigen bij elke thuiswedstrijd de uitspelende club uit in onze maatschappelijke skybox, ongeacht de rivaliteit. Wij hebben de luxe dat we die hebben en daar maken we dan ook graag gebruik van. In de gesprekken die we hebben merk je wel dat elke club net iets verschillends doet waar je van kunt leren.” Van rivaliteit dus geen sprake in het Abe Lenstra Stadion, maar dat heeft een logische reden, zo denkt Achammachi.
Hij denkt dat BVO’s veel van elkaar kunnen leren op het gebied van maatschappelijke projecten. Eens per kwartaal komen alle clubs naar Zeist voor een speciale dag, waarin alle clubs hun nieuwe projecten kunnen bespreken. Daarnaast is er onderling ook veel contact, bij Heerenveen is dat vooral met de collega’s uit de noordelijke provincies. “Je ziet elkaar als collega’s, totaal niet als concurrent.”
Een aantal projecten, zoals de Bijzondere Eredivisie, zijn ontstaan door een samenwerkingsverband tussen BVO’s. In de Bijzondere Eredivisie spelen G-teams van verschillende BVO’s tegen elkaar, om zo in contact te komen met andere G-voetballers uit het land en om in beweging te blijven. Het is een van de projecten waaraan meerdere BVO’s zich verbonden hebben. “Je ziet elkaar als samenwerkingspartner. In ons geval is dat vooral bij de noordelijke clubs. Je hebt toch redelijk met hetzelfde verzorgingsgebied te maken en dan kan je alleen maar van elkaar leren.”
Luister hier naar de podcast Meer Dan Alleen Voetbal, waarin de maatschappelijke impact van NEC, Go Ahead Eagles en FC Utrecht onder de loep genomen wordt!
