De A12 in Den Haag is inmiddels zeven keer geblokkeerd door klimaatactivisten van actiegroep Extinction Rebellion (XR). Ook acteur Sieger Sloot heeft op 27 mei voor de zevende keer op de A12 gezeten en is daarbij twee keer opgepakt. Hoe kom je tot zo een ver punt als mens, dat je snelwegen gaat blokkeren om je doel te bereiken?
‘Het was een rare dag. Twee keer gearresteerd worden op één dag is me nog niet eerder overgekomen. Er was zelfs een jongen die drie keer is gearresteerd!’ vertelt Sieger enigszins geamuseerd. Hij is in zijn activisme echter niet begonnen met het blokkeren van snelwegen.
Met duizenden andere demonstranten van Extinction Rebellion is Sieger op zaterdag 27 mei opgepakt. Maar waarom blokkeert deze actiegroep de A12? Tijd voor een korte recapitulatie.
Klimaatakkoord van Parijs
2015
Wat betekent dit voor Nederland?
Wat is dan het probleem?
Waar begon het voor Sieger?
Zeven jaar geleden wilde Sieger een televisieprogramma maken over klimaatverandering. ‘Toen begon ik me daar al over in te lezen,’ legt hij uit. Echter is hij daar niet opgehouden: ‘Ook daarna heb ik vijf jaar gewerkt aan een theatervoorstelling over dit onderwerp. Dat zijn allemaal momenten waarop je steeds meer te weten komt over de problemen.’ Sieger ging aanvankelijk kijken wat hij zélf kon doen; zorgen dat hij minder vlees at, dat hij niet meer vloog en hij wilde alleen nog elektrisch gaan rijden.
Naarmate hij meer wist, waren de klimaatcrisis en de fossiele subsidies naar zijn mening steeds slechter uit te leggen aan zijn kinderen.
“Op een gegeven moment kreeg ik het in mijn hoofd niet meer bij elkaar. Mijn climate anxiety werd zo groot, dat het leek alsof we allemaal de weg kwijt zijn”
Sieger Sloot
Sieger is niet de enige die zich zorgen maakt over de klimaatproblemen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek deed in 2020 onderzoek naar de opvattingen over klimaatverandering in Nederland. Ruim driekwart van de mensen geeft aan enige tot veel zorgen te hebben over klimaatverandering voor toekomstige generaties.
De cijfers in deze datavisualisatie zijn in procenten.
Bron: CBS
De eerste actie
Iets meer dan een jaar geleden begon Sieger zijn ‘carrière’ als klimaatactivist bij Extinction Rebellion. De eerst actie herinnert hij zich nog goed: ‘Dat was bij het ministerie van Financiën, waar we de lobby gingen bezetten. We hebben daar met 80 man de hele dag gezeten. Er werden allerlei toespraken gehouden, liedjes gezongen en we hebben met veel mensen gesproken.’
Bij deze eerste actie kwam er ook direct politie aan te pas. Sieger: ‘Dit was voor het eerst dat ik dacht: oeh, nu ga ik gearresteerd worden.
hoi
Uiteindelijk bracht de politie ons alleen naar buiten en liet ons daar weer vrij, maar we konden het gebouw niet meer in.’
De actie die daarop volgde voor Sieger, was de eerste A12-blokkade. ‘Het zag er toen een beetje lullig uit,’ vertelt hij, ‘we waren met een hele kleine groep. Zo’n 30 à 40 mensen.’ De zevende A12-blokkade telde ruim 6000 deelnemers, iets wat Sieger goed doet: ‘We verdubbelen iedere keer. Volgende keer hoop ik dat we met meer dan 15.000 zijn.’
Beelden van de zevende A12-blokkade
Na zeven blokkades geeft Sieger aan dat de sfeer enigszins veranderd is door de tijd heen. Zeker naarmate er meer mensen op af kwamen. Beluister in onderstaande video hoe hij dat ervaren heeft.
Blokkade blokkeert samenleving?
“We zijn wel een beetje klaar met het vriendelijk vragen en een klimaatmarsje houden, waar 40.000 mensen op af kwamen en werkelijk geen enkele krant of nieuwsmedium over schrijft”
Sieger Sloot
Wat de methode van actievoeren betreft, heeft Sieger een werkelijke ommezwaai gemaakt in de tijd dat hij bij XR actief is: ‘Ik was in het begin echt geen fan van blokkades of schilderijen besmeuren met soep, dat vond ik te veel overlast veroorzaken. Ik dacht echt: jongens, wat heeft dit nou voor zin? Na een paar dagen kwam ik daarvan terug, want het is eigenlijk een hele goede actie.
Het geeft heel goed weer hoe raar het is dat we zo gevoelig met kunst omgaan, maar niet met onze planeet en alle plant- en diersoorten hier.’
De actiegroep gaat volgens Sieger over tot de blokkade-acties, omdat ze wanhopig zijn. ‘We zoeken naar een manier hoe we zo ontregelend mogelijk kunnen zijn, maar niet de wet overtreden. Zodat we zo goed mogelijk ons punt kunnen maken,’ aldus Sieger. Daardoor worden veel aangehouden klimaatactivisten ook niet vervolgd.
Politiebond ACP laat aan de redactie van Het Parool weten dat er tijdens de zevende blokkade veel agenten zijn ingezet die normaal gesproken een vrije dag hadden. Ook de voorzitter van de Nederlandse Politiebond, Jan Struijs, heeft in Het Parool aangegeven hinder te hebben ervaren met de acties. Hij legt uit dat dergelijke aanhoudingen risico’s kennen. Als vervolgens een meerderheid wordt geseponeerd, ‘doet dit wat met je motivatie’.
‘Ik snap dat de politie het heel vervelend vindt,’ vertelt Sieger, ‘maar wij vinden die fossiele subsidies ook echt heel vervelend. Dat moet echt stoppen, want al in 2013 beloofde de regering dat die subsidies in 2020 zouden stoppen. Er gebeurt steeds niets, dus wij zoeken ook naar een manier waarop wij effectief actie kunnen voeren.’
En wat Sieger zou willen zeggen tegen mensen die kritisch zijn over de A12-blokkades? Daar is hij stellig over: ‘We staan daar ook niet voor onze lol, het is ook mijn vrije zaterdag. We staan daar niet voor ons eigen belang, maar voor een leefbare toekomst voor onze kinderen, kleinkinderen, maar ook voor onszelf. Bij alle extreme hitte, droogte en natuurrampen die op ons afkomen, verbleekt een stukje weg blokkeren voor een middag volledig.’ Voorlopig zal Sieger nog mee blijven doen met de demonstraties.
– Dataverantwoording –
Voor deze multimediale productie heb ik gebruik gemaakt van de dataset ‘Klimaatverandering en energietransitie: opvattingen en gedrag van Nederlanders in 2020’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze dataverzameling is onderdeel van het onderzoek Belevingen. Via dit onderzoek wil het CBS aan de hand van opvattingen, percepties en meningen van inwoners van Nederland een beter beeld krijgen op de samenleving. Het thema van dit onderzoek verandert jaarlijks, vandaar dat de meest recente cijfers over dit specifieke thema uit 2020 komen.
Het onderzoek is uitgevoerd van begin februari tot en met eind juni 2020. Het is gehouden door middel van een vragenlijst waaraan 3.648 personen van 18 jaar en ouder hebben meegedaan. De respons op het onderzoek was 38,7%. Een responsanalyse, uitgevoerd door het CBS, toonde aan dat de respons selectief was, vergelijkbaar met andere CBS-onderzoeken. Dat houdt in dat jongeren, laagopgeleiden, mensen met een niet-westerse migratieachtergrond, stedelingen en mensen met een lager inkomen minder deelnamen. Er is een weging toegepast om ervoor te zorgen dat de deelnemers toch een representatieve afspiegeling vormden van de doelpopulatie.
De datavisualisatie is gemaakt met Flourish. Overig beeld en audio in deze multimediale productie is zelf-geschoten materiaal.