Bezwijken onder de druk van topsport

De deuren van de schaatsbaan gaan al vroeg open voor fanatieke sporters. Het ijs is glad en rust hangt in de lucht. Voor de schaatser is echter geen ruimte voor rust. Alles telt mee om zo goed mogelijk te presteren. Elk moment is belangrijk voor een plek op het podium en één fout zorgt ervoor dat al je dromen in het water vallen. De prestatiedruk stijgt en het is niet alleen de vraag wie er wint, maar ook wie er bezwijkt onder de druk en onder de verwachtingen van sport op een hoog niveau. 

Het is een koude dag wanneer Sem in de auto zit, onderweg naar haar wekelijkse trainingen. Het is hartje winter als ze langs de ijsbaan rijdt waar het schaatsavontuur elf jaar geleden begon. Ze ziet kinderen schaatsen die even oud zijn als zij was toen ze haar eerste meters op het ijs maakte. Ze denkt terug aan hoe het allemaal begon. Elf jaar geleden trok ze haar kleine ijzeren schaatsen aan en schaatste naar de stoel voor steun. Al snel gleed ze als een mes door de warme boter over het ijs. De glimlach groeide en de onderliggende droom voor de Olympische Spelen was ontstaan. Ze wordt uit haar gedachte gehaald door de felle zon die in haar ogen schijnt. De banden scheuren over het asfalt en ze komt aan op de parkeerplaats van haar schaatshal.

Sem loopt de schaatsbaan van Utrecht binnen. Ze duwt de zware deuren open en daar wachten al haar nieuwe teamgenoten op haar. Een gevoel van warmte bekruipt haar en haar wangen worden rood. De wenkbrauwen schieten omhoog en haar lach komt tevoorschijn. “Dit is waar ik thuis hoor” denkt ze bij zichzelf. Ze loopt naar de ijsbaan en gaat op een bankje zitten met haar teamgenoot Lauren. “Vandaag is een belangrijke wedstrijd, we moeten een goede tijd neerzetten om in het nationale team te komen”, vertelt Lauren aan Sem. Sem knikt en voelt haar maag rommelen van de spanning. Ze maakt de veters van haar schoenen los en pakt de tas waar haar schaatsen in zitten. Eerst de linker schaats, daarna de rechterschaats. Ze trekt de veters strak aan en zet haar eerste stap op het ijs. Ze schaatst naar de startlijn en neemt haar positie in. De ogen worden tot spleetjes samengeknepen. Het startschot luidt en ze gaat als een raket die wordt gelanceerd over het ijs. De druppels vormen zich op het gezicht als ze haar laatste rondjes schaatst. Ze ziet haar gereden tijd op het scherm en denkt: “Yes, nu kom ik in het nationale team!” Haar ogen glinsteren wanneer haar coach naar haar toe loopt. “Sem je hebt het gehaald!” Ze trekt haar schaatsen uit en belt haar familie: “Mam, Pap, ik heb het team gehaald!”

Thuis aan de keukentafel staat een schaal met Aardappelen, groente en vlees op tafel. “Sem je bent zoveel van huis weg”, zegt haar moeder aan tafel. Sem sluit haar ogen en slaakt een zucht. Snel stopt ze de laatste hap in haar mond en gooit haar trainingstas over haar schouder. Ze opent de deur van het huis en loopt naar haar auto. Ze komt aan bij de schaatsbaan en begint aan haar schaatstraining. “Ik zit inmiddels een jaar in het team, maar ik voel me vermoeid en de druk stijgt om goed te presteren”, mompelt ze na de training. Haar spieren zijn slap en ze strompelt het ijs af. Haar hoofd tolt, haar ogen vallen dicht en ze ademt diep in en uit. Tijdens de wedstrijd van vorige week, liet ze haar hoofd hangen. “Bij de laatste wedstrijd waren mijn tijden niet snel genoeg en dat moet veranderen anders word ik uit het team gezet en kan ik mijn droom voor de Olympische Spelen opgeven”, vertelt ze aan Lauren na de training. “Het komt goed, je hebt nog tijd voordat het schaatsseizoen eindigt”, vertelt Lauren met een sprankje hoop in haar ogen. Tijdens de volgende trainingen komt Sem steeds later opdagen. Ze fronst meer en lijkt meer te piekeren. Haar coach komt na de training naast haar zitten en vraagt waar ze mee zit. Het is alsof hij een kluis probeert te kraken zonder de code te weten, het is moeilijk om erachter te komen waar ze mee zit. “De druk van school, topsport en presteren wordt me te veel”, vertelt Sem zuchtend waardoor er wolkjes in de lucht ontstaan. Sommige teamgenoten krijgen steun van sportpsychologen om de druk van de sport aan te kunnen, maar Sem had nooit gedacht dat zij degene zou zijn die uiteindelijk onder de druk zou bezwijken. Haar coach staat op en geeft haar een bemoedigende klap op haar schouder. Sem tilt haar hoofd omhoog, staat op en loopt de ijshal uit. 

Een week later loopt ze weer dezelfde ijshal binnen. Ze trekt haar schaatsen aan en maakt zich klaar voor het startschot. Het startschot luidt en het klinkt als het afgaan van een schot van een geweer in de stille natuur. Sem schaatst naar voren maar het lijkt bijna slow motion. Haar schaatsen gaan langzaam vooruit en het ijs schaaft onder haar voeten. Ze zwaait met haar armen langs het lichaam om snelheid te winnen, maar dit lijkt niet te helpen. Na de vele rondjes geschaatst te hebben, wordt haar tijd bekend gemaakt. Ze hangt naar voren en schudt haar hoofd. Het water vult haar ogen en ze zucht. Ze neemt plaats op het bankje om haar schaatsen uit te doen en loopt door de gang richting de grote deuren. Het geluid van de harde voetstappen nadert. Haar hart klopt steeds sneller, haar wangen worden roder en de zenuwen gieren door haar maag. Ze maakt haar stappen steeds groter en versnelt haar passen, maar het geluid van voetstappen achtervolgt haar. Door de spanning krijgt ze de deur van de schaatshal niet open en hierdoor zit er maar één ding op: omdraaien. Wanneer Sem zich omdraait, ziet ze haar coach staan. De frons op zijn voorhoofd neemt toe en hij knijpt zijn ogen dicht. “Sem, we zetten je uit het nationale team”. Sem sluit haar ogen en haar rode gezicht van de wedstrijd trekt wit weg. De tranen vallen één voor één over haar wangen en ze schuift naar achteren met haar voeten. Ze knikt afwezig en werpt haar blik van de coach af. Wanneer de coach uit haar zich verdwijnt, rent ze de schaatshal uit. 

Sem besluit ondanks alles om de volgende wedstrijden wel te schaatsen. In haar ogen glinstert een sprankje hoop om weer haar oude niveau te bereiken. Ze trekt de rits van haar tenue omhoog en stapt het ijs op. Haar rechterschaats wankelt, het lijkt alsof ze op een balk staat en haar evenwicht kwijt is. Ze zet haar linker schaats bij en trekt haar handschoenen verder over haar handen heen. Sem kijkt om zich heen voor bekende gezichten, maar haar blik gaat al snel naar de grond. Ze blijft met haar handen bewegen zonder dat ze het door heeft. Haar rug beeft en haar schouders verkrampen. Ze gaat in positie staan, maar ze heeft geen balans. Ze schaatst meerdere rondjes, maar het kwaad is geschiet. Ze glijdt met haar schaatsen de laatste ronde uit en laat zich zakken op het bankje naast de schaatsbaan. Ze trekt haar handschoenen uit en haar hoofd zakt naar beneden. Haar handen vallen in haar haar en uit frustratie trekt ze een paar haren uit haar hoofd. Ze slaakt een zucht en haar teamgenoten komen naast haar zitten. “Dit is mijn laatste wedstrijd die ik in mijn leven schaats”, vertelt ze met een brekende stem. Sem trekt haar schaatsen uit en gooit ze in de schaatstas. Ze stapt van de baan af en loopt door de gang. Haar ademhaling vermindert en een glimlach vormt op het gezicht. Het lijkt alsof de prestatiedruk van haar gezicht verdwijnt. Ze duwt de deuren open en loopt de parkeerplaats op. De zon schijnt en ze werpt haar zicht naar de zon. Haar gespannen schouders zakken en het is alsof er een warme deken om haar heen valt. Ze draait zich om naar de deuren van de schaatsbaan voor de laatste keer en knikt. Haar ogen hebben een glinstering en haar glimlach wordt breder. Sem verandert van richting en loopt naar haar auto toe. Ze slingert haar tas in de achterbak en stapt in om naar huis te rijden. Ze werpt nog één laatste blik op de schaatsbaan waar ze haar schaatscarrière wilde maken en rijdt de parkeerplaats af.