Multimediaal
Leontien Zethof (63) is zelfstandig ondernemer. In 2008 startte zij haar zeepbedrijf onder de naam Uzepia. Wat begon als een stuk zeep voor haarzelf, vrienden en kennissen, liep uit tot een succesvolle onderneming. Ze komt rond van het verkopen van zepen, shampoobars en crèmes gemaakt met biologische oliën en haar kenmerkende ingrediënt: geitenmelk. Ze is trots op haar bedrijf. Toch ervoer zij een drempel die ervoor zorgde dat ze geen onderneming durfde te starten: Leontien heeft dyslexie. “Docenten noemde mij te dom om voor de duivel te dansen”.
[aesop_chapter bgtype=”img” full=”on” img=”https://media.giphy.com/media/fU5eJtDKuNIZhIzkR3/giphy.gif” video_autoplay=”play_scroll” bgcolor=”#888888″ revealfx=”inplaceslow” overlay_revealfx=”inplaceslow”]
[aesop_chapter bgtype=”img” full=”on” img=”https://media.giphy.com/media/WOf0yeOksXeqifkEj4/giphy.gif” video_autoplay=”play_scroll” bgcolor=”#888888″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Dyslexie is een van de meest voorkomende leerstoornissen van Nederland. Naast de consequenties die de meeste mensen wel kennen, als lees- en spellingproblemen, kan dyslexie ook verdere consequenties hebben voor ontwikkeling en welbevinden van kinderen en volwassenen. Zo kunnen mensen met dyslexie ook last hebben van concentratieproblemen en een verlaagd zelfbeeld als gevolg van hun problematiek. De meeste kinderen krijgen op de basisschool de diagnose, zoals ook te zien is in de cijfers, omdat ze dan moeten leren lezen en schrijven. Toch kan dyslexie ook vastgesteld worden bij jongeren en volwassenen. Het is niet iets waar je overheen kunt groeien. Wel kan het door de jaren heen iets makkelijker worden om met dyslexie om te leren gaan.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/nienkeoosting/wp-content/uploads/sites/241/2020/06/lf-2020-06-11-17_11_40.png” panorama=”off” imgwidth=”700px” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Voor hele grafiek, zie: https://localfocuswidgets.net/5ee8adbd8b177
[aesop_chapter bgtype=”img” full=”on” img=”https://media.giphy.com/media/iGkQyzHNnsDpKBtOAM/giphy.gif” video_autoplay=”play_scroll” bgcolor=”#888888″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
“Toen ik op de basisschool zat, had ik al last van mijn dyslexie. Toentertijd werd er wel heel anders mee omgegaan. Het bestond eigenlijk nog helemaal niet. Ik werd door mijn docenten altijd dom of lui gevonden, omdat ik niet goed kon lezen of spellen. Ik was een jaar of 11 toen mijn leraar tegen mij zei: ‘Leontien, jij bent nog te dom om voor de duivel te dansen’. Ik voelde mij zo klein, minderwaardig en ongezien. Het heeft mij echt het gevoel gegeven dat ik een dom gansje was. Die leraar was een grote, autoritaire man die veel gezag uitstraalde. Ik was echt bang voor hem. Dat was sowieso normaler in mijn tijd, leraren stonden echt boven leerlingen. Ik ging er dus ook niet tegenin. Ook op de middelbare school werden dit soort uitspraken tegen mij gedaan. Pas op latere leeftijd viel voor mij het kwartje. Na zelf onderzoek gedaan te hebben en boeken over dyslexie te lezen, wist ik het zeker. Ik ben niet dom, ik heb dyslexie.”
Tot op de dag van vandaag is er geen échte cognitieve of biologische oorzaak van de lees- en spellingproblemen die horen bij dyslexie. Dat komt doordat er nog geen eenduidige objectieve fysieke oorzaak is ‘ontdekt’. Hoogleraar Anna Bosman van de Radboud Universiteit stelt zelfs in twijfel of dyslexie wel een stoornis is. Volgens haar is het heel gek dat voornamelijk Nederlandse kinderen met hoogopgeleide ouders dyslexie hebben. Zij zouden, volgens Bosman, de weg naar het juiste loket weten, in tegenstelling tot laagopgeleide ouders en ouders met een migratieachtergrond. Ook het feit dat er geen echte test is voor dyslexie, is volgens Bosman rede dat het geen stoornis kan zijn. Toch zijn er zeker wel een aantal vaststelbare feiten die inzicht kunnen geven naar de problemen die dyslectici ervaren.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/nienkeoosting/wp-content/uploads/sites/241/2020/06/lf-2020-06-18-8_56_16.png” panorama=”off” imgwidth=”700px” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Voor de hele grafiek, zie: https://localfocuswidgets.net/5eeb2c35b2008
[aesop_chapter bgtype=”img” full=”on” img=”https://media.giphy.com/media/kF0zLxa66WvhvRDwWF/giphy.gif” video_autoplay=”play_scroll” bgcolor=”#888888″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
“Toen ik hoorde dat mijn kinderen ook dyslexie hebben, werd ik intens verdrietig. Echt intens verdrietig. Bij idee dat zij zouden moeten doormaken wat ik door heb moeten maken, dacht ik echt: ‘Ik wil dit niet’. Dan wil je ze beschermen. Ik kreeg het gevoel dat zij ook niet gezien werden. Ze werden gelijk in een hoek gezet. ‘Dat worden vast praktijkkinderen’. Daar is opzichzelfstaand natuurlijk helemaal niks mis mee, maar het feit dat ze gelijk een stempel op hun voorhoofd kregen… Jij kan niet leren, jij kan alleen praktijk. Mijn eigen gevoel kwam echt weer naar boven. Een van de voorvallen die ik heb gehad met mijn kinderen in het onderwijs, is bijvoorbeeld toen ze van hun school af moesten omdat ze te ver achterliepen. Ze waren dolgelukkig op die school, maar moesten persé naar speciaal onderwijs, naar een praktijkklas. Zo werd een van mijn zoons uit de les gehaald om de tafels van de docenten te dekken zodat ze konden lunchen. Onder het mom dat hij een praktijkkind was. Ik word er nog boos van als ik daaraan terugdenk.”
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/nienkeoosting/wp-content/uploads/sites/241/2020/06/lf-2020-06-10-13_51_47.png” panorama=”off” imgwidth=”50%” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Voor hele grafiek: https://localfocuswidgets.net/5ee220b980c49
Bewezen is dat mensen met dyslexie andere hersenactiviteiten vertonen tijdens het lezen van een tekst. Mensen zonder dyslexie gebruiken drie taalgebieden in de hersenen, terwijl mensen met dyslexie daar helemaal geen activiteit vertonen tijdens het lezen. Dit wordt bij hen opgevangen door extra activiteit in een gebied voorin de hersenen: het Brocagebied. Dit gebied wordt ook wel het motorisch spraakgebied genoemd. Deze afwijking in de hersenen tijdens het lezen, zorgt ervoor dat dyslectici problemen ervaren met de fonologische verwerking van woorden, wat zich dan vervolgens uit in problemen met spelling en taal. Dyslexie heeft overigens niks te maken met het IQ. Zowel mensen met een hoog- als laag IQ kunnen de diagnose dyslexie hebben. Een echte oplossing of behandeling bestaat tot op heden nog niet. Wel kan het helpen om te blijven lezen, hoe moeilijk dat ook is. Dan bouw je de extra hersenactiviteit in het Brocagebied op en wordt lezen door de jaren heen makkelijker.
[aesop_image img=”https://media.giphy.com/media/KH7cHqpZodZYQDlZkK/giphy.gif” panorama=”off” imgwidth=”500px” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”Hersenactiviteit met dyslexie” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_image img=”https://media.giphy.com/media/gL8wp1BTiR2Who8l6J/giphy.gif” panorama=”off” imgwidth=”500px” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”Hersenactiviteit zonder dyslexie” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_chapter bgtype=”img” full=”on” img=”https://media.giphy.com/media/ZbaGPqQiw13NFaWH0i/giphy.gif” video_autoplay=”play_scroll” bgcolor=”#888888″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
“Op gegeven moment heb ik die sprong in het diepe toch genomen en heb ik mijn eigen bedrijf opgestart. Mijn bedrijf begon klein. Wat zeep voor mijzelf, kennissen en vrienden. Door de jaren heen is mijn bedrijf langzaam uitgegroeid tot een volwassen en sterk bedrijf, met meerdere producten. Ik doe alles zelf, de producten maken, distribueren en verkopen in mijn eigen winkeltje. Als je een goed netwerk opbouwt, wilt iedereen helpen. Dyslexie maakt mij zeker geen minder goede ondernemer. Het heeft mijn zoon ook niet tegengehouden: die heeft ook een eigen bedrijf sinds zijn twintigste! Iedereen kan ondernemen.
Die leraar van de lagere school heb ik op mijn eenendertigste weer gesproken op een reünie van de school. Hij zei toen letterlijk tegen mij: ‘Vroeger dacht ik echt dat er niks van jou terecht zou komen’. Zelf toen nog smeerde hij het door mijn haren. Ik dacht achteraf: ‘Ik sta boven jou. Dyslexie houdt mij niet tegen’.”
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/nienkeoosting/wp-content/uploads/sites/241/2020/06/WhatsApp-Image-2020-06-09-at-11.34.06.jpg” panorama=”on” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”inplaceslow” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_content color=”#000000″ background=”#e8ccf9″ width=”500px” height=”300px” columns=”1″ position=”none” imgrepeat=”no-repeat” disable_bgshading=”off” floaterposition=”left” floaterdirection=”up” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off” aesop-generator-content=”Verantwoording dataselectie:<br />
De data in de grafieken die gebruikt zijn in deze productie, zijn afkomstig uit verschillende bronnen, waaronder het CBS en Zorgwijzer. Het is goed om te weten dat het aantal leerlingen met dyslexie een piek heeft gekend rond 2014. Deze groei staat gelijk aan het moment dat de diagnose en de behandeling van dyslexie vanaf 2014 vergoed wordt door de basisverzekering. De grafiek over dyslexie naar afkomst, is naar verhouding van de maatschappij. Wel is het belangrijk om in acht te nemen dat kinderen met een migratieachtergrond minder snel de diagnose dyslexie krijgen en eerder de diagnose ‘taalachterstand’ of ‘leerachterstand’. Hierdoor kan het dus ook lijken alsof Nederlandse kinderen in verhouding veel meer dyslexie hebben. De grafiek die gemaakt is aan de hand van Zorgwijzer, is gebaseerd op het Factsheet EED afkomstig van Kwaliteitsinstituut Dyslexie. EED staat voor Enkelvoudige Ernstige Dyslexie, wat betekend dat er naast dyslexie geen andere aandoeningen gediagnosticeerd zijn. Mensen die naast dyslexie nog een andere aandoening hebben, zijn dus niet meegenomen in deze cijfers. </p>
<p>”]Verantwoording dataselectie:
De data in de grafieken die gebruikt zijn in deze productie, zijn afkomstig uit verschillende bronnen, waaronder het CBS en Zorgwijzer. Het is goed om te weten dat het aantal leerlingen met dyslexie een piek heeft gekend rond 2014. Deze groei staat gelijk aan het moment dat de diagnose en de behandeling van dyslexie vanaf 2014 vergoed wordt door de basisverzekering. De grafiek over dyslexie naar afkomst, is naar verhouding van de maatschappij. Wel is het belangrijk om in acht te nemen dat kinderen met een migratieachtergrond minder snel de diagnose dyslexie krijgen en eerder de diagnose ‘taalachterstand’ of ‘leerachterstand’. Hierdoor kan het dus ook lijken alsof Nederlandse kinderen in verhouding veel meer dyslexie hebben. De grafiek die gemaakt is aan de hand van Zorgwijzer, is gebaseerd op het Factsheet EED afkomstig van Kwaliteitsinstituut Dyslexie. EED staat voor Enkelvoudige Ernstige Dyslexie, wat betekend dat er naast dyslexie geen andere aandoeningen gediagnosticeerd zijn. Mensen die naast dyslexie nog een andere aandoening hebben, zijn dus niet meegenomen in deze cijfers.
[/aesop_content]