Stilte lijkt teruggekeerd bij het Vrelinghuis in Utrecht
De anti-abortus demonstranten van de christelijke pro-life organisatie Schreeuw om Leven zijn nergens meer te bekennen. Mede door de lockdowns en strenge regels rond dit soort protesten werd het lastig voor de demonstranten om op de stoep van een abortuskliniek te staan. Waar zij bij de mars om het leven nog van zich lieten horen, is het nu stil rond het Vrelinghuis in Utrecht.
Het Vrelinghuis, gemeente Utrecht en anti-abortus demonstranten werden in 2021 vaak samen genoemd. Zo verscheen er in juli 2021 nog een stuk van DUIC over de anti-abortus demonstranten en hoe zij zich niet aan de regels hielden. Daarop bedacht burgemeester Dijksma een oplossing. Zij mochten in een aangewezen ‘demonstratievak’ staan.
Het Vrelinghuis
Het parmantige gebouw steekt met zijn beige muren af tegen de rest van de gebouwen in de Biltstraat in Utrecht. De busbaan die voor het gebouw langsloopt stuurt af en toe een bus langs. Twee mannen met een hond lopen het beige gebouw voorbij. Aan weerszijden van het gebouw is een inrit die omlaag loopt naar een parkeerplaats erachter. Bij de linker inrit staat een bord: ‘Stadskliniek Utrecht’, met daaronder een pijl wijzend naar de ingang die achter het openstaande hek ligt. Bij de rechteringang staat een blauwe container met graffiti erop. De beide inritten zijn bewapend met grote, roterende camera’s die de omgeving nauwlettend in de gaten houden. Op de rechterzijkant van het gebouw staat op een klein bordje: ‘Vrelinghuis’. De abortuskliniek van Utrecht. Hier stonden nog niet zo lang geleden nog wakers en demonstranten. De laatste lockdown maakte de demonstraties onmogelijk en ook de aflevering van BOOS heeft voor opschud gezorgd. Het is nu rustig. Achter een raam staan een arts en assistent een behandelkamer klaar te maken. Voor het hek bij de personeningang aan de linkerkant van het gebouw hangt een bord met de soorten zorg die de stadskliniek verstrekt. Gynaecologie, mondhygiëne, psychologie en ‘Vrelinghuis’. Het kader lijkt besmeurd te zijn geweest met rode verf en de schoonmaakbeurt die het heeft gehad, heeft de druipende verf niet volledig kunnen uitwissen. Verder is er nergens blijk van protest tegen de kliniek. Mensen lopen erlangs zoals bij elk gebouw en er wordt niet op of om gekeken. Het bord met ‘let op agressieve anti-abortus demonstranten’ wat in 2021 nog hing, is weggehaald.
[aesop_gallery id=”492″ revealfx=”inplaceslow” overlay_revealfx=”off”]
Mars voor het leven
Het huis wat zich huisvest binnen de muren van de Stadskliniek Utrecht is een magneet voor anti-abortusdemonstranten. Zij doen er alles aan om vrouwen op andere gedachten te brengen. Zo organiseren zij elk jaar een bewegende demonstratie; de mars voor het leven. Op 13 november 2021 organiseerden Schreeuw om Leven de mars voor het leven. De bewegende demonstratie was in dat jaar, maar met 500 mensen. Hiernaast verzorgden de christelijke pro-life organisatie een livestream van de mars.
“We zeggen ja, tegen het leven. Nee, tegen het actief beëindigen ervan door menselijk ingrijpen. Ja, tegen het leven. Nee, tegen abortus. Ja, tegen het leven. Nee, tegen instrumenteel gebruik, zoals embryo’s worden gebruikt voor onderzoek. We zeggen ja tegen het leven. Nee, tegen wetvoorstellen die abortus zo laagdrempelig mogelijk maken.”, opent de directeur van de pro-life organisatie Schreeuw om het leven Arthur Alderliesten. De man staat met een serieuze blik en een microfoon in zijn hand tegenover een middelgroot publiek. Er staan mensen van allerlei leeftijden. Een stel jonge meiden lacht als de camera over hen heen glijdt. Een paar ouderen knikken bevestigend en met goedkeurend gegrom bij de openingswoorden van Alderliesten. Een frisse herfstbries waait door de mensenmassa heen. Iedereen rilt even. Het grote podium met opblaasbare koepel, blijft onberoerd. Beveiligers aan beide kanten en grote muziek- en lichtinstallaties laten het lijken op een klein concert. “Laten wij bidden tot onze God.”, vervolgt Alderliesten. Na het gebed volgt hij met enkele verzen uit Psalm 139. Dezelfde verzen worden vervolgens als liederen voorgedragen door een tweemans band. Hierna volgt een korte toespraak van dominee Alfred van der Weg en een videoboodschap van Kees van der Staaij, fractieleider van de SGP. Die er niet bij kon zijn vanwege de begrafenis van oud SGP-leider Bas van der Vlies. Daarna volgt ook een videoboodschap van Tweede Kamerlid van de ChristenUnie Mirjam Bikker. Na de toespraken en enkele liederen start om 14.00 de mars. Exact 500 mensen staan met spandoeken en borden klaar om in stilte door Den Haag te lopen. Na een uur lang lopen arriveren de demonstranten getroffen door het herfstweer, maar voldaan weer op het malieveld. De 29ste editie van de mars zit er weer op.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/raveneering/wp-content/uploads/sites/802/2022/01/Vrelinghuis-1-scaled.jpg” panorama=”off” credit=”Foto door: Rave Neering” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”De lichte vegen van rode verf zijn nog te zien op het info bord van de stadskliniek.” captionposition=”left” revealfx=”inplaceslow” overlay_revealfx=”off”]
Verschuiving
De strijd tussen aanhangers van de procedure en tegenhangers speelt al heel erg lang. Tot 1981 was het zelfs nog strafbaar in Nederland. Volgens het Kennisinstituut voor Emancipatie en vrouwengeschiedenis werd er door een aantal huisartsen uit protest tegen de wet in 1971, het Mildredhuis opgericht. Het huis voerde tot de legalisering van abortus in 1981, illegale abortussen uit. In 1984 werd een aanpassing gedaan en de abortuswet en is anno nu nog steeds onveranderd. Echter is er op 25 februari 2021 een motie aangenomen om de verplichte bedenktijd van vijf dagen in zijn geheel af te schaffen. Hier was een onder andere pro-life organisatie Schreeuw om Leven het niet mee eens. De organisatie overhandigde op 11 november een petitie met bijna 11 duizend handtekeningen om de bedenktijd te laten blijven. Ook zijn zij bang voor de het nieuwe beleid wat eind 2021 bekend werd gemaakt. Op de website van Schreeuw om Leven verteld directeur Arthur Alderliesten; ”…het is te voorzien dat de komende periode waarschijnlijk de abortuspil verstrekt gaat worden via de huisarts en de beraadtermijn komt te vervallen. Dat zou slecht nieuws zijn en lijkt bovendien tegenstrijdig met het voornemen om het aantal abortussen te verminderen…Dit draagt allemaal bij aan de beeldvorming van de normaliteit van abortus. Dat is het echter niet. ” Door de jaren heen is er een verschuiving plaats gevonden van de motivatie van demonstranten. In de 20e eeuw was dit vóór abortus, in de 21e eeuw tegen.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/raveneering/wp-content/uploads/sites/802/2022/01/abortus-info.png” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”frombelow” overlay_revealfx=”off”]
Juridisch vlak
In een factsheet van het Humanistisch Verbond over demonstraties bij abortusklinieken (2021) staan een aantal juridische conclusies. Zo blijkt dat de Grondwet gecombineerd met de Wet openbare manifestaties (Wom) zorgen voor een strenge verankering van het demonstratierecht. Hierdoor valt een inperking, verbieding of beëindiging van demonstraties niet binnen de macht van een burgemeester. Echter staat tegenover dit demonstratierecht dat kliniekbezoekers het recht op eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer en het gebruik maken van medische zorg op grond van de Wet afbreking zwangerschap hebben. Door deze strijd ontstaan er vaak discussies over wat er wel en niet mag of kan. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) geeft ruimte voor deze afweging, omdat de Wom weinig speling biedt. Ook opperen ze dat gemeentes zelf een weg vinden tussen de wetten door om de bescherming van de persoonlijke levenssfeer te waarborgen en tegelijkertijd een goede plek voor demonstratie te vinden. De burgemeester mag in zijn afweging tot toezegging van een manifestatie, wel eerdere ervaringen van gelijke demonstraties meenemen. Het is de bedoeling dat gemeenten in dialoog gaan om een goede oplossing voor beide partijen te vinden. Zij kunnen dan een ‘demonstratievak’, afstandscriterium of zone opperen. Dit blijkt in de praktijk in andere landen ook voor te komen.