HEEMSTEDE- In Heemstede wordt op de oude plek van een biologische koeienboer een herenboerderij gebouwd. Tweehonderd nieuwe gezinnen worden samen met de herenboer verantwoordelijk voor de locatie en het onderhoud.  

Op tien minuten afstand van het centrum van Heemstede ligt, achter het Atheneum College Hageveld en tegen het AWZI Heemstede aan, een oude boerderij omgeven met groen. Er staat nu nog alleen een kleine koeienstal omringt door lege velden, maar daar komt binnenkort verandering in. De herenboerderij Heemstede is een initiatief van Frank van Oirschot, die na zijn bezoek aan de eerste herenboerderij in Boxtel enthousiast over het plan is geworden.

Volgens Marcel Oomen, voorlichter herenboerderij Heemstede, doen zij het niet volgens traditionele wijze. ‘De meeste herenboeren gaan eerst leden werven en dan pas een locatie kiezen, wij hebben het precies andersom gedaan. Met voornaamste reden om leden enthousiast te houden, maar ook omdat het het investeren makkelijker maakt.’ Ook is de locatie van de herenboerderij groter dan normaal, er is in Heemstede 18 hectare grond beschikbaar. Doorgaans is dat maar 15 hectare aan grond.

Wat is een herenboerderij?

Een herenboerderij is een coöperatie van zo’n tweehonderd huishoudens, die verantwoordelijk zijn voor het land en de boerderij. De boer is in loondienst van de coöperatie en produceert het voedsel voor de huishoudens. De boer levert niet alleen groenten en fruit, maar ook vlees van varkens, koeien en kippen. De leden betalen iedere maand een contributie waarvan de boer zijn salaris en andere benodigdheden van betaald worden. Ze krijgen voor die kosten hun eigen producten. De herenboeren zorgen natuurlijk niet alleen voor producten, maar ook voor een gesloten ecosysteem met mutualisme. De dieren profiteren van de rijke herstelde bodem waar veel grondstoffen aanwezig zijn en het restafval van het groente en fruit is hun eten. Door er fruitbomen en andere gewassen te planten komt er ook een grotere biodiversiteit. Er zijn voor de omgeving dus veel voordelen.

Duurzaam of niet?

Een herenboerderij is een duurzaam opererend, kleinschalig coöperatief gemengd bedrijf. De herenboerderij is duurzaam, omdat er niet met gif gespoten wordt, de boeren gebruik maken van mutualisme, waar planten en dieren van elkaar profiteren, tussen de planten en dieren en omdat er geen transport nodig is voor het vervoeren van de producten. De boerderij is niet biologisch, omdat je daar het SKAL-keurmerk voor moet hebben. Dit houdt in dat ieder (boeren)bedrijf dat biologische producten produceert, verwerkt, verpakt, importeert, verhandelt of opslaat zo’n keurmerk moet verkrijgen. Een herenboerderij is zijn eigen markt, waardoor zij dit keurmerk niet kunnen verkrijgen.

Wethouder Annelies van der Have vertelt dat het voor Heemstede een logische keuze is en dat er niet met een duurzaam oog naar gekeken is. Er lag geen plan en er hoefde geen duurzaam bedrijf te komen. ‘Er stond altijd een biologische koeienboer, dus om er iets vergelijkbaars neer te zetten was een logische keuze. De grond is ook niet geschikt voor woningen of iets anders.’ De locatie heeft een landschappelijke functie en de locatie is geen geschikte plek voor woningen. De koeienboer die hier zat, zocht naar een opvolger en dit is de herenboerderij geworden. Het enige nadeel aan de herenboerderij was het ingewikkelde proces. ‘Het is bijzonder landschap dus alle procedures moesten langs de provincie, waardoor het zo’n twee jaar geduurd heeft om alle vergunningen rond te krijgen.’, vertelt wethouder van der Have.

bekijk hieronder het interview van Floortje Hoogkamer met boer Idse Billenkamp.