Wij staan hier in Grou.
*Ingesproken door Van der Wal met zijn eigen accent.Het meest voorkomende dialect is het Kleifries. Deze wordt onder andere gesproken in Grou, wat ligt in de buurt van Leeuwarden. Hier spreken wij met Vellinga onder andere over de problemen waarmee geworsteld worden. Het verstaan is niet het grootste punt waarmee wordt gekampt. ‘’Iedereen kan elkaar gewoon verstaan. Het maakt niet uit of je van het noorden, oosten, zuiden of westen komt. Er zitten kleine verschilletjes, zoals de uitspraken van de klinkers’’, vertelt Vellinga. De verschillende dialecten werken het Standaardfries ook niet tegen. Dat werkt exact hetzelfde als in het Nederlands of in elke andere taal met dialecten. ‘’Wat er wel bij hoort zijn discussies. Wat is de correcte manier van schrijven of spreken? Wat hoort er wel bij en wat hoort er niet bij? Welke plaatsnaam komt op het bord te staan? Is dat de Friese versie, de Nederlandse versie, beide of mag het in dialect? Veel van deze normen moesten nog worden vastgelegd’’, legt Vellinga uit.
175-jarig bestaan van de Koninklijke Zeilvereniging Oostergoo in Grou. Foto: Floor Goedegebuure
Het Kleifries wordt gesproken in het westen en noorden van de provincie. het gebied ligt onder andere ten westen van Leeuwarden en Heerenveen. Waaronder ook het plaatsje Grou ligt. Het Kleifries staat het dichtsbij het standaardfries. Ook is dit dialect het meest gesproken in Friesland. De Kleistreek is ook het grootste gedeelte van de provincie. Sommige varianten van het Kleifries, vooral in het westen, vallen op door de oi-klank, zoals in het woord wein (wagen). Ook zoals bij het Zuidwesthoeks staan de lange ij en de korte ei voor twee verschillende klanken. Overigens zijn alle Kleifriese woorden te gebruiken in het Standaardfries.
Standaardfriese uitspraak -> Meitsje
Kleifriese uitspraak -> Moitsje
Afbeelding van Dominick Verstoep via Pixabay
Volgens de Rijksoverheid hebben wij in Nederlands verschillende officiële talen en regionale talen. Zo zijn het Nederlands en Fries zijn allebei officiële talen binnen Nederland. Daarnaast kennen wij ook nog de regionale talen; Limburgs, Nedersaksisch, Jiddisch en Sinti-Romanes. ‘’Het Fries is ten opzichte van vele andere minderheidstalen, een relatief sterke taal. Nu zal het altijd een kwetsbare positie blijven, omdat dit met een minderheidstaal altijd speelt. Er gaat veel aandacht uit naar het beheersen en bevorderen van de taal. Anders gaan we straks ook geloven aan die dalingen’’, zegt Vellinga. Volgens haar wordt er al ruim honderd jaar geroepen dat het Fries zal verdwijnen. ‘’De taal blijft stand houden door de aandacht die het krijgt. Mensen vinden het een fijne en interessante taal. De vraag blijft of het ook stand zal houden in de toekomst. Natuurlijk kan er ook een daling komen, maar het hangt echt heel erg van de mensen af.’’