Al ruim tien maanden zijn evenementen, samenkomsten en feesten verboden en nachtclubs en poppodia gesloten. De cultuursector heeft een harde klap gekregen door de maatregelen die de overheid trof om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Eén ding is zeker: gevolgen van deze crisis gaan we nog lang terug zien. We maken de balans op. Is er nog wel een nachtcultuur aan de eindstreep, of gaan we een nieuw normaal tegemoet?
Persconferenties, steunpakketten, nieuwe maatregelingen, maar ook versoepelingen. Tijd om even terug te blikken. Wat is er de afgelopen maanden allemaal gebeurd? Bekijk hier de tijdlijn.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/roosverbrugh/wp-content/uploads/sites/464/2021/01/2021-01-23-e1611441797994.png” panorama=”on” align=”center” lightbox=”off” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”inplace” overlay_revealfx=”off”]
De eerste klap
Op 12 maart 2020 kondigde de overheid de ‘intelligente lockdown’ aan. Die lockdown had als gevolg dat poppodia en clubs moesten sluiten, en evenementen werden afgelast. Angela van Kooten, bedrijfsleider bij de Utrechtse nachtclub The Bassment vertelt; ‘‘De sluiting van horeca en nachtclubs was erg onwerkelijk voor ons. Het weekend van 14 maart hadden we helemaal vol gepland met vier grote feesten. Het magazijn stond tot de nok toe vol. Eén feest is nog doorgegaan. Mijn telefoon stond de hele dag roodgloeiend, door bezorgde ouders die zich afvroegen of het wel veilig was.’ De nachtclub die ze samen met haar man runt staat nu al maanden leeg. Of ze het aan zien had komen? Dat niet; ‘’Op het moment dat het in Italië kwam en je in Nederland de eerste gevallen kreeg, toen dacht ik wel van ‘oh, shit’. In mijn hoofd was het net zoals het Sars-virus een aantal jaar geleden, dat was alleen in China, erg ver van mijn bed. Ik had écht totaal niet verwacht dat het naar Nederland zou komen. Toen we in maart dicht moesten hadden we allemaal wel het idee dat we er over een maandje weer zouden staan.’’
Ook bij de Utrechtse nachtclub BASIS was nog geen reden voor paniek. ‘’In het begin houd je nog een hoop dat het, dan wel niet drie weken gaat duren, maar niet al te lang. Die hoop die werd natuurlijk steeds langer uitgesteld. Toen werd ook al best wel snel gezegd, tot 1 september. We merkten in de zomer al; dat gaat waarschijnlijk niet gehaald worden.’’ Vertelt Joost Holthuizen, medeoprichter en programmeur bij de en technoclub.
[aesop_gallery id=”795″ revealfx=”inplace” overlay_revealfx=”off”]
Overheidssteun
Om ondernemers te kunnen ondersteunen in deze economische recessie werden verschillende steunmaatregelen ingezet. Zo werden eerst de NOW, de Tozo en de TVL regeling ingesteld. Daarmee konden ondernemers hun personeel doorbetalen en een deel van de vaste lasten dekken.
Hebben de steunmaatregelen bijgedragen bij jullie? ‘‘Ja zeker. In het begin hebben we de NOW regeling gekregen om personeel door te betalen. Daarnaast hadden we recht op de TVL regeling om een deel van de vaste kosten vergoed te krijgen. Die maatregelen zorgen er wel voor dat de club kan blijven bestaan, we hebben onszelf alleen al sinds maart geen salaris uitbetaald’’ antwoordt Joost Holthuizen van Club Basis. Helaas zijn die steunpakketten niet altijd voldoende; ‘‘Voor heel veel partijen zijn die steunpakketten behulpzaam, maar bij ons betaalt het de rekening niet’’, vertelt Bruno Hartmann, clubmanager bij Warehouse Elementenstraat. De Amsterdamse nachtclub, maar vooral evenementenlocatie, heeft het economisch erg zwaar te verduren. Hoe dicht zitten jullie tegen faillissement aan? ‘‘Op papier zijn we failliet, net zoals veel andere Amsterdamse nachtclubs. Inmiddels zijn de schulden hier zo gigantisch hoog opgelopen, na een jaar niets doen. De vraag is; wat gaat er gebeuren als alles weer open mag. Als dan alle steun wordt gestopt en je moet opeens al die kosten betalen, denk ik dat er heel veel clubs gaan omvallen.’’
Economische klap
De maatregelen ter beperking van verspreiding van het coronavirus, genomen door de overheid, zijn van immense invloed op de bedrijven uit de cultuursector. Uit een berekening van VNPF, van de Vereniging voor Nederlandse Poppodia en Festivals, wordt een omzetverlies van 125 miljoen euro verwacht voor het jaar 2020. Aan het begin van 2020 was de verwachting dat poppodia en festivals, aangesloten bij VNPF, een omzet zouden halen van 205 miljoen euro. Door de getroffen maatregelen waren poppodia en nachtclubs genoodzaakt om te sluiten en moesten ook festivals worden afgelast. Door deze sluitingen zal de omzet in 2020 niet hoger zijn dan 80 miljoen euro. (VNPF) Die harde maatregelen betekenden al snel het ontslag voor veel vast personeel. Ook parttimers en medewerkers op oproepbasis zaten al snel zonder werk. Een angst bij veel ondernemers is dat na de crisis, al dat personeel iets anders is gaan doen; ‘’Ik ken heel veel technici die nu allemaal een andere baan hebben gezocht en daar ook een commitment moeten aangaan. Ik sprak laatst met een technicus die nu tuinen aanlegt. Stel we mogen weer open in Juni, waar zijn al die mensen die nu omgeschoold zijn, wie blijft er nog over?’’ luidt Holthuizen.
De Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) deelde op 23 december een rapport met daarin de verwachting voor het aantal festivals in 2020. Die harde klap op de sector is meedogenloos en onvermijdelijk. ‘’Corona zet festivalsector 35 jaar terug in de tijd’’ blijkt uit het rapport.
Overzicht van het aantal festivals, en bezoekers in Nederland. Bron: VVEM, 2020
Een jaar lang dicht. Wat doe je in de tussentijd?
‘‘Om het merk in leven te houden hebben we een aantal livestreams georganiseerd. Vette artiesten, visuals op de achtergrond, een lichttechnicus voor een gave lichtshow. Je moet toch bezig blijven. Het was echt gaaf om naar te kijken, maar na een tijdje worden mensen er moe van, dus we zijn daar maar mee opgehouden.’’ Luidt Bruno Hartmann, clubmanager Warehouse Elementenstraat. De club is een echt thuis voor old- ravers en diende als ruimte voor onder andere hardcore festival Thunderdome. Anno 2021 heeft de Elementenstraat een eigen DNA gecreëerd. Met harde Industrial techno trekt de locatie vaak een vast publiek aan, en worden feesten gehost van organisators als Reaktor Events en Vault Sessions.
Ook bij Club BASIS werden livestreams gehost, en opende ze in de zomer een terras; BASIS Biergarten, aan de Oudegracht. Dat terras, leverde dat iets op voor jullie? ‘’Uiteindelijk hebben we er niet echt geld aan verdiend, maar voor ons was het belangrijk om ons personeel aan het werk te kunnen houden en om binding te houden met onze bezoekers.’’ Vertelt Joost Holthuizen.
Uitzitten of doorpakken
Je bent ondernemer, of je bent het niet. Dat bleek zomer 2020, toen er toch, ondanks alle maatregelen, mooie en creatieve initiatieven ontstonden. Het Nijmeegse Poppodium Doornroosje organiseerde ‘Social D(ist)ancing’, een live event waarbij in groepen van 30 personen, mensen zittend konden genieten van hun favoriete DJ. Dit initiatief was zo nieuw en verrassend, dat het zelfs werd opgepakt over de oceaan; Times schreef een artikel over het evenement. Ook bij het bekende Thuishaven, normaliter een wekelijks openlucht festival, waren bezoekers welkom om zittend van live-muziek te genieten. Zo kriebelde het ook bij Bruno Hartmann om toch iets te organiseren; ‘’Eigenlijk wil je natuurlijk gewoon zweten en dansen, niet zitten. Toen hebben we bedacht om er een thema van te maken, Oktoberfest, zodat het iets logischer is dat je zit. Helemaal in Oktoberfest sfeer ingericht en gebouwd zouden we 4 dagen lang mensen verwelkomen in shifts. Het was vrij snel uitverkocht.. totdat 4 dagen voor de opening nieuwe regels kwamen, dat je maar met 30 personen in een zaal mocht. Helaas. Alles was af, alles stond helemaal klaar, allemaal constructies gebouwd. We hadden zelfs bier geïmporteerd uit Duitsland, een vrachtwagen Paulaner was hier heen gereden.’’ Nu wordt de ruimte af en toe gebruikt voor opnames van videoclips, en livestreams van organisaties, zoals Milkshake.
[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/roosverbrugh/wp-content/uploads/sites/464/2021/01/DSC_1758-scaled.jpg” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”In Warehouse Elementenstraat worden opnames gehouden voor livestreams, hier voor een livestream van Milkshake festival | Beeld: Roos Verbrugh” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
De nachtcultuur
Toch merken ondernemers dat de behoefte aan feesten groter is dan ooit. Angela van Kooten, eigenaresse van The Bassment kreeg verschillende aanvragen voor illegale evenementen. ‘’Laatst kreeg ik een bericht van een persoon die met een groepje ‘vrijheidsstrijders’ de ruimte wilden verhuren. Ik antwoordde dat we nu gesloten zijn, maar dat ze welkom zodra corona het weer toe laat’’. Met een glimlach op haar gezicht vertelt ze over het verzoek; ‘’Een wappie, noem ik hem. Hij reageerde nog dat we ons als club moeten verbinden met andersdenkenden, omdat we er anders aan zouden gaan’’.
Uit onderzoek van Fieldlab evenementen blijkt dat de behoefte aan evenementen groot is. Men zou met name outdoor evenementen, outdoor festivals en indoor festivals willen bezoeken. Deze behoefte is ook gestegen, want meer mensen (106,6%) geven aan in 2020 een outdoor concert te willen bezoeken dan in 2019.
Wat maakt die nachtcultuur zo bijzonder? Klik op de profielen om een persoonlijk verhaal te beluisteren.
[aesop_collection collection=”32″ limit=”8″ columns=”3″ splash=”off” =”default” loadmore=”off” showexcerpt=”on” revealfx=”off”]
Een noodkreet
Om een geluid te laten horen tegenover de overheid, en zich uit te spreken tegenover het beleid kwamen clubs, organisaties, ondernemers en dansers samen tijdens de Manifestatie voor de Nacht. Een protest tegen de maatregelen van de overheid. ‘’De evenementenbranche is onevenredig hard getroffen door de maatregelen. Wij hebben helemaal nog geen enige kans gehad om te laten zien dat wij een corona-proof evenement kunnen hosten.’’ Vertelt Angela van Kooten.
‘’Elk geluid, en vooral dit vreedzame goed georganiseerde protest, is belangrijk, en ik denk dat dat vast wel doorsijpelt naar Den Haag.’’ Luidt Joost Holthuizen. Wat er moet veranderen? ‘’Het woord wat gewoon steeds terugkomt is perspectief. Het is heel moeilijk om dat te geven vanuit de overheid, dat snap ik, maar toch zouden ze er over na kunnen denken of ze richtlijnen kunnen geven voor ondernemers. Vanaf welke vaccinatiegraad durven we het weer aan om clubs en evenementen te openen, dan kunnen we in ieder geval ergens naartoe leven.’’ Voegt Holthuizen er aan toe.
Perspectief
Perspectief, datgene waar ondernemers zo lang naar smachtten, lijkt eindelijk in zicht. Op 22 Januari 2021 kwam de overheid opnieuw met extra steunmaatregelen. Een uitbreiding van de TVL regeling, verhoging van NOW subsidie en verlengde Tozo uitkeringen. Daarnaast geeft de overheid aan een garantiefonds voor evenementen te introduceren.
Al snel na het nieuws over de nieuwe steunpakketten, en het garantiefonds stroomde de facebook evenementenkalender vol; organisators lijken hoopvol en starten de kaartverkoop voor verzette feesten aankomende zomer. Kunnen jullie hier iets mee? Vraag ik Joost Holthuizen, een paar dagen na ons interview. Hij anwoordt; ‘’Mijn eerste reactie was: fijn dat dat fonds er komt. Wel ben ik nog even voorzichtig in mijn optimisme tot echt de voorwaarden bekend worden. Als de voorwaarden er goed uitzien is het natuurlijk een mooi perspectief!’’