Tussen traditie en vrijheid: Gearrangeerde huwelijken
De gearrangeerde huwelijksvorm, is diepgeworteld in traditie. Hoewel vrijwillig, brengt de druk om te trouwen voor veel jongeren spanningen met zich mee, zeker wanneer persoonlijke ambities en familieverwachtingen botsen.
Wanneer Sonia voor de zoveelste keer in de zomer in Pakistan is, op bezoek bij familie, hoort ze keer op keer dezelfde woorden: “als je wilt reizen, moet je eerst trouwen.” Ze voelt de frustratie opkomen, een bekende mix van ongemak en irritatie. Ze knikt nog even beleefd, maar staat dan plots op van de bank en loopt snel naar buiten, haar adem schokkerig van ingehouden woede. De warmte van de Pakistaanse middag omhult haar, verstikkend en zwaar. Ze vergeet even dat hier de wereld anders aanvoelt; de ogen van buurtbewoners prikken in haar rug, en een vrouw alleen op straat kan op gefluister en afkeurende blikken rekenen. Toch blijft ze staan, even los van alles, terwijl ze probeert de druk van zich af te schudden.
In sommige families is het huwelijk niet alleen een persoonlijke keuze, maar een kwestie van familie-eer en traditie. Voor Sonia, opgegroeid in een Pakistaanse familie, betekent dit dat haar toekomstplannen nauw verweven zijn met de vraag wanneer ze zal trouwen.
Wat is een gearrangeerd huwelijk?
Een gearrangeerd huwelijk is een huwelijk waarbij partners worden voorgesteld en samengebracht, meestal met hulp van hun families. Vaak stellen ouders een potentiële huwelijkskandidaat voor aan hun kind. Wanneer het kind akkoord gaat, worden de twee officieel aan elkaar voorgesteld. Er zijn drie soorten gearrangeerde huwelijken: een strikte, een gematigde en een soepele vorm. In de strikte vorm wordt er een huwelijkskandidaat gevonden voor de (meestal) jongvolwassene, die het aanbod mag weigeren. Als dat gebeurt, wordt er opnieuw naar een geschikte kandidaat gezocht. Bij de gematigde vorm zoekt de persoon samen met ouders of familieleden naar een geschikte partner, waarbij hij of zij meer inspraak heeft. In de soepele vorm zoekt de persoon zelf naar een kandidaat, maar schakelt familie in zodra hij of zij besluit te trouwen. Bij deze laatste variant gaat het meer om eerbetoon; de keuzevrijheid blijft behouden.
Regio
Gearrangeerde huwelijken komen vooral voor in Zuid-Azië, het Midden-Oosten en sommige Afrikaanse landen, zoals India, Pakistan, Bangladesh, China, Indonesië, Iran en Irak. Ook binnen sommige sterk christelijke gemeenschappen is het gebruikelijk. In India is het zelfs de norm, met zo’n 90% van de huwelijken die op deze manier worden geregeld. In andere delen van de wereld is deze huwelijksvorm in de 19e en 20e eeuw geleidelijk vervaagd.
Achterliggende redenen
Gearrangeerde huwelijken worden vaak beschouwd als een manier om familiebanden te versterken, sociale en economische stabiliteit te behouden, en culturele en religieuze tradities in stand te houden. Ouders geloven dat ze door het huwelijk te regelen hun kinderen bescherming bieden en tegelijkertijd de economische lasten verlichten, vooral voor dochters. Daarnaast denken veel families dat een huwelijk gebaseerd op gedeelde waarden en achtergrond een sterkere basis creëert dan een huwelijk dat alleen op persoonlijke aantrekkingskracht rust.
Binnen de familie
“Mijn zus gaat met de zoon van onze nicht trouwen. Mijn twee nichten zijn ook getrouwd met hun neven,” vertelt Sonia, de 18-jarige studente die opgroeide in een Pakistaanse familie waar gearrangeerde huwelijken de norm zijn. “Het is best genormaliseerd in Pakistan om met je neef of nicht te trouwen. Voor meisjes gebeurt dit vaak binnen de familie, maar voor jongens niet,” legt ze uit. “Ze wouden bijvoorbeeld heel graag dat mijn nicht binnen de familie trouwde, terwijl mijn neven beide buiten de familie zijn gegaan.” De reden? Het meisje wordt ‘weggegeven’, wat een andere dynamiek met zich meebrengt. “Als je haar aan een andere familie weggeeft, heb je minder invloed en kan je er minder op letten. Het is meer uit bescherming van het meisje,” zegt ze met een frons. “Huiselijk geweld is heel normaal in Pakistan.”
De zus van Sonia gaat in December trouwen, in Pakistan. Dit is ook een gearrangeerd huwelijk. Sonia weet dat zodra de bruiloft van haar zus achter de rug is, met alle tradities en rituelen, zij de volgende zal zijn die een gearrangeerd huwelijk in gaat. Toch heeft ze er niet heel veel moeite mee, zolang er maar geen te grote druk bij komt kijken. “Ik ben ermee opgegroeid. Ik heb wel het voordeel dat wij ja of nee mogen zeggen tegen de persoon die voor ons wordt gekozen,” legt ze uit.
Niet oké
Al heeft ze zich bij het idee van een gearrangeerd huwelijk neergelegd, de manier hoe haar ouders het aanpakken maakt het een stuk lastiger. ‘’Ik ben oké met het idee van een gearrangeerd huwelijk. Ik ben alleen niet oké met hoe mijn ouders het zo pushen. Als ze het rustiger aan zouden doen, een beetje subtiel zouden zoeken en dan op een gegeven moment zeggen: ‘Hey, we hebben iemand voor je gevonden,’ dan zou ik denken: ‘oké, dat kan wel.’ Maar nu herhalen ze het constant en pushen ze me. Ik wil het niet steeds horen. Vooral de manier waarop ze het brengen; ze laten het klinken alsof het iets heel leuks is, alsof het de enige manier is waarop ik een persoon kan zijn. Dat als ik niet ben getrouwd, ik niet een persoon ben.’’
‘’Dat voelt gewoon niet goed. Ik zeg het ook telkens tegen hen dat ze er echt over moeten ophouden. Maar ze blijven er steeds over doorgaan. Toen we deze zomer in Pakistan waren, in de eerste week denk ik, toen waren we bij mijn oom thuis. We spraken over mijn studie en die man bleef maar doorgaan dat als ik wil reizen voor mijn studie, ik getrouwd moet zijn. Het irriteerde me dat hij zei dat ik MOET trouwen, terwijl ik pas 18 ben.”
Gearrangeerde huwelijken komen het meest voor bij jongvolwassenen. Zó tussen de 16 (in landen waar dat legaal is) en de 25.
Studie
Daar komt de druk om te trouwen voordat ze haar studie heeft afgerond nog eens bij. “Als ik bijvoorbeeld vraag of ik naar het buitenland mag voor mijn studie, wat verplicht is, zeggen ze steeds: ‘Ja, maar je moet eerst trouwen.’” Het is frustrerend. “Ik heb gezegd dat ik het echt niet ga doen voordat ik klaar ben met mijn studie. Maar waarschijnlijk zal ik dan meteen in de winter of zomer na mijn afstuderen moeten trouwen. Ze zijn nu al op zoek. Maar ik wil sowieso wachten tot na mijn 21e, want daarvoor kan hij toch niet met mij naar Nederland komen. Dus over vier jaar zou ik misschien getrouwd zijn.”
Familiale banden
Sonia kijkt naar de gearrangeerde huwelijken in haar familie en vraagt zich af of ze dezelfde ervaringen zal hebben als haar nichten. “Bij de meeste gaat het wel oké. Ze lijken zelfs een beetje verliefd op hun man. Misschien word ik uiteindelijk ook verliefd op hem en is het helemaal niet zo erg. Ik denk dat ik pas na het huwelijk van mijn zus, gebaseerd op hoe haar huwelijk is, zal denken: ‘Ah, het is oké’ of juist: ‘Wat jammer dat wij dit ook moeten doen’.”
Hoe gelukkig koppels zijn in een gearrangeerd huwelijk verschilt sterk. Voor sommigen is het de perfecte oplossing, terwijl anderen veel druk vanuit de familie ervaren en het bijna als gedwongen voelen. De grens tussen een gearrangeerd huwelijk en een gedwongen huwelijk is soms zo klein dat het snel kan overslaan.
Kinderen
De druk om kinderen te krijgen houdt Sonia ook bezig. “Als je trouwt, vragen mensen vaak snel waarom je nog geen kinderen hebt,” legt ze uit. “Zelf wil ik juist vroeg kinderen, maar ik kan me voorstellen dat anderen het moeilijker vinden. Als een man geen kinderen kan krijgen, is dat meestal geen probleem, maar als een vrouw geen kinderen kan krijgen, moet de man vaak opnieuw trouwen. Veel ouders willen héél graag kleinkinderen. Het hangt er een beetje vanaf hoe veel invloed de familie heeft. Daarom hoop ik dat mijn toekomstige partner hierin wat op mij lijkt, iemand die niet te veel naar anderen luistert.”
Misconceptie
Er heerst een misconceptie over gearrangeerde huwelijken, vooral in het Westen, waar ze vaak als onderdrukkend worden gezien. “Het is eigenlijk een cultureel gebruik en niet vanuit het geloof,” zegt Sonia. De aanname dat gearrangeerde huwelijken een onderdeel van de islam zijn, frustreert haar. “Dat vind ik gewoon irritant. Er zijn zoveel misvattingen. We worden vaak als een ‘slecht geloof’ gezien. Maar ouders begaan zelfs zondes wanneer zij hun kind dwingen tot een huwelijk.”
Hoewel Pakistan een grotere islamitische gemeenschap heeft dan India, waar het hindoeïsme domineert, zijn gearrangeerde huwelijken in beide landen de norm. Dit is een duidelijke indicatie dat gearrangeerde huwelijken eerder een sociaal-cultureel fenomeen zijn dan een kenmerk van een bepaalde religie.
Foto’s door: Jacey Minnes
Gefotografeerde: Sonia M.