Afgewezen asielmigranten sneller stout dan geregistreerde
Er zijn 30 keer pogingen gedaan tot moord, waarvan er daadwerkelijk 2 moorden zijn gepleegd. In 2019 waren asielzoekers bijna vijfduizend keer betrokken bij een misdrijf. Onder deze groep asielzoekers vallen mensen die nauwelijks kans hebben op een verblijfsvergunning. Het gaat ook om incidenten in de asielzoekerscentra zelf, hier verblijven de asielzoekers na het aanvragen van asiel in Nederland. In de centra gaat het vooral om overtreden van de huisregels en het vertonen van agressief gedrag. Hierbuiten gaat het vooral om inbraak, diefstal en geweldmisdrijven.
Mensen vluchten naar ons land omdat ze op de vlucht zijn voor oorlog, werk, studie of een gezinsleven. De meest recente cijfers van het CBS tonen aan dat in augustus, 2755 asielverzoeken werden ingediend. In 2020 kwamen er 17585 asielzoekers naar Nederland, hiervan kregen 14045 een verblijfsvergunning voor een bepaalde tijd. Een klein aantal van dit getal krijgt dus een vergunning voor een onbepaalde tijd. Na vier weken moeten de afgewezen asielmigranten Nederland verlaten.
De cijfers van geregistreerde gedachten onder asielzoekers zijn gepubliceerd komen uit 2019. Deze gegevens vallen onder de asielmigranten die in Nederland geregistreerd zijn. Asielmigratie en Criminaliteit meldt dat afgewezen asielzoekers Nederland in delen zouden hebben verlaten, hierdoor is het moeilijk om te onderzoeken hoeveel afgewezen asielzoekers er zijn vertrokken. Om te kijken in hoeverre deze groep betrokken is in de criminaliteit, worden zij in vier scenario’s ingedeeld. ‘Hierbij wordt er achtereenvolgens van uitgegaan dat 0 procent, 25 procent, 50 procent en 75 procent van de afgewezen asielzoekers is vertrokken. Daarnaast zal op basis van koppeling van gegevens van asielmigranten met gegevens over staande houdingen van illegale vreemdelingen een gefundeerde schatting worden gemaakt van de groep afgewezen nog in Nederland verblijvende asielmigranten.’
Theoretische uitgangspunten
Dr. (Arjen) AS Leerkes onderscheidt drie groepen in zijn rapport Asielmigratie en Criminaliteit: ‘Asielmigratie en Criminaliteit.’ De eerste groep: ‘Migranten van wie de asielaanvraag is toegekend en op basis daarvan tijdelijke of permanente verblijfsvergunning hebben verkregen en – deels ook – de Nederlandse nationaliteit hebben verworven.’ De tweede groep: ‘Migranten die een asielaanvraag hebben ingediend en momenteel in afwachting zijn van een beslissing (‘asielzoekers in procedure.’ En de laatste groep: ‘Migranten van wie de asielaanvraag is afgewezen en die niet meer in de procedure zitten (of die zelf uit de procedure zijn gestapt), maar nog steeds in Nederland verblijven (‘uitgeprocedeerde asielzoekers.’ In zijn rapport vermeldt hij theoretische punten die veronderstellen waarom asielzoekers betrokken zijn in de criminaliteit.
Hierbij wordt verondersteld dat asielmigranten met een verblijfsvergunning, een sterkere maatschappelijke positie hebben dan de andere twee groepen. Omdat de andere groepen minder recht hebben op sociale en politieke rechten van de Nederlandse overheid. Ook hebben zij recht op huisvesting. De laatste groep is het meest kwetsbaar. (De Haan en Althoff) Hierdoor wordt deze groep uitgesloten van de arbeidsmarkt en zoeken meer mensen een andere manier om geld te verdienen. Hierdoor belanden ze in criminele activiteiten om in Nederland te kunnen verblijven. Een grote factor is onvrede van de levensomstandigheden, waarbij compensatiediefstallen gepleegd worden. Ook ontstaan er verschillen in etnische groepen en de daarbij betrokkenheid in de criminaliteit. ‘Zij die een goede toegang hebben tot relevante instituties en netwerken zouden minder criminele activiteiten plegen.’ Illegale asielzoekers zouden snellere contact hebben tot illegale markten door de etnische groep waar ze tot behoren. De laatste veronderstelling is dat de criminaliteit geen relatie zou hebben met de asielprocedure. Omdat het mogelijk is dat asielzoekers al crimineel waren voordat ze naar Nederland kwamen en dat ze doelgericht naar Nederland zijn gekomen voor criminele doelen.
Aankomst in Nederland
Als een asielzoeker in Nederland asiel wil aanvragen, wordt een ‘vreemdeling’ genoemd. Rijksoverheid asielbeleid aanpak Deze persoon moet zich melden bij het aanmeldcentrum (AC) van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Hier zit de afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM), die de persoonlijke gegevens verzamelt en vingerafdrukken afneemt. Hierna zal de asielzoeker een asiel aanvragen en hierbij volgt een gesprek met de IND over zijn/haar identiteit, nationaliteit en reisroute. Hierna ondergaat de asielzoeker een rust- en voorbereidingstijd en zal hij/zij onderdak krijgen. Er wordt een asielprocedure ingepland, deze gaat pas officieel in na de 6 rust dagen die de asielzoeker heeft gehad om bij de komen van de reis. De algemene asielprocedures worden gehouden door de IND. In een tijd van 8 dagen, doet de asielzoeker zijn verhaal en zal de IND deze aanvraag beoordelen. Binnen 6 maanden hoort een asielzoeker of hij mag blijven in Nederland. Als er meer onderzoek nodig is naar de betreffende situatie, kan de IND het proces verlengen.
Het gesprek bij de IND kan niet als ‘standaard’ beschouwd worden, er worden ook geen vragen gesteld van een (standaard) vragenlijst. De IND is opzoek naar authentieke situaties. Aan de hand van werkinstructies van verschillende situaties houden medewerkers deze gesprekken. ‘Uit die werkinstructies halen medewerkers dan onder andere informatie en zo weten medewerkers welke vragen ze kunnen stellen in een gehoor, dan kijk je vervolgens of het aannemelijk en geloofwaardig is (dus noemt iemand allerlei tegenstrijdigheden, of vertelt iemand wel een heel sterk verhaal wat eigenlijk niet echt waar kan zijn) meldt Stefanie Tielbeke van de IND (Medewerker behandelen en ontwikkelen.) Het rapport van werkinstructies voor lhbti’s van de IND meldt: ‘Als de vreemdeling niet of weinig kan vertellen over een thema, wordt hem gevraagd om uit te leggen waarom hij dit niet kan. Ook hierbij geldt dat het persoonlijke relaas leidend is bij de vraag of en in hoeverre van de vreemdeling verwacht mag worden dat hij hierover kan verklaren.’
Als een asielzoeker een verblijfsvergunning met bepaalde tijd krijgt, is deze vergunning 5 jaar geldig. Hierbij moet de asielzoeker een inburgeringsexamen afleggen en heeft hij/zij recht op huisvesting in Nederland. Na 5 jaar kijkt de IND nog een keer naar de situatie en zal dan beslissen of de asielzoeker mag blijven. Als hij/zij een ernstig misdrijf pleegt kan de vergunning weer ingetrokken worden. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) brengt de asielzoeker in contact met werkgevers. Bij een afwijzing van een asielaanvraag hebben asielzoekers nog 4 weken recht op verblijf in een asielzoekerscentrum (azc). Hierbij kunnen ze ook begeleiding krijgen van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V).
Worsteling
Wat de overheid probeert te doen om de criminaliteit onder asielzoekers te verminderen is bijvoorbeeld zo snel mogelijk een asielvraag af te handelen. Maar dit kan natuurlijk niet altijd even snel. Asielzoekers die zich misdragen op crimineel gebied kunnen onder het snelrecht komen te vallen. Dit gebeurt vaak voor situaties zoals geweld tegen de buschauffeur of onbehagelijk gedrag bij het uitgaan. Ook worden er ketenmariniers ingeschakeld die gemeenten, de politie, het COA en andere mensen die betrokken zijn een oplossing te vinden voor de vorm van overlast. Als er sprake is van heftige overlastgevers kunnen zij doorgestuurd worden naar de Handhaving- en Toezicht locatie (HTL) in Hoogeveen. Hierbij krijgen asielzoekers een gebiedsverbod opgelegd, zodat ze alleen in de HTL kunnen blijven. Het ministerie van Justitie en Veiligheid maakt een landelijke lijst met de asielzoekers die het meest overlast geven aan gemeenten en andere betrokkenen. Deze lijst wordt maandelijks gepubliceerd, hierdoor kunnen personen een individuele aanpak krijgen.