“Of ik er trots op ben dat ik uit Maagdenburg kom? Absoluut. Maar of ik mij identificeer als Oost-Duitser? Nee, zeker niet. Ik ben Duitser.” De woorden van René Pichert, daar is geen speld tussen te krijgen. Als ‘Wendekind’ groeit hij op in het nieuwe Duitsland en wil hij niets weten van een vermeende scheiding tussen oost en west. Duitsland is één land, wat hij ook zijn eigen kinderen meegeeft. “In hokjes denken is achterhaald.”
Vergroot
“Het is dat mij nu wordt gevraagd om te vertellen hoe ik naar de verschillen tussen Oost- en West-Duitsland kijk. Maar eigenlijk …” Het blijft even stil wanneer de 39-jarige René Pichert zijn gevoel probeert te omschrijven. Een diepe zucht galmt door de krappe kamer. “Eigenlijk zou ik willen dat het helemaal niet nodig is om er op een stigmatiserende manier over te denken.”
De eerste herfstbladeren vallen van de bomen wanneer René in 1984 wordt geboren. In DDR-stad Maagdenburg wel te verstaan, een oord dat na de oorlog de nodige herstelwerkzaamheden heeft verricht en bekendstaat om de zware techniek. René komt uit een vredelievend gezin, al is dat niet datgene wat hem tegenwoordig doet overtuigen dat hij een zichzelf als Duitser identificeert. René is een ‘Wendekind’.
“In plaats van in de DDR woonde ik opeens in Duitsland”
“Dat betekent dat de Muur is gevallen tijdens mijn jeugd”, vertelt de Spiderman-fan, die geen slechte herinneringen heeft overgehouden aan zijn DDR-jaren. “In mijn kleutertijd heette het land waar ik woonde de DDR, al weet ik daar eigenlijk amper meer wat van. Maar op mijn vijfde woonde ik opeens ergens anders: in Duitsland. En dat terwijl ik niet eens was verhuisd.”
Met 1984 als geboortejaar valt René onder de term wendekinderen. Als eerste oosterse generatie in het nieuwe Duitsland groeit hij op in een tijdperk met grote verschillen. Waar zijn ouders volledig zijn gesocialiseerd in een oud dichtgetimmerd systeem zonder mogelijkheden, ligt de wereld voor René aan zijn voeten. Althans, dat is de belofte van de Duitse regering. Want lang niet iedereen is in het begin overtuigd van de capaciteiten van de Oost-Duitse bevolking.
“Ik werkte als vrachtwagenchauffeur in de buurt van Braunschweig”, vertelt René, die inmiddels arbeidsongeschikt is verklaard en noodgedwongen thuiszit. “Braunschweig behoorde tot de voormalige BRD, waar ik als Ossi niet door iedereen serieus werd genomen.” René moet even slikken wanneer hij terugblikt op zijn ontvangst in het westen. “Mij werd wijsgemaakt dat ik dom was. En dat alleen maar omdat ik in het oosten op school had gezeten.”
Typerend voor nieuwe generatie
Inmiddels woont René samen met zijn vrouw en drie kinderen in Klein Wanzleben. In dit piepkleine dorp, dat vlak naast zijn geboorteplaats Maagdenburg ligt, heeft hij een visie ontwikkeld die typerend is voor de nieuwe generatie Duitsers.
“Ik ben geen Ossi, maar een ‘Gesamtdeutscher’. Dat betekent dat ik mijzelf beschouw als ‘gewone Duitser’. Ik geloof niet in jammerende Ossi’s, die ontevreden zijn met een gebrek aan kansen. Door de jaren heen heb ik gemerkt dat je in dit land alles kan bereiken, zolang je je best maar doet.”
Bekijk in deze video waarom René zich identificeert als gewone Duitser:
René’s kinderen zijn 14, 10 en 4 jaar oud. Marvin, de middelste van het stel en een heuse voetbalfanaat, vertelt ietwat verlegen geen idee te hebben wat het begrip Ossi überhaupt betekent. Bij hem op school wordt er niet meer stilgestaan bij de verschillen tussen het voormalige Oost- en West-Duitsland. René glundert wanneer hij zijn zoon hoort zeggen dat hij niet beter weet dan dat hij Duits is.
“Dat maakt mij trots”, aldus de vader, die er wel bewust voor heeft gekozen om alle drie zijn kinderen in Maagdenburg op de wereld te zetten. “Maar dat is puur en alleen omdat ik zo gek ben op die stad”, klinkt het lachend. “Dan kunnen ze later tenminste vertellen dat ze uit Maagdenburg komen. Maar dat die mooie stad in Oost-Duitsland ligt, dat is toeval. Mijn familie en ik zijn Duitsers in een land waar iedereen de mogelijkheid heeft om zijn eigen toekomst te schrijven.”
Dit was het zesde verhaal uit de serie ‘De onzichtbare Muur’. Klik hieronder om naar het volgende verhaal te gaan:
- Voel je je Duits of Oost-Duits?
- Brokstukken van de Muur nog altijd zichtbaar in herenigd Duitsland
- Heiko verlangt als Ossi terug naar DDR: “Toen was het leven nog eerlijk”
- Jan groeit op met vader bij communistische staatspartij: “In DDR was het helemaal niet zo prachtig”
- Vertrokken ‘Wossi’ keert terug als burgemeester: “We moeten het zelf doen”
- Wendekind René gelooft in gezamenlijke toekomst: “We zijn allemaal Duitsers”
- Toch nog een bloeiend Oost-Duitsland?: “De potentie is er, maar ze zijn zelf aan zet”