Door het coronajaar hebben de eindexamenleerlingen meer moeite gehad met het leren van de stof en het voorbereiden dan leerlingen voor de pandemie. Dit was ook te merken op de middelbare school het Niftarlake College. Bauke Mensink (24) is mavo wiskunde docent en heeft het verschil gezien van een eindexamenklas voor en na de pandemie. 

Op de eerste examen dag kreeg LAKS (Landelijk Aktie Komitee Scholieren) 31 duizend klachten binnen. LAKS vindt dit zelf niet zo gek en zij zeggen, net zoals de eindexamenleerlingen zelf, dat het online-onderwijs van vorig jaar de boosdoener is. Op het Niftarlake College is er alles aan gedaan om de examens vlekkeloos te laten verlopen zoals: het afzetten van gangen en ruimtes met rood en wit gekleurde linten.

Les in het coronajaar 

Wiskunde is een vak waar het vooral gaat over sommen en oefenen. In een wiskundeles is er veel vraag naar extra opgaven en voorbeelden. Nu is dat op een schoolkrijtbord makkelijk te maken, maar thuis gaat dat weer anders. Dat merkte Mensink ook toen hij online lesgaf: ‘Een wiskundeles kun je met een Powerpoint voorbereiden, maar dat is bijna niet te doen. Dus kijk je met wat voor software je kunt werken. Ik deed het met OneNote en dan schaf je een schrijftablet aan om de formules te schrijven.’ Niet alleen moest Mensink anders te werk gaan, de lessen zelf kwamen er ook anders uit te zien: ‘Zo hadden we ook een tijdje dat we lessen hadden met halve klassen. Zo werd de omgeving minder prikkelig. Hierdoor konden leerlingen zich meer houden aan hun eigen planning, maar ook onder de radar blijven. Hierdoor was er minder toezicht.’ Ondanks dat sommige leerlingen deze keuze zelf maken, hebben andere geen keuze door hun thuissituatie. Zo laat Mensink weten dat hij leerlingen had die steeds afwezig waren omdat ze hun broertjes of zusjes moesten helpen. Hierdoor merkte hij dat de leerlingen steeds hun concentratie kwijt waren toen ze terugkwamen in de les. 

Het tempo 

‘Bij leerlingen dit jaar was te merken dat ze moeite hadden met het verdiepen in de wiskundestof. Dit was echter niet zo bij leerlingen voor corona. De basis ging nog wel, maar daarna werd het heel lastig voor ze. De leerlingen voor corona waren gewend aan een vast tempo. Door corona in het derde jaar lag het tempo heel laag, waardoor concentreren lastiger werd. Hierdoor waren er leerlingen die gingen duiken. Dit betekent dat ze hun werk niet doen en er ook geen controle over is door een docent. Hierdoor laten leerlingen het makkelijker liggen.’ Mensink merkte ook dat hierdoor de meeste achterstand ontstond. Er was geen controle en de situaties thuis en op school veranderde. ‘Thuis veranderde in school en school veranderde in thuis,’ vertelt Mensink terwijl hij de examens van wiskunde erbij pakt.

Vragen en bijles 

Toen Mensink begin dit schooljaar zijn klassen kreeg, merkte hij dat de vragen vooral gingen over de stof van vorig jaar. ‘Ik kreeg vaker vragen over beginkennis dan verdiepende kennis’. De leerlingen hebben veel vraag naar bijlessen, maar die tijd is er volgens Mensink niet. Hij heeft wel een idee waarom leerlingen zo graag bijles willen: ‘Er waren leerlingen die last hadden van overprikkeling. In de les kunnen ze zich niet concentreren, dus gaan ze naar bijlessen omdat dat persoonlijker is. Omdat er dus weinig aandacht is tijdens de reguliere les, is er denk ik meer vraag naar bijlessen.’ Niet alleen is dit te merken aan de leerlingen zelf. De laatste jaren is het aantal bijlesbedrijven ook gestegen. Zo was er in de afgelopen vijf jaar een stijging van 33 procent in Stichtse Vecht. Bovendien steeg het aantal bijlesbedrijven tijdens de pandemie harder dan voor de pandemie.  

Één cijfer duimen 

Door de achterstand die de leerlingen vorig jaar hebben opgelopen, krijgen ze een versoepeling voor hun examens. Dit houdt in dat ze één toets meer mogen herkansen en één cijfer volledig mogen weglaten. Of zoals Mensink het noemt: ‘Een toets duimen. Toen dit vlak voor de tweede toets week bekend werd gemaakt bij de leerlingen, gaven ze wiskunde meteen op. Zo waren er vier leerlingen die tijdens de wiskunde toets alleen hun naam hadden opgeschreven en het toen meteen hebben ingeleverd. De motivatie verdween voor sommigen gewoon meteen toen ze te horen kregen dat ze een cijfer mochten duimen. Sommige hadden dit zelfs aan mij verteld.’ Terwijl de leerlingen op mavo vier wiskunde laten vervallen, is dit niet mogelijk voor havo en vwo. Daar wordt wiskunde namelijk gezien als een kernvak en bij mavo niet. Alleen Nederlands wordt bij alle drie de niveaus gezien als een kernvak.