Dreigend piloten tekort: Piloot worden doe je niet zomaar

Ondanks de stijgingen van de prijzen, zijn vakanties nog steeds ontzettend populair. Waar we vorig jaar al grote problemen op de luchthavens kenden, wordt er verwacht dat de komende jaren de problemen alleen nog maar groter gaan worden. In de zomer van 2022 kenden vele luchthavens een tekort aan grondpersoneel, maar in de komende jaren zal er ook zo maar eens een tekort aan het personeel in de lucht kunnen komen. En dat terwijl piloot worden van veel kinderen toch een droom is. “Het is ontzettend leuk om mensen naar hun bestemming te vliegen, maar ook wel zwaar. De dagen zijn soms echt lang”, aldus piloot Stan Wennekes (26).

 

[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/cynthiaverspeek/wp-content/uploads/sites/573/2023/06/Afbeelding-van-WhatsApp-op-2023-06-01-om-09.41.17.jpg” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”Stan Wennekes bereidt zich voor op een nieuwe vlucht. Foto: Stan Wennekes” captionposition=”center” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]

Een van de oorzaken hiervan is de coronacrisis. Door de grote aantallen besmettingen en de lockdowns die de luchtvaart voor een groot deel stil wist te leggen, ontstond er een krimp in deze sector. Veel mensen verloren hun baan en als ze hun baan al wisten te behouden werd het salaris vaak flink ingeperkt om zo de bemanning te kunnen houden. Toen het reizen weer begon aan te trekken, herstelde de branche zich sneller dan verwacht. Tegelijkertijd blijkt dat er steeds minder mensen een opleiding tot piloot volgen, waardoor er niet meer in de nieuwe behoeften kan worden voorzien.

Exacte cijfers over de luchtvaartbranche zijn moeilijk te verzamelen, doordat in deze sector de hele wereld verbonden is met elkaar. Onderzoeksbureau Oliver Wyman schat in dat er op 1 januari 2023 ongeveer 324.000 verkeersvliegers zijn, terwijl er een vraag is van meer dan 342.000. In de komende jaren zal het verschil tussen vraag en aanbod steeds verder toenemen, waardoor er in 2029 een tekort zal zijn van 60.000 piloten.

Eerste stappen

Bij Stan Wennekes begon zijn carrière als een kinderdroom. Toen hij eenmaal doorkreeg hoe vliegtuigen de lucht in gingen, was hij als jonge jongen al overtuigd dat hij piloot wilde worden. Na zijn middelbare school was zijn plan om bij de luchtmacht te gaan, maar doordat hij nog te jong was besloot hij om de Bachelor Luchtvaarttechnologie aan de Hogeschool van Amsterdam te gaan studeren. Waarna hij vervolgens is begonnen aan de European Pilot Selection & Training (EPST). In een klas van zes medestudenten leerde hij alle kneepjes van het vak. “In mijn klas op de HVA had ik veel jongens die piloot wilde worden, maar naast dat ze misschien niet genoeg toewijding hadden is het ook een hele dure opleiding. Ik snap wel dat niet iedereen dat zomaar kan volgen.”

In Nederland zijn er verschillende soorten opleidingen om verkeersvlieger, zoals het beroep van een piloot ook vaak wordt genoemd, te worden. Dat zijn onder andere de KLM Flight Academy, EPST, AIS Flight Academy en Transavia. Zoals in onderstaande grafiek te zien is, lopen de kosten per opleiding flink uiteen. Daarnaast moet er ook per model vliegtuig een brevet worden gehaald, deze kosten komen daar nog extra bovenop, voordat de eerste vlucht gemaakt kan worden.

 

 

Wennekes heeft tijdens zijn opleiding een pauze in moeten lassen, door de komst van corona. Samen met zijn klasgenoten zat hij vast in Portugal. Een tijd later is hij overgeplaatst naar Griekenland om daar zijn opleiding te kunnen vervolgen. Afstuderen in deze periode was voor Stan niet erg positief. Doordat de luchtvaartsector het zwaar had, wist hij dat het nog even kon duren voor dat hij een nieuwe baan zou vinden. “Ze zeiden dat het wel tot 2024 zou kunnen duren, voordat het vliegverkeer hersteld zou zijn. In de tussentijd ben ik in de zaak van mijn vader gaan werken. Dat was wel een flinke tegenvaller, omdat ik snel mijn opleiding terug wilde verdienen en dat niet mogelijk was.”

In de wolken

Dat was geen mogelijkheid doordat de verschillende maatschappijen geen piloten aannamen op dat moment. Als er al piloten aangenomen werden, waren dat piloten met ervaring. Toch kwam de sector weer snel genoeg op gang, waardoor Ryanair in 2022 begon met het aannemen van nieuwe piloten. “Ik had niet veel te verliezen, dus ik had al gauw besloten om daar te gaan solliciteren. Thuis zitten en geen ervaring opdoen is ook niet goed.” Wennekes begon aan zijn sollicitatieproces en wist zijn eerste baan als verkeersvlieger binnen te halen. In februari 2023 ging zijn eerste vlucht vol met de meer dan 200 passagiers naar Marrakesh. “Ik heb toen gelijk de landing mogen doen, heel vreemd als je weet dat er zoveel mensen aan boord zitten.”

Bekijk hier een van zijn eerste landingen

Ryanair heeft geen basis in Nederland, waardoor Wennekes in Milaan moest gaan wonen. “Dat is niet ideaal. Mijn vriendin bleef gewoon in Nederland wonen. Ik moest vijf dagen aan een stuk vliegen en dan was ik weer vier dagen vrij en vloog ik naar Nederland. Het ligt dan een beetje aan de lengte van een vlucht, maar vaak zijn het ongeveer vier vluchten per dag, door heel Europa.” Begin 2023 gebeurde er iets dat niet vaak gebeurt, Nederlandse vliegmaatschappijen werven ook nieuwe piloten aan, meestal komen deze rechtstreeks vanuit een interne opleiding, maar nu kan er ook van buitenaf personeel de vloot betreden.

“Omdat dat iets is dat maar weinig gebeurt en misschien wel weer een hele tijd duurt heb ik besloten op deze vacature te solliciteren.” Wennekes kent een goede afloop en begint 1 juli bij TUI Nederland als piloot. “Ik hoop dat ik hier veel vlieguren kan maken en veel ervaring op kan doen. In deze korte periode heb ik wel al geleerd dat ik korte vluchten maken ontzettend leuk vind. Het vreemde is dat alles in korte tijd al heel normaal is geworden. Veel mensen kijken tegen piloten op, terwijl het voor ons gewoon ons werk is.”