Je voelt aan jouw – oude, vertrouwde – borsten, en merkt dan op dat er iets niet zo ouds en vertrouwds zit. Kunnen het klieren zijn? Ja. Kan het iets anders, gevaarlijkers zijn? Ook dat is mogelijk. In oktober, ook wel Borstkankermaand, staan we stil bij borstkanker en de invloed op het leven van deze ziekte.
Het gebeurt vaak. Wellicht een stuk vaker dan je verwacht. 1 op de 7 vrouwen krijgt borstkanker, meldt Pink Ribbon. In 2019 werd er bij 17.037 vrouwen borstkanker vastgesteld, waarvan 20 procent jonger is dan 50 jaar. Daarbij vermeldt KWF dat jaarlijks zo’n 2.250 mensen een mogelijk voorstadium van borstkanker krijgen. Ook Rowan Peperkamp (25) kreeg te maken met een knobbel en de angst voor wat dat kon zijn.
Knobbel
Op 22-jarige leeftijd voelde Rowan een knobbeltje onderin haar borst. “Ik ben een redelijke hypochonder, dus ik en de mensen om mij heen dachten dat het wel mee zou vallen. Waarschijnlijk zijn het klieren, dachten we. Een jaar eerder dacht ik namelijk ook iets te voelen, en dat werd door de huisarts niet zo serieus genomen. Dat was het toen gelukkig ook niet”, vertelt ze. Maar deze tweede keer was in een jaar dat niet het makkelijkste jaar was voor Rowan. “Ik was dat jaar ontzettend druk en zat niet lekker in m’n vel. Vanwege hartkloppingen ging ik naar de huisarts. Toen ik daar was dacht ik: nu kan ik net zo goed even naar mijn borst vragen.”
Enkele dagen later lag ze bij de chirurgie op de stoel. “Mijn huisarts schrok, merkte ik. Ze durfde niet met zekerheid te zeggen wat het was en stuurde me door naar het ziekenhuis. Daar lag ik dan. Na een discussie tussen drie mensen, die net gezellig met z’n allen aan m’n tiet hadden gezeten, werd ik doorgestuurd naar radiologie voor een echo en bioptie”, vult Rowan aan. “‘Vanmiddag om vier uur kan je bellen voor de uitslag’, werd me rustig verteld. Alsof het veters strikken was. Logisch, want het is hun werk. Maar ik begon me te beseffen dat over een paar uur, met één telefoontje, mijn hele wereld op z’n kop kon staan.”
Later die dag kwam ze erachter dat er een fibroadenoom in haar borst zat, een goedaardige tumor van zo’n 3 centimeter. “Het was goedaardig, daar heb ik ontzettend geluk mee gehad. Wel heb ik later gekozen om het toch te laten verwijderen. Er zit iets in je borst wat er niet hoort. Het kan groeien en je weet nooit zeker wat het gaat doen. Dat voelt niet prettig”, aldus Rowan.
Cijfers
Naarmate je ouder wordt, wordt de kans op een tumor in je borst groter. Uit cijfers van het RIVM is ook duidelijk te zien hoe zeer dit met leeftijd toeneemt. Een voorbeeld is dat tussen de 30 en 39 jaar de kans op ontdekking van borstkanker 0,6 op de 1000 is. Tussen de 60 en 69 is die 3,9 op de 1000. Op jonge leeftijd heb je dus (gelukkig) een veel minder grote kans op deze ziekte.
Cijfers van Integraal Kankercentrum Nederland laten zien dat in 2019 104 vrouwen tussen de 15 en 29 de diagnose borstkanker kregen. Op deze jonge leeftijd ben je bezig met school, vrienden, liefde en een leven opbouwen. Zeker niet met ziek worden. Als je dan de angst krijgt door een knobbel in een van jouw twee vrienden te vinden, kan dit een hoop los maken.
Emoties los
Zowel KWF als Stichting Tegen Kanker vertellen over alle emoties die (de kans op) kanker teweeg kunnen brengen. Je kunt last krijgen van angst en paniekaanvallen, boosheid, frustratie, machteloosheid, somberheid, verdriet en wanhoop. Stichting Tegen Kanker benadrukt ook dat het voor zowel de persoon zelf, als voor de omgeving triestheid, hoop en emotionele stress met zich meebrengt.
De vrouwen die te maken krijgen met borstkanker, krijgen meestal ook te maken met de behandeling. Integraal Kankercentrum Nederland meldt dat door deze behandelingen, patiënten jarenlang te maken kunnen krijgen met chronische vermoeidheid, relationele en seksuele problemen, depressie, de angst voor terugkeer van de ziekte en problemen bij de terugkeer naar werk en sociale isolatie.
Goed(aardig) voor jezelf
Rowan is zich bewust van het geluk dat zij heeft gehad. “Maar het maakt je wel angstig. Het hoort er niet. Het kan ook vaker terugkomen, wat geen prettig idee is. Daarom heb ik het weg laten halen. Maar het heeft zeker wat met me gedaan. Het heeft me een gevoel meegegeven dat het zomaar over kan zijn. Niemand is onsterfelijk. Niemand is superieur. Waarom zou kanker mij of iemand anders overslaan? Uiteindelijk hebben we allemaal kans op deze ziekte. Ondanks dat ik gezond leef, niet aan de drank zit, niet aan de drugs, niet rook en gewoon sport, ben ik nog steeds sterfelijk. Daar tegenover, niet alleen door deze gebeurtenis, ben ik mezelf wel tegengekomen met een angststoornis. Dat heeft me geleerd om me niet teveel zorgen te maken om dingen die er niet zijn. Dat is zonde van je tijd. Hierdoor geniet ik wel nog meer van de kleine dingen.”
Maar wat ze voornamelijk heeft geleerd, en dat wil ze nu ook aan haar medemens meegeven, is dat je altijd naar jouw eigen lichaam moet luisteren. “Als jij denkt: dit klopt niet. Luister daar dan naar. 9 van de 10 keer voel je het goed aan. Je mag erop vertrouwen dat je jouw eigen lijf goed genoeg kent. Mijn vriend zit ook al zes jaar aan mijn borsten en dacht dat het niks was. Dus het is maar goed dat ik op mijn eigen lijf en kennis ervan vertrouwde.”
Om deze reden plaatst Rowan dit jaar, twee jaar na haar operatie, een bericht op Instagram. Met de boodschap dat je vooral je eigen borsten moet blijven checken. Je weet nooit wat er kan groeien. “Check your cherries.”
