Springdale, Arkansas – Ze moeten overdag naar school en werken ‘s nachts in de fabriek: steeds vaker worden in de Verenigde Staten kinderen en tieners ingezet voor gevaarlijk werk. Onlangs stierven nog drie minderjarigen die werkten onder gevaarlijke omstandigheden. Komt kinderarbeid terug in Amerika?
Inspecteurs van het Amerikaanse ministerie van Werkgelegenheid troffen de afgelopen maanden meer dan 4500 kinderen aan die werk deden dat ze niet mochten doen en te veel uren maakten, bijvoorbeeld bij fastfoodketens. Ook vonden inspecteurs begin dit jaar meer dan honderd kinderen die illegaal werkten tussen gevaarlijke apparatuur in slachthuizen.
Magaly Licolli strijdt voor de rechten van personeel in de pluimveeindustrie van Arkansas, een staat in het zuiden van de VS. Ze wijst naar een kipverwerkingsbedrijf waar twee werkende kinderen werden aangetroffen. “De kinderen waren jonger dan 15 jaar. Ze maakten ‘s nachts het slachthuis schoon en daarbij gebruikten ze gevaarlijke chemicaliën.”
Vergroot
Kwetsbare groep
Sinds 2015 is het aantal overtredingen van kinderarbeidswetten bijna verdrievoudigd. Hulporganisaties zien een verband met het aantal minderjarige migranten dat zonder ouders naar de VS kwam. Vorig jaar waren dat er 130.000, drie keer zoveel als vijf jaar geleden.
Licolli is bezorgd over de situatie van deze kwetsbare groep. Veel migranten in de regio zijn afhankelijk van het werk in de fabrieken: ze spreken vaak geen Engelsen hebben soms geen verblijfsvergunning. De grote vleesverwerkers hebben veel macht over de regio. “De bedrijven hebben een grote politieke lobby, waardoor niemand zich tegen hen uit durft te spreken”, vertelt ze.
In Springdale, in het noordwesten van Arkansas, zitten tal van grote vleesverwerkers. De stad heeft de bijnaam Poultry Capital of the World. Licolli ziet hoe de multinationals misbruik maken van kwetsbare minderheden. “Arkansas is een van de armste staten van de VS en we hebben twee van de machtigste bedrijven in de VS. Ze profiteren van de armoede en de uitbuiting van de bevolking.”
Nieuwe wetgeving
Per staat gelden er andere regels over de omstandigheden waaronder kinderen en tieners mogen werken. Behalve in de agrarische sector mag niemand jonger dan 14 jaar werken. Ook mogen minderjarigen geen zwaar werk doen, of nachtdiensten draaien. Naar aanleiding van de onderzoeken zei president Biden dat hij hard ging optreden tegen misstanden op het gebied van kinderarbeid.
Maar in conservatieve staten gebeurde het tegenovergestelde: in meer dan tien staten zijn er wetsvoorstellen ingediend die de arbeidsomstandigheden voor kinderen juist versoepelen. Zo ook in Arkansas. de Republikeinse gouverneur Sarah Huckabee Sanders, voormalig woordvoerder van president Trump, tekende een wet die het makkelijker maakt om kinderen aan te nemen.
Sinds 1 juli hoeven kinderen vanaf 14 jaar geen toestemming meer te krijgen van hun ouders om te werken. Ook hoeven ze zich niet meer te legitimeren bij hun werkgever.
“Ze vullen een plaats in het bedrijf waar een ervaren werknemer dat gat niet vult.”
Een van de politici die meewerkte aan de wet is Matt McKee, Republikeins senator in Arkansas. Volgens de Republikein kunnen kinderen dienen als een noodoplossing voor grote personeelstekorten. “Ze vullen een plaats in het bedrijf waar een ervaren werknemer dat gat niet vult. De inzet van jonge, onervaren werknemers is belangrijk voor het arbeidsproces.”
Vergroot
Controle
Om niet het verwijt te krijgen dat ze kinderarbeid bevorderen, hebben de wetgevers in Arkansas nog een wet ingevoerd. Daarin staat dat er strenger gecontroleerd moet worden en er bij overtredingen hogere boetes moeten worden uitgedeeld.
Onderzoekers vrezen voor het effect van de versoepeling van de wet. “Nu de toestemming van ouders niet meer nodig is, is er minder controle en kunnen bedrijven makkelijker hun gang gaan”, zegt Annie Smith, professor arbeidsrecht aan de Universiteit van Arkansas.
Vergroot
Ze heeft geen vertrouwen in de verhoging van de boetes. “Uit recente voorvallen blijkt dat het verhogen van de boetes bedrijven er niet van weerhoudt om alsnog kinderen aan te nemen. Ook zijn de landelijke boetes nog steeds hoger dan de huidige boetes in Arkansas.”
Magaly Licolli hoopt op meer bewustwording bij de consument. “Mensen moeten bewuster worden van het feit dat de kipnuggets en de kippenvleugels waar ze iedere dag van genieten, worden geproduceerd door kinderen die dagelijks worden uitgebuit.”
Reportage
Deze reportage is eerder verschenen in het NOS 8-uur journaal.