Marijn Poels is filmmaker en niet bang om zijn mening te laten horen over de wereld van nu. Vandaag praten wij met hem over zijn kritische blik op de huidige aanpak van de coronacrisis.

Marijn, omschrijf eens. In wat voor soort tijden bevinden wij ons nu?

In turbulente tijden, dat kan je wel zeggen. Informatie en internet spelen een grote rol in onze samenleving tegenwoordig en de reguliere media hebben steeds meer moeite om daar tegenop te boksen en ze lijken daar ook steeds minder grip op te hebben. Er is dus onrust en het wantrouwen van mensen wordt aangewakkerd. De samenleving polariseert heel snel en een controversiële manier van denken wordt genegeerd. Dat gebeurt al bij veel maatschappelijke problemen zoals bij het klimaat maar nu is dat ook zeker gaande.

Het grappige is: we leven ook in een tijd van veel mogelijkheden, dat maakt het eigenlijk een beetje paradoxaal. Mensen laten zichzelf polariseren en zijn de weg kwijt. Dat is een beetje een gevoel dat ik heb tegenwoordig: mensen zijn kwijt waar het echt om gaat.

Ik denk ook dat we absoluut aan het begin van deze crisis zitten. De mens denkt dat wij nu de “moderne mens” zijn, maar als je de evolutie van de mens bekijkt denk ik dat we nog steeds relatief aan het begin zitten, in de puberteit van de mensheid. De mens is als een kind in de zandbak. Iedereen wil iets hebben, er komt ruzie over dingen die totaal niet belangrijk zijn. Het is puberaal, tribaal gedrag.

Goed, even terug naar de basis. Hoe vul jij zelf jouw quarantaine in? Je zit in Oost Duitsland met jouw zoon, hoe vul jij je dagen in zodat je uiteindelijk niet helemaal gek wordt?

Ik ben best een idealist, ik wil de wereld redden. Zo denk ik, maar daarom ben ik ook filmmaker geworden. Dat is ook naïef, maar die naïviteit is wel doordacht. Ik voel alleen nu dat idealisme van mij een beetje afzwakken. Ik heb weinig contact met mensen, ik kan niet naar voorstellingen, in discussie gaan met mensen. Het voelt dus als een pauze, ik kan niet vooruit. Zo’n quarantaine zet je wel aan het denken. De wereld redden, dat is me nog nooit gelukt. Nog niet eens voor één procent. Ik kan wel al zorgen dat mijn eigen omgeving en familie het goed maakt. Ik heb een vrouw en een kind en die waarden komen opeens meer naar voren dus op dat gebied zie ik het meer als een zegen. Ik zie mijn kind spelen, lol hebben. Ik heb heel veel plezier in het werken in de tuin en kom zo steeds meer terug naar mijn eigen basis.

Ik ben wel altijd van mening geweest dat het fijn is dat sommige mensen het als doel hebben om de wereld willen redden, maar die mensen kunnen hun eigen familie vaak nog niet eens verzorgen. Hou dan alsjeblieft op met de wereld redden, dat lukt je nog niet. Als die basis goed zit, kun je misschien voor je gemeenschap zorgen en zo kan dat verder groeien.

Dat redden van de wereld lukt ons nog niet. Het terugkomen naar de basis is iets wat nu belangrijker is tijdens zo’n crisis.

Wat vind jij van de aanpak van Nederland van de coronacrisis vergeleken met de rest van de wereld? Doen we het goed?

Dat is een goede vraag, want we weten nog zo weinig van het virus zelf, dat is het probleem. We moeten eigenlijk ook te weten komen waar dat virus nou echt vandaan komt. Komt het echt van de markt in Wuhan of is het misschien kunstmatig? Er spelen heel wat krachten mee in de wereld momenteel en daardoor is het lastig om achter die informatie te komen.

Het is door vele virologen bevestigd dat het een stevige griep is. Hoe we dat kunnen overwinnen is dus groepsimmuniteit, er zijn weinig andere opties. Het opsluiten van het hele land vind ik wel heel ver gaan. Dan creëer je eigenlijk een nieuwe crisis, een economische crisis. Die gaat zo heftig worden dat mensen er psychisch gestoord van kunnen worden. Ik denk dat uiteindelijk daar meer doden uit gaan komen dan van het virus zelf.

“Onze sterfelijkheid maakt ons zwak”

Hoe de overheid het nu aanpakt is met het argument: de zorg moet zo’n ziektestroom aan kunnen. Denk jij dat we dan beter snel immuniteit kunnen creëren door iedereen ziek te laten worden?

Het zou nog een intelligentere lockdown zijn als we alle zwakke mensen in de samenleving in quarantaine zetten. De gezonde mens zou ik niet in quarantaine zetten.

Ik zie het zo: als de zorg het nu niet aan kan, dan is het virus niet het probleem, maar het beleid. Jaren lang bezuinigen leidt tot tekort aan capaciteit in zo’n crisis.

En waar begin je dan? Dat is een pijnlijke situatie want dan gaat het om leven en dood. Dan kom je in een heel moreel veld en het is heel lastig om daar iets over te zeggen.

Een virus in de natuur ontstaat zodat het de zwakken in de samenleving uitroeit. Dat mag je natuurlijk niet zomaar zeggen, dat mag je niet op mensen toepassen. Maar: onze sterfelijkheid maakt ons wel zwak. Onze angst voor sterfelijkheid maakt ons zwak.

Je hebt 3 jaar geleden de film “The Uncertainty Has Settled” gemaakt, onder andere over de onbespreekbaarheid rondom het thema klimaat en daarover zei je: “een afwijkende mening hebben over dit thema zet mensen meteen in een politieke hoek”. Geldt  ditzelfde volgens jou voor de coronacrisis of zijn het compleet andere situaties?

Dat is heel lastig. Ik snap ook niet hoe alle mensen die normaliter sceptici zijn, nu achter de wetenschap staan. Ik zie de rationele denker verlamd raken. Ik ga niet zeggen: ik geloof er geen zak van. Dat doet bijvoorbeeld Robert Jensen en die wordt weggezet als complotdenker. Dat vind ik raar, want zijn theorie is best interessant. Het gaat om de regulering van de mens, de globalisering van onze samenleving. Het opleggen van maatregelen vanuit een centraal punt. Dezelfde mensen die heel kritisch waren tegenover de klimaatcrisis zijn er nu vol van overtuigd dat corona een gigantisch probleem is. Iedereen luistert nu naar de overheid, iedereen is eigenlijk wel om.