De klimaattop in Glasgow bracht weer vele beloftes met zich mee. Een van deze beloftes kwam in de maak van het ‘methaanpact.’ Hier is afgesproken dat de uitstoot van methaan met dertig procent ten opzichte van tien jaar geleden terug gedrongen moet worden. Dit is ondertekend door 103 landen, maar er zijn vier grote uitzonderingen: Rusland, China, India en Australië. De vraag is dus of de methaanpact wel voldoende is als deze vier spelers niet meegaan in de afgesproken pact.  

Wat is methaan?

Voordat wij kunnen onderbouwen of de methaanpact in de toekomst effect gaat hebben moet er eerst duidelijk worden gemaakt wat methaan precies is. Methaan is een broeikasgas, wat naast de welbekende koolstofdioxide een van de meest effectieve broeikasgassen bij het broeikaseffect. Het komt vooral in de natuur voort uit natte gebieden, maar sinds de toenemende vee-industrie wordt er steeds meer methaan in de atmosfeer gerekend. Dit komt omdat vooral vee veel methaan uitstoot bij het verteren van eten. Dit allemaal zorgt voor een verhoogd methaangehalte rondom de wereld, wat veel bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Maar niet alleen de vee-industrie stoot veel methaan uit. Ook fossiele brandstoffen als olie en gas, rijstvelden en afvalverwerking zijn grote uitstoters op het gebied van methaan.

De rollen van de vier grote spelers

China, Rusland, Australië en India samen zorgen al voor meer dan 35 procent van de menselijke methaanuitstoot. Het is dus voor de geloofwaardigheid van de methaanpact een flinke klap dat deze landen het niet ondertekend hebben. De reden dat deze landen niet getekend hebben is duidelijk: de industrie in deze landen is vooral gebaseerd op olie, gas en veeteelt. Neem bijvoorbeeld India, waar bijna 300 miljoen koeien rondlopen. De methaanpact ondertekenen zou voor een land als India een enorme financiële klap zijn die zij niet willen veroorloven.

Maar de pact zelf is ook niet waterdicht. Volgens milieuorganisaties is de methaanpact niet bindend genoeg, en er zijn geen regelingen gemaakt wanneer een van de 103 landen die het wel getekend hebt zich niet aan de afspraken houdt. Het blijft dus bij grote woorden, en de vraag is of er in de toekomst gehouden wordt aan de methaanpact.

Maar waarom ging het zoveel over methaan?

De reden waarom vele landen het een goed idee vonden om deze methaanpact te tekenen is omdat methaan veel korter in de atmosfeer blijft dan bijvoorbeeld koolstofdioxide. Methaan blijft ongeveer tientallen jaren in de atmosfeer hangen, ten opzichte van koolstofdioxide die wel honderden jaren blijft. Er kan dus gesteld worden dat de methaanpact een korte termijn oplossing is, die nog niet helemaal gericht is op de grote problemen. Maar als elk land zich succesvol aan de pact zou houden, kan het volgens deskundigen wel positieve gevolgen hebben. Methaan is namelijk een veel sterker broeikasgas dan koolstofdioxide, en als elk land zich houdt aan de afspraken kan de wereld 0,2 graden minder warm worden dan eerder werd voorspeld. Dat lijkt weinig, maar niets is minder waar. Want voorheen kwam er elke tien jaar juist 0,2 graden bij. Dit zou er dus voor kunnen zorgen dat het een stap in de goede richting is.

Contradictie

In Glasgow bleef het echter niet bij de methaanpact. Een ander klimaatprobleem werd ook besproken, namelijk de ontbossing op aarde. Dit was de eerste grote belofte die gemaakt werd in Glasgow. Voor 2030 moet de kapping van jungles als de Amazone in Brazilië en Borneo volledig gestopt zijn. Dit om deze grote bossen weer te laten herstellen. Ironisch is wel dat dit op lange termijn de plannen van de methaanpact in de weg kan liggen. Bossen zorgen namelijk volgens het KNMI voor een natuurlijke uitstoot van methaan, aangezien bomen methaan uitstoten. Dit betekent niet dat de belofte over ontbossing een slechte deal is, maar het laat meer zien dat de methaanpact geen lange houvast kan hebben. Als er meer bos komt, komt er dus meer methaan. Het is dus cruciaal voor de wereld dat landen als India en Rusland de methaanpact wel ondertekenen, zodat de uitstoot van fossiele brandstoffen omlaag gaat en het gecompenseerd kan worden met de natuurlijke methaanuitstoot.

Redacteur Joes Wubbenhorst ging in gesprek met docent Future Climate Studies John van Boxel aan de Universiteit van Amsterdam. Van Boxel bespreekt onder andere over de rol van India op gebied van methaanuitstoot en wat hij zelf vindt van de afgesproken methaanpact.