Bij het protest tegen de bezuinigingen van 1 miljard euro op hoger onderwijs zijn veel meer mensen aanwezig dan voorheen voorspeld werd. Het protest vindt 25 november plaats op het Malieveld in Den Haag. Een week eerder was al een protest tegen de bezuinigingen in Utrecht, maar om veiligheidsredenen mocht dit officieel niet doorgaan.
Bij het protest zijn naar schatting zo’n twintigduizend mensen aanwezig – vier keer zoveel als verwacht. Naarmate de mensen binnen komen stromen wordt het terrein dan ook uitgebreid om de grote menigte te accommoderen. Veel mensen komen te laat aan door problemen met het openbaar vervoer. Terwijl Prorail juist expres hun staking had verplaatst naar een andere datum om de onderwijsstaking te accommoderen. Dit stelt de organisator erg op prijs: ProRail wordt tijdens de speeches apart bedankt.
In de regen en wind komen honderden mensen, jong en oud, het Malieveld op wandelen. Gelukkig zijn er ook overdekte plekken waar je kan zitten. Eenmaal aangekomen wordt je begroet met gratis sjaal en muts van de Algemene Onderwijsbond. Ook wordt er gratis koffie en friet aangeboden, tot grote verrassing van alle portesters. Er zijn kraampjes waar je je eigen protestbord kan maken. Een half uur voor het officiële begin is het veld al best vol, ondanks de kou en modder. Wat bij binnenkomst meteen opvalt, is de gigantische sloopkogel met de tekst: ‘HO Kabinet sloopt hoger onderwijs.’ Deze uitspraak komt vaker langs. De protestwandeling wordt geopend met een gigantisch spandoek met dezelfde tekst. De sprekers van eerder op de dag lopen allemaal vooraan de wandeling.
Onderweg naar het protest is al snel te merken wie dezelfde eindbestemming heeft. Heel Utrecht Centraal staat vol studenten en docenten met universiteitstruien en protestborden.
Op Den Haag Centraal staan groepjes mensen van verschillende studies te wachten op hun klasgenoten of collega’s. Zo is er een groep mensen van de studie Duits die hun medestudenten opwachten met een Duitstalig protestbord. Onderweg staat er veel politie, zo ook politie op paarden. De politie hoeft gedurende de dag gelukkig niet in te grijpen. Ze zijn vooral verantwoordelijk voor de weg wijzen en het gemeentegebouw bewaken.
Veel mensen hebben hun protestbord ingepakt in plastic zodat het de regen zal doorstaan. Zo ook Luna Klippel, student archeologie. De twintigjarige student is naar het protest gekomen omdat ze direct te maken heeft met de gevolgen van de bezuinigingen als ze worden doorgevoerd. Het zal waarschijnlijk een negatieve impact op haar studie hebben, omdat ze een grotendeels Engelstalige opleiding volgt. Zij vertelt dat er binnen haar studie minder nieuwe opties voor veldwerk zijn aan het eind van het jaar. Normaal gesproken ga je naar het buitenland, en komen er elk jaar nieuwe keuzeopties bij. Dit jaar kan je alleen naar de locaties van voorgaande jaren; nieuwe plekken zijn er niet. Zij denkt dat dit komt door de negatieve houding van het kabinet tegenover internationalisering. Ze is bang dat als de bezuinigingen worden doorgevoerd, ze helemaal niet meer naar het buitenland kan voor veldwerk, iets waar ze al twee jaar naar uitkijkt.
Ook vreest Luna dat de bezuinigingen het lerarentekort zullen verergeren. Ze vindt het daarom ook een erg onredelijk en onlogisch beleid: ‘’Met de bezuinigingen kunnen minder mensen worden aangenomen, en dat maakt het lerarentekort alleen maar erger. Terwijl meer docenten aannemen er juist voor kan zorgen dat de lessen kunnen worden opgesplitst in Nederlands en Engels. Dus ze zouden beter meer docent kunnen aannemen in plaats van bezuinigen, als ze zo graag meer Nederlandstalig onderwijs willen.’’ Luna vindt de potentiële bezuinigingen een erg deprimerend vooruitzicht. Ze is bang voor de toekomst van haar opleiding.
Luna Klippel met haar protestbord ingepakt tegen de regen
Daarnaast denkt zij dat de bezuinigingen wetenschappelijk onderzoek in de weg staan. Veel van haar docenten werken naast hun baan als leerkracht, ook als onderzoeker voor de universiteit. Dit is juist waar innovatie plaatsvindt, vertelt Luna. Klippel vindt het belangrijk dat er veel geld in onderzoek geïnvesteerd wordt, zonder voldoende fundering kan het onderzoek niet doorgaan, en dan is er minder innovatie.
Dit vind Prof. dr. Luuk Huitink nou ook. Huitink geeft oud Grieks op de UvA en is daarnaast onderzoeker. Hij vertelt dat de bezuinigingen op wetenschappelijk onderzoek desastreuze gevolgen zullen hebben voor het onderwijs. Hij benadrukt dat universiteiten niet alleen scholen zijn: ‘’Wij doen onderzoek, dat is essentieel voor innovatie in de samenleving en het opleiden van studenten.Als de tijd voor onderzoek wordt beperkt, verandert de universiteit in een school.’’
Een rapper met energieke activistische teksten probeert ondertussen de menigte weer een beetje op te warmen. Hij begint zijn optreden met een Greta Thunberg speech die hij in zijn lied heeft verwerkt, en zingt vervolgens ook over de opwarming van de aarde. De menigte opwarmen lukt hem ook, de muziek zorgt meteen voor een gezellige sfeer.
De structurele kortingen van 250 miljoen zullen ervoor zorgen dat er minder vaste contracten aan docenten kunnen worden aangeboden, of zelfs dat er banen zullen wegvallen. Dit heeft als gevolg dat er net zoveel werk moet worden gedaan met minder personeel. De professor vertelt dat dit voor universiteiten een groot probleem zou kunnen veroorzaken. De programma’s zijn goed in elkaar gezet en alle vakken zijn hard nodig om leerlingen voldoende kennis mee te geven. Er zouden vakken weg kunnen vallen door dit tekort aan docenten. Met als gevolg dat de studenten de stof niet volledig meekrijgen. Huitink noemt de bezuiniging ondoordacht.
Ook vindt hij het verschrikkelijk voor zijn jonge collega’s. Die hebben vaak geen vast contract, omdat ze zich eerst met onderzoek nog moeten bewijzen. Een vast contract is dan een stip aan de horizon als beloning voor hun harde werk. Als dit geen mogelijkheid is, raken de nieuwe collega’s vaak gedemotiveerd.
De professor is niet alleen bezorgd voor zijn vakgebied en collega’s maar ook voor zijn studenten. Er wordt namelijk veel bezuinigd op opleidingen die het al zwaar hebben, zoals Frans, Duits, Grieks en Latijn. Door hierop te bezuinigen wordt een beeld geschetst dat die studies weinig waarde hebben en makkelijk wegbezuinigd kunnen worden. Dit negatieve beeld schrikt potentiële nieuwe studenten af. Ook is het negatief voor de studenten die de opleidingen al volgen. Zij hebben dan minder keuzevakken en minder mogelijkheden. Daarnaast is het niet goed voor de sfeer op de opleiding. Dit beleid is erg tegenstrijdig aangezien docenten voor deze talen hard nodig zijn.
Er wordt de hele stad doorgewandeld. De protesters zijn met zoveel dat ze meerdere straten vullen, tot grote ergernis van voorbijgaande fietsers die lang moeten wachten. Tijdens het wandelen wordt er veel muziek gespeeld en protestliedjes gezongen. Een favoriet is het lied Bella Chiao met aangepaste tekst: ‘’zeg maar dag, dag, dag,Tegen welvaart en innovatie, De toekomst wordt een hard gelag.’’ Ook zijn er veel mensen te zien met een rood opgespeld vierkantje. Dit wordt door docenten gebruikt om aan te tonen dat het water ze aan de lippen staat. Er wordt ruim een uur gewandeld. Aan het eind op het Malieveld blijven er nog weinig mensen over.
Bij het protest had iemand een bord met de tekst ‘Binnenkort hebben we alleen nog Humanities een introductie’. Voor die toekomst is de professor ook bang: ‘Ik vrees dat we in Nederland nog sterker dan we altijd al hebben gedaan inzetten op opleidingen die zogenaamd nuttig zijn. En dat we hele belangrijke expertise met name in de geesteswetenschappen gewoon dood laten gaan. Dat is rampzalig, daar maak ik mij grote zorgen over.’ Huitink hoopt dat het protest duidelijk maakt aan de Tweede Kamer dat de bezuiniging zoals ze er nu voorliggen echt niet door kunnen gaan.
