Het verhaal over de alleenstaande starter op de woningmarkt is niet zomaar tot stand gekomen. Achter het verhaal zit onderzoek en het bij elkaar zoeken van cijfers. Deze informatie en cijfers zijn hieronder terug te vinden.

Aanleiding

Dit verhaal begon met de uitspraak van onze woonminister Hugo de Jonge. Tijdens het woonprotest van maart in Den Haag was hij in gesprek met een jonge vrouw, die zelf zegt genoeg spaargeld te hebben en ouders heeft die garant willen staan voor haar hypotheek, maar dat ze nog steeds geen huis kan kopen. De reactie van de minister was: “Al aan een rijke vriend gedacht”. Dat roept de vraag op, kan je als alleenstaande wel een huis kopen?

Situatie

Vergelijkingssite Independer heeft onderzoek gedaan naar hoeveel geld (alleenstaande) starters mee moeten nemen bij het kopen van een huis. De vergelijkingssite heeft deze cijfers in een kaart van Nederland gegoten, daaruit blijkt dat een alleenstaande starter met een inkomen van 57.000 euro, gemiddeld 46.196 euro aan eigen moet meenemen voor een woning van zestig vierkante meter in Utrecht. Voor koppels in de stad is het bijvoorbeeld al een stuk makkelijker, zij moeten 31.254 euro meenemen aan eigen geld, voor een woning van zestig vierkante meter, waarbij ze beide een inkomen van 30.000 euro hebben. Terwijl in andere grote Nederlandse steden het een stuk makkelijker is voor de alleenstaande starter. In Rotterdam hoeft een alleenstaande starter, met een inkomen van 57.000 euro, maar 4.765 euro mee te nemen voor een eigen koophuis. Alleen in Amsterdam, Laren, Diemen, Amstelveen en Landsmeer, moeten alleenstaande starters in deze klasse meer geld meenemen dan in Utrecht.

Het probleem

De Nederlansche Bank (DNB) bracht een bericht naar buiten over starters: “Huizen iets beter betaalbaar vanaf medio 2023”, kopt de eerste alinea. Volgens DNB zijn de huizenprijzen tegen het eind van 2022 gaan dalen en zijn daarbij de afgelopen maanden de lonen ook fors gestegen. Dit klinkt natuurlijk heel positief, maar ook stegen de hypotheekrentes, dit maakte het juist weer moeilijker om een dekkende hypotheek te krijgen. Uit berekeningen blijkt dat woningen gemiddeld vier procent betaalbaarder zijn geworden, ten opzichte van 2021. Toch blijft het voor starters in het algemeen nog moeilijk op de markt. De gemiddelde starter heeft maar genoeg financieringsruimte voor 3,4 procent van alle Nederlandse woningen, volgens DNB.

Naast DNB ziet ook de Hypotheker, dat de positie van starters op de markt niet meer slechter wordt en in bepaalde gevallen misschien zelfs iets beter wordt. Zo blijkt uit onderzoek van de bemiddelingsorganisatie dat het aantal hypotheekaanvragen van mensen onder de 35, met 24 procent is gestegen, ten opzichte van vorig jaar. In de provincie Utrecht is de stijging, maar veertien procent in de plus. De dalende prijzen zouden voor een gedeelte te wijden zijn aan een daling in concurrentie op de markt, waardoor er minder overboden wordt. Toch gelden de nieuwe gunstigere omstandigheden niet voor de alleenstaande starter. “De hypotheekmarkt trekt geleidelijk aan, nu huizenprijzen dalen en de hypotheekrente sinds kort weer iets lager staat. De prijscorrectie van minus acht procent op jaarbasis, pakt vooral gunstig uit voor jonge tweeverdieners”, aldus Menno Luiten van de Hypotheker. Hij benadrukt later in het artikel dat de positie van de alleenstaande starter onveranderd is en dat deze groep het nog steeds heel lastig heeft, op de woningmarkt.

-Betrouwbaarheid: de Hypotheker is de grootste onafhankelijke hypotheekadviseur van Nederland, hierdoor heeft deze organisatie de meeste cijfers op het gebied van hypotheekaanvragen. Daarom kan deze bron heel goed laten zien hoe de starter op de woningmarkt ervoor staat, want zij hebben gewoon de meeste cijfers.

-Verantwoording: Voor het artikel is de informatie van de Hypotheker interessant, omdat ik met de hypotheker in gesprek ga voor het artikel over de positie van single starters. Om erachter te komen welke vragen het beste aan de hypotheker kunnen worden gesteld is extra informatie belangrijk.

Overheidsoplossingen

Hoewel de overheid geen speciale hulp biedt aan alleenstaande starters op de woningmarkt, doet onze overheid dit wel voor starters in het algemeen. Zo stelt de overheid via het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen veertig miljoen euro beschikbaar, om starters tot een inkomen van twee keer modaal aan een eigen woning te helpen. Gemeenten en ontwikkelaars kunnen dit geld gebruiken om starterswoningen goedkoper te maken, wel wordt er van hen verwacht, dat zij hetzelfde bedrag als de staat inleggen, voor het project.

In een schriftelijke reactie van de gemeente Utrecht, komt naar voren dat zij de problemen van de alleenstaande starter herkennen. Toch willen zij niet op de koopmarkt ingrijpen, omdat het een vrije markt is. Toch wil de gemeente op de lange termijn meer regie nemen op de woningbouw. Dit willen zij doen, door het aanbod op de woningmarkt te vergroten, door voorrangsregelingen voor bepaalde inkomensgroepen te realiseren en een opkoopbescherming voor woningen tot een waarde van 587.000 euro in te stellen voor investeerders.

Ook komen er twee regelingen speciaal voor alleenstaanden. Zo wordt het in de huurmarkt mogelijk om als alleenstaande te reageren op woningen tot 80 vierkante meter, terwijl dit eerst maar tot 60 vierkante meter kon. Daarnaast wordt het mogelijk om met zijn drieën samen een woning te huren, hierdoor wordt woonruimte beter benut, volgens de gemeente.

Bronnen

Djuri van Leeuwen is de alleenstaande starter die is gesproken in het artikel. Djuri woont op dit moment in een huurhuis, dat hem 1200 euro per maand kost. Hij zou het liefst een huis voor zichzelf kopen, met zijn bovenmodale salaris. Toch wil dit niet lukken, doordat hij als single starter geen voet tussen de deur in de markt krijgt.

Boudewijn de Jong is mede-eigenaar bij De Hypotheker Rotterdam. Hij is al sinds 2008 hypotheekadviseur en heeft daarmee verschillende fases binnen de woningmarkt meegemaakt, van financiële crisis tot torenhoge prijzen. De Hypotheker doet onderzoek naar de positie van starters, daarbij zijn zij de grootste hypotheekbemiddelaar van Nederland. Om die reden is het interessant te praten met iemand uit de organisatie die deze onderzoeken kan toelichten.