Geloof, religie of levensbeschouwing. Iedereen krijgt er op een bepaald punt in zijn of haar leven mee te maken. Al jaren neemt het aantal gelovigen in ons land af, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook andere onderzoeken laten zien dat Nederland geen gelovig land meer is. Vooral onder jongeren – tussen de 18 en 25 jaar – is er een flinke daling te zien. Waarom geloven Nederlandse jongeren steeds minder?
Gelovigen in ons land zijn al jaren in de minderheid, is te zien uit cijfers van het CBS die zij vorig jaar publiceerde. In 2022 was 43% van de Nederlandse bevolking gelovig, terwijl dat aantal tien jaar eerder nog zeker 10% hoger lag. Het is een trend die al langer zichtbaar is, weet theoloog Tabitha van Krimpen. Zij draagt de titel ‘Jonge Theoloog des Vaderlands 2021-2022’. “Vanaf de jaren ’60 daalt het aantal gelovigen al flink in ons land en dat komt door verschillende factoren. Zo nam de welvaart in Nederland toe, waardoor mensen minder afhankelijk hoefden te zijn van de steun uit de religieuze gemeenschappen”, vertelt ze. “In die jaren kwamen onderwerpen als authenticiteit en vrijheid ook meer aan bod. Religie voelde juist beklemmend. Mensen hadden opeens de keuze of zij bijvoorbeeld op zondagen naar de kerk gingen.”
Nederland is een land waar agnosten en atheïsten in de meerderheid zijn, stelde het Sociaal en Cultureel Planbureau ook vorig jaar. Daarin zijn we een vreemde eend in de bijt, weet Van Krimpen. “Terwijl het aantal gelovigen in ons land verder afneemt, groeit het juist wereldwijd.”
Religieus analfabeet
De grootste daling is te zien bij jongeren tussen de 18 – 25 jaar. In deze leeftijdsgroep daalde het aantal gelovigen in tien jaar tijd met 13%. Dat ziet theoloog Van Krimpen ook, volgens haar is dat een logische ontwikkeling. “Jongeren weten niet zo goed waar religie om draait”, aldus Van Krimpen. “Op scholen gaat het steeds meer over de geschiedenis van godsdiensten, zoals bijvoorbeeld de kruistocht. Maar niet over wat religie kan betekenen in het leven van iemand. Veel jongeren zijn onbekend met religie, we noemen dat ook wel religieus analfabetisme.”
Media
Daarbij helpen sociale media er niet bij om geloof aantrekkelijk te maken, zegt de theoloog. “Op bijvoorbeeld TikTok wordt religie al vrij snel zwart-wit afgebeeld. Dan gaat het over wat wel en niet mag, als je gelooft. Dat geeft een eenzijdig beeld van wat geloven nou eigenlijk inhoudt. Jongeren scrollen zeker drie uur per dag op sociale media, dan gaat het hard.” Maar volgens Van Krimpen hebben niet alleen platformen als Instagram, Facebook en TikTok hier een aandeel in, ook andere media. “Denk maar eens aan de coronatijd. Toen kwam er in het nieuws dat er een klein groepje kerken in ons land was, die wél open waren. Kerken, gebedshuizen en andere religieuze plekken kwamen toen in een negatief daglicht te staan. Terwijl het grootste deel van deze plekken zich wel netjes aan de coronaregels hield.”
Ondanks de dalende cijfers, heeft Van Krimpen nog wel hoop in religieus Nederland. “Uit onderzoeken blijkt zelfs dat jongeren die geloven, meer betrokken zijn bij hun geloof dan de oudere generatie. Als je jong en gelovig bent, moet je misschien aan andere leeftijdsgenoten uitleggen wat jouw geloof inhoudt en waarom je dat doet. Jongeren die religieus, zijn er hierdoor automatisch meer mee bezig.”
Maar wie zijn die jongeren die nog wel geloven? Klik op de onderstaande profielen om hun persoonlijke verhalen te beluisteren.
[aesop_collection collection=”35″ columns=”2″ splash=”off” order=”reverse” loadmore=”off” showexcerpt=”on” revealfx=”inplace”]
Dataverantwoording
[aesop_content color=”#000000″ background=”#d9d9d9″ width=”content” component_width=”50%” height=”50%” columns=”1″ position=”none” imgrepeat=”no-repeat” disable_bgshading=”on” floaterposition=”center” floaterdirection=”up” revealfx=”inplaceslow” overlay_revealfx=”inplaceslow” aesop-generator-content=”De bovenstaande data is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS verzamelt al jaren data van de Nederlandse bevolking. Doordat zij een grote database hebben -met verschillende informatie – kan er worden afgelezen hoe het aantal (niet-) gelovigen Nederlanders door de jaren heen is veranderd. In deze productie zijn enkel de jaren 2012 tot en met 2022 meegenomen. In de eerste datavisualisatie ‘gelovigen jongeren (18-25 jaar) in Nederland door de jaren heen’ zijn – zoals eerder aangegeven – vanaf het jaar 2019 de verschillende vormen van protestantisme door het CBS samengevoegd. Om verwarring in deze datavisualisatie te voorkomen, is dit (handmatig) in de jaren voor 2019 ook gedaan. Het Centraal Bureau voor de Statistiek is een betrouwbare en onafhankelijke bron. Het onderzoeksbureau is onafhankelijk, er is in de EU- en nationale wetgeving vastgesteld dat er geen hiërarchische relatie bestaat tussen de directeur-generaal van het CBS en een minister. Daarbij heeft het CBS ook geen winstdoelstelling.
“]De bovenstaande data is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS verzamelt al jaren data van de Nederlandse bevolking. Doordat zij een grote database hebben -met verschillende informatie – kan er worden afgelezen hoe het aantal (niet-) gelovigen Nederlanders door de jaren heen is veranderd. In deze productie zijn enkel de jaren 2012 tot en met 2022 meegenomen.
In de eerste datavisualisatie ‘gelovigen jongeren (18-25 jaar) in Nederland door de jaren heen’ zijn – zoals eerder aangegeven – vanaf het jaar 2019 de verschillende vormen van protestantisme door het CBS samengevoegd. Om verwarring in deze datavisualisatie te voorkomen, is dit (handmatig) in de jaren vóór 2019 ook gedaan.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek is een betrouwbare en onafhankelijke bron. Het onderzoeksbureau is onafhankelijk, er is in de EU- en nationale wetgeving vastgesteld dat er geen hiërarchische relatie bestaat tussen de directeur-generaal van het CBS en een minister. Daarbij heeft het CBS ook geen winstdoelstelling.
[/aesop_content]