“Free free!” “Palestine!” vuisten gaan de lucht in op het Jaarbeursplein in Utrecht, waar op 23 mei een demonstratie was tegen de Israëlische bezetting van en aanvallen op Palestina. Zo’n 200 mensen verzamelde zich op zondagmiddag met vlaggen en protestborden. Het protest kwam op tegen de onderdrukking van en het geweld tegen de Palestijnen in Gaza en de West Bank door de Israëlische staat. Het uitlokkende incident waren luchtaanvallen op de Gazastrook, waarbij zeker 174 burgerslachtoffers en duizenden gewonden vielen.
Mei 2021
Het lijkt initieel geen drukke demonstratie te worden, er zijn bij de starttijd misschien zo’n zeventig mensen aanwezig. De ME vindt het mooi geweest en de stoet busjes die voor de demonstratie om het plein heen hadden gestaan vertrekken. Midden over het plein en vlak langs de demonstranten trekt de stoet gepantserde busjes weer richting de hoofdweg. Ook de demonstranten is het niet onopgemerkt gebleven dat het plein opvallend rustig blijft. “Ik ga weer naar huis hoor, en zijn echt tantoe weinig mensen hier.” zegt een demonstrante met een Palestijnse vlag om haar nek aan de telefoon. De organisatie staat er twijfelachtig bij, wachten ze tot het drukker word of beginnen ze maar gewoon? Tien minuten na de oorspronkelijke starttijd besluiten ze toch maar op te starten.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/pienmulder/wp-content/uploads/sites/636/2021/06/IMG_0421-scaled.jpg” panorama=”off” imgwidth=”30%” credit=”Foto door: Pien Mulder” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Het protest wordt geopend door Fiona Frank, namens organisator 030%. Iets later dan gepland, vooral omdat het plein op dit punt nog niet erg gevuld is: “We beginnen met de coronamaatregelen, want als we ons daar niet aan houden doen we het Palestijnse volk geen plezier vandaag.” De week ervoor liep het op het Jaarbeursplein flink uit de hand, met ruim honderd aanhoudingen tot gevolg en een noodbevel in de Utrechtse wijk Lombok. Dat was bij deze tweede demonstratie van Utrecht4Palestine goed te merken. De ME stond klaar en er was veel politie aanwezig, zowel op afstand als tussen de betogers in. Vorige week werd de demonstratie vooral ontbonden doordat men zich niet aan de coronaregels hield. De organisatie liet dat geen tweede keer gebeuren. Demonstratiebegeleiders in oranje hesjes hielpen mensen naar hun anderhalvemeter-plekken en deelde mondkapjes uit aan demonstranten die ze vergeten waren.
De spanningen tussen Israël en Palestina liepen halverwege mei weer op door de uitzetting van Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem. Palestijnse bewoners moeten op meerdere plekken in het land plaats maken voor Israëli’s. De behandeling van het Palestijnse volk doet Fiona Frank denken aan haar tijd in Zuid-Afrika: “Families die naar elkaar moesten schreeuwen over een grensmuur als enige vorm van contact. In de Gazastrook is er maar een paar uur elektriciteit per dag, omdat Israël bepaalt wanneer het stroomnet aan gaat. Ik zag grindpaden voor Palestijnen met daarnaast een asfaltweg voor de kolonisten. Israëli’s mogen alles met hun paspoort, terwijl Palestijnen uren in de rij staan bij checkpoints. Zelf ben ik een Joods persoon, en ik sta hier om aan te geven dat dit conflict geen religieus conflict is, maar gaat over onderdrukking en het inpikken van land.”
Het idee dat het hier om een religieus conflict gaat is achterhaald, beaamt Utrechtse geschiedenisdocent Benjamin, die later achter de microfoon staat. Hij reisde 10 jaar geleden voor het eerst naar Palestina, met het idee dat er vooral een conflict was tussen Joden en Moslims. Na zijn bezoek kon hij maar één conclusie trekken: “Dit is geen conflict, niet twee gelijke groepen die tegen elkaar strijden. Dit is apartheid en kolonialisme. Dit heeft niks met religie te maken, maar met grondstoffen en land.” De lijn tussen antizionisme en antisemitisme is vaag. Wie kritiek heeft op Israël, word vaak ook beticht van antisemitisme. Dat was ook te merken na ophef rond een tweet van Rutte, waarin de Minister-President vooral kritiek had op de aanvallen van de Palestijnse Hamas. Over de tweet was veel politieke onvrede omdat het een eenzijdig statement zou zijn, terwijl anderzijds kritische op twitter werden beschuldigd van antisemitisme.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/pienmulder/wp-content/uploads/sites/636/2021/06/IMG_0094-scaled.jpg” panorama=”off” imgwidth=”70%” credit=”Foto door: Pien Mulder” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Vanuit de organisatie was er ook een duidelijk zero-tolarance beleid op antisemitische uitingen en borden. “Als je een vlag mee neemt, laat dat een Palestijnse vlag zijn!” was de oproep op facebook. Die oproep was duidelijk, het ondertussen goed gevulde plein was naast kartonnen borden vooral gevuld met een grote hoeveelheid rood-zwart-wit-groen-vlaggen. Een grote steun voor de andere sprekers, stuk voor stuk Palestijnse vluchtelingen. De twintiger Achmed is nu 1,5 jaar in Nederland, en vertelt in het Nederlands over de gruwelijke dingen die hij meemaakte in Gaza, gevuld met “bommen, bloed en oorlog.” Sarah, die op haar twaalfde meemaakte hoe haar buurman overleed in een bombardement en meer dan 50 dagen in een kelder moest schuilen. Er wordt gevraagd om een minuut stilte voor de slachtoffers. De stilte op het plein wordt al snel onderbroken door het knallen van geweren uit de boxen. Het geluid galmt tegen de kantoorgebouwen aan de overkant. “Schrok je? Werd je bang? Dat jij de volgende zou zijn? Of iemand die je liefhebt? Dat is de vraag van mijn generatie”
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/pienmulder/wp-content/uploads/sites/636/2021/06/IMG_0309-scaled.jpg” panorama=”off” imgwidth=”30%” credit=”Foto door: Pien Mulder” align=”right” lightbox=”on” captionsrc=”wp_media_caption” captionposition=”right” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Als afsluiting heeft de manifestatie een officiëler randje, namelijk van Counselor Ahmed Mousa, van de Palestijnse Missie in Nederland. Hij bedankt de Nederlandse bevolking voor de steun die zij tot dit punt ontvangen hebben, en benoemt vooral de diversiteit van de steunbetogers. Van studenten tot kerken hebben in de afgelopen week hun support geuit. Ook na de staakt-het-vuren van afgelopen week heeft zijn volk het nog erg zwaar: “Palestinians are not just numbers or statistics, we have names, identities. The situation in Jerusalem is as tough and as unjust as it has always been. Palestinians are facing an imminent threat of displacement. That is a war crime according to international law. Israel is a nuclear armed state, one of the most advanced military equipped states in the world. Against an occupied people seeking peace and justice.” Met zijn zwarte jas en Palestijnse sjaal staat hij trots rechtop tegenover het volle plein. Hij vraagt de Nederlandse overheid om in te grijpen: “Human lives must be saved, they need action and protection. Not only in Gaza, but all of Palestine.” Een luid applaus volgt de statige toespraak van de counselor.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/pienmulder/wp-content/uploads/sites/636/2021/06/IMG_0061-scaled.jpg” panorama=”off” imgwidth=”30%” credit=”Foto door: Pien Mulder” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Het is tijd om huiswaarts te keren. De organisatie hoopt op een hoopvolle afsluiting: “Geef de strijd niet op.” Ze benoemen dat dit het begin is van een beweging, geen trend. Terwijl men langzaam het plein verlaat wordt het nummer Something Inside So Strong gezongen. Dit nummer werd geschreven tegen het apartheidsregime van Zuid-Afrika.
Dan ontstaat er onrust op het hiervoor zo vredige plein. Er wordt gefloten en er worden Arabische leuzen geroepen. Vooral een groep mannen achterin veroorzaakt de oproer. Deze groep werd eerder al aangesproken op anderhalve meter en waren vorige week ook al duidelijk aanwezig. De mannen kruipen bij elkaar op de schouders en beginnen te joelen. Ze verzamelen zich in een grote groep. Er wordt gesprongen en geduwd. Mensen sluiten zich aan de randen aan om te zien waar de onrust over gaat. Zwaaiend met hun vlaggen joelen ze in het Arabisch. Even lijkt het erop dat het vandaag hetzelfde gaat aflopen als vorige week. “Jongens de demo is afgelopen, ga naar huis.” klinkt er nog een tevergeefse poging van de organisatie om de groepsvorming te voorkomen. Er heerst een duidelijke boosheid onder de groep, die er nu uitkomt. Ook deze keer moet het protest worden opgebroken door de politie. Met de herinnering van de week ervoor in het achterhoofd trekt de menigte snel weg. Zo snel als de opwinding begon blijft het plein leeg achter.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/pienmulder/wp-content/uploads/sites/636/2021/06/IMG_0502-scaled.jpg” panorama=”off” credit=”Foto door: Pien Mulder” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”wp_media_caption” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
