Er is acht uur voorbij als de drie deelnemers langzaam terugkeren uit hun psychedelische reis. In een klein huis aan de rand van het Speulderbos liggen drie mensen op matrassen in de woonkamer. Eén voor eén doen ze hun blinddoek af, waarop ze van de begeleiding vers fruit voorgeschoteld krijgen.
Er wordt veel van ons gevraagd in de huidige maatschappij. We zijn overgestapt op een versnelde levensstijl, zeker in vergelijking met de honderden jaren hiervoor. Door de snelle ontwikkeling, waarin telefoons en voortdurende overprikkeling een rol spelen, zijn klachten zoals burn-out, depressie en angsten alleen maar toegenomen. Wat ook is toegenomen is de interesse naar psychedelica. Dat komt omdat mensen opzoek zijn naar balans, zegt onderzoeker en psycholoog Kim van Oorsouw.
Het is een maand voor de ceremonie, als de eerste ontmoeting tussen de drie deelnemers en de begeleiding plaatsvindt. Wim Becker is jongerencoach, decorbouwer én hij geeft ceremonies met paddenstoelen. Wim vertelt dat de voorgesprekken en de voeding heel belangrijk zijn. Hij steekt hier veel tijd in en maakt duidelijk dat de paddenstoel een hulpmiddel is in het triggeren van de hersenen om bepaalde inzichten te krijgen. Het échte werk, dat doen de deelnemers zelf. Er zijn veel lopende onderzoeken naar psychedelica als medicijn, die positieve resultaten laten zien. Het is alleen moeilijk te zeggen hoeveel ceremonies er nu worden aangeboden in Nederland, omdat de paddenstoel (paddo) hier verboden is.
Een week later zitten de deelnemers in de auto richting Garderen. Als ze het pad oprijden bij Wim, worden ze omringd door een bosrijke omgeving. Na een kop koffie en thee maken de deelnemers afzonderlijk van elkaar een boswandeling met Wim.
Tijdens de wandeling met Sanne vertelt ze over haar ervaring met de gezondheidszorg. Vanaf haar achtste ging ze geregeld naar verschillende psychologen voor klachten als somberheid, sociale angst en somatische problemen. Op haar veertiende kreeg ze de diagnose autisme, die later onjuist bleek te zijn. Na een behandeltraject werd deze diagnose uit haar dossier gehaald, maar een nieuwe psycholoog vond haar situatie te complex. Ze werd doorverwezen naar de specialistische GGZ, waar ze haar niet konden helpen omdat het “te goed” met haar ging. Sanne: “Ik was er helemaal klaar mee. Ik denk dat het systeem van de reguliere GGZ niet goed werkt. De lange wachttijden en dat je elke keer opnieuw je verhaal moet doen is vreselijk.”
Er zijn in Nederland 300.000 tot 450.000 patiënten met een therapieresistente stoornis. Juist die groep draagt sterk bij aan de maatschappelijke ziektelast en de lange wachttijden in de GGZ. Er is bewezen dat psychedelische middelen kunnen helpen bij deze groep (Carhart-Harris et al., 2019; Doss et al., 2022). Onderzoekers zien positieve effecten van het middel: mensen krijgen inzichten in hun eigen levenservaringen door een toename van hersenactiviteit. De verbindingen en de communicatie tussen hersengebieden worden actiever zodat patronen en mechanismes inzichtelijk worden. Ook rapporteren mensen een toename in eigenwaarde, zelfliefde, zelfcompassie en mindfulness.
Er hebben inmiddels meerdere ontmoetingen in het bos plaatsgevonden en het weekend van de ceremonie is aangebroken. Een afgeladen auto rijdt het pad op bij Wim. De deelnemers moeten veel spullen mee: een deken, een kussen, loszittende kleding, een handdoek, etc. Verder heeft iedereen een klein offer bij zich dat inheems en natuurlijk is. Sanne heeft een peer, Madelon brengt blauwe bessen en Danny heeft een walnoot. Ze zullen deze items later offeren aan de aarde. Daarbij doen ze een briefje waarop hun intenties staan voor de ceremonie en een stukje slangenhuid, wat symbool staat voor wedergeboorte. Wim legt uit dat de rituelen die ze doen belangrijk zijn om de focus naar jezelf te richten en niet naar de buitenwereld. Hij wil de hersenen voorbereiden op wat er staat te gebeuren. Wim: “We hebben veel behoefte aan inleiding, het is in deze wereld eigenlijk heel vreemd om hiermee bezig te zijn.”
Er zijn meer rituelen die de deelnemers doen voor ze op reis gaan. Zo staat er een paddenstoelen altaar in de woonkamer, waar de deelnemers een persoonlijk item bij leggen en een kaarsje aansteken. En als de volgende dag de tweede begeleider Lina is gearriveerd, gaan de deelnemers het bos in om vijf items te verzamelen die ze aanpreken. Bij hun terugkomst heeft Lina een vuur aangestoken dat de hele ceremonie zal blijven branden. De deelnemers leggen hier hun verzamelde items bij en daarna offeren ze een tabaksblad in het vuur. Lina beaamt net als Wim dat de rituelen bij de ceremonie horen. Ze is feestelijk gekleed en draagt een ceremoniële hoofdband, want vertelt ze: “Als ik naar een ceremonie ga kleed ik mij altijd feestelijk. Het is in mijn cultuur namelijk een feestje wat we aan het doen zijn. Een hele speciale en heilige gebeurtenis.”
Psychedelische plantmedicijnen worden al eeuwenlang geëerd in inheemse culturen. Het cultureel gebruik van het middel is erg specifiek en je kan het niet vergelijken met een pil nemen zoals antidepressiva. Bij psychedelica treden er bewustzijns veranderingen en geestverruimende momenten op. Als je het middel wilt gebruiken is de setting en je veilig voelen in een groep heel belangrijk. Professor en antropoloog Brigitte Adriaensen toont in haar onderzoek naar de culturele perceptie van plantmedicijnen aan dat respect voor de planten erg belangrijk is voor inheemse culturen. Veel mensen die met de planten werken gaan hier dan ook zorgvuldig mee om. Wim is zich erg bewust van het culturele aspect en werkt daarom alleen met de paddenstoel die inheems is aan Nederland. Ook omdat de paddenstoel dichter bij onze natuur is dan bijvoorbeeld ayahuasca, wat uit de Amazone komt.
Na het offer bij het vuur is het tijd voor het offer aan de aarde. De groep gaat het bos in met hun meegebrachte natuurlijke item. In het bos maakt de groep eerst verbinding met de natuur door met hun blote voeten op het mos te gaan staan en een ademhalingsoefening te doen. Volgens Wim is dit belangrijk om te leren hoe de deelnemers uit hun hoofd gaan en in hun lichaam. Ook gaat het om een stukje verbinding maken met de natuur. Hierna vinden ze ieder een plek waar ze hun offer begraven. Ze danken hierbij de paddenstoel, de natuur en de windrichtingen.
Bij terugkomst in het huisje treft de groep drie klaargelegde matrassen. En er klinkt een zwepende ceremoniële muziek. Het is tijd voor de reis. De deelnemers nemen plaats op de matrassen en ze krijgen elk een roos van Jericho. Deze plant kan wel 100 jaar zonder water en zal de deelnemers hun reisgenoot zijn. Bij het toevoegen van water vouwt de plant zich open en zal hij symbolisch alles meenemen wat de deelnemers achter zich willen laten. Daarna zal de plant zich weer sluiten.
Als de rozen water hebben gekregen beginnen de deelnemers hun dosis paddenstoelen te eten, samen met wat halve druiven voor de smaak en een schijfje citroen om ze extra snel te laten werken. Dan gaan ze rustig liggen met een blinddoek op, om de reis naar binnen toe te ervaren en niet naar buiten. Er klinkt muziek met een zachte drum, een fluit en een toon die lijkt op een ‘hum’ geluid. Het zorgt ervoor dat de ruimte wordt getransformeerd van normaal huis naar spirituele ruimte.
Een acht uur lange reis volgt waarop de begeleiders elk moment waakzaam zijn. Af en toe wordt er gecheckt of het vuur buiten nog aanstaat. Halverwege de trip geeft Sanne aan dat ze er niet lekker inkomt, terwijl ze zelf niet doorheeft dat er al 3 uur voorbij zijn. Ook Madelon vindt het lastig om erin te komen zegt ze. Lina gaat bij ze zitten en probeert ze zo goed mogelijk te begeleiden. Na een tijdje laat Lina ze weer met zichzelf.
Als Sanne even later weer aangeeft niet goed in de trip te komen krijgt ze van Wim een cacaoboon. Dit is een MAO-remmer vertelt hij, wat haar zal gaan helpen om de psilocybine meer te laten landen in het systeem. Lina begeleidt de deelnemers doormiddel van een ademhalingstechniek en vertelt later dat er dissociatie optreedt bij Madelon en Sanne. Dat gebeurt als mensen het zo spannend vinden dat ze eruit schieten. Lina: “Als je wilt voelen moet je ook de minder leuke dingen voelen.” Door het ademen probeert ze Madelon en Sanne uit hun hoofd te halen en in hun gevoel te krijgen.
De reis is voorbij als de deelnemers langzaam ontwaken uit de focus en hun blinddoeken af doen. Na een kleine aansterk maaltijd maakt iedereen zich klaar voor bed en alle aanwezigen vallen snel in slaap.
De volgende dag geniet de groep van een uitgebreid voedzaam ontbijt, waarna de ‘sharing circle’ volgt. De groep doet eerst een begeleide meditatie en dan kan het delen beginnen. Danny, Sanne en Madelon vertellen op hun beurt hoe ze het hebben ervaren. Ze zeggen alle drie dat ze bezig zijn geweest met hun intenties, dat ze geleerd hebben en inzichten hebben gekregen. Wim en Lina haken in op stukken van hun ervaring om te verklaren of aan te vullen.
Na een tijd wordt de sharing circle afgerond. De spullen worden gepakt en er wordt afscheid genomen. Iedereen blaast zijn zelf aangestoken kaars uit. Een afgeladen auto rijdt het pad af, met daarin drie reizigers die terugkeren naar hun normale leven. Hun koffer vol met ervaringen en inzichten.
Nog acht weken lang zullen ze online bij elkaar komen om te praten over hun inzichten, intenties en ervaringen.
Disclaimer:
Madelon, Sanne en Danny zijn niet hun echte namen. Hun namen zijn bekent bij de redactie. Aangezien paddo’s verboden zijn in Nederland, moeten de deelnemers zelf de paddo’s meenemen. Wim faciliteert de omgeving.