Het Filmhuis Bussum organiseerde zondag 25 januari een filmconcert van de film Nosferatu (1922). Bij deze film speelt Kevin Toma zijn gecomponeerde soundscape af terwijl hij tegelijkertijd live piano speelt. Van de horrorfilmklassieker is net een nieuwe remake uitgekomen. Deze remake is sinds januari te zien in filmhuizen en bioscopen door heel Nederland.
Kevin Toma heeft bij deze Duitse klassieker een soundscape gemaakt. Dit bestaat uit elektronische klanken en piano die hij live speelt. Het bijzondere aan zijn filmconcerten is dat hij bij elk optreden een groot deel van het pianostuk improviseert. Toma begeleidt sinds 1994 zwijgende films, dit combineert hij met zijn werk als filmjournalist. Zijn uitvoering is voortdurend in ontwikkeling. Hoe hij in Bussum speelde, is weer volkomen anders dan de dag daarvoor in Alkmaar. Ook de elektronische muziek heeft hij hier en daar aangepast, omdat hij vond dat het beter kon. Toma vindt het leuk dat het telkens anders is:
“Eigenlijk ontstaat het waar iedereen bij zit.” Over het componeren van zijn muziekstukken doet hij meestal twee weken tot een maand.
De zaal was bijna volledig gevuld, met publiek van jong en oud aanwezig. Zoals bij elk filmhuis, zat er iemand hoorbaar uit een plastic verpakking te eten. Maar nadat Kevin Toma’s prachtige pianostuk begon viel dit helemaal niet meer op. Ondanks dat de film ruim een eeuw oud is blijft het door de spookachtige elektronische muziek nog steeds spannend.
De componist hoopt dat het publiek Nosferatu meemaakt als beeldschone koortsdroom.
Filmhuis-directeur Janine Beulink noemt het filmconcert: “Een eenmalige ervaring die je alleen met iedereen anders uit de zaal deelt.” De directeur vertelt dat de nieuwe film van Nosferatu de aanleiding was om de oorspronkelijke film weer naar het grote doek te brengen. Beulink ziet het als de verantwoordelijkheid van filmhuizen om filmklassiekers te vertonen en filmgeschiedenis te vieren. Zeker als daar een goede aanleiding voor is. Het filmhuis kreeg een aanbod van Kevin Toma om de muziek te begeleiden en dat vond ze meteen een geweldig idee. Volgens de Filmhuis-directeur maakt het zo’n klassieker namelijk meteen extra aantrekkelijk. Janine Beulink hoopt dat mensen met dit filmconcert de waarde van de klassieker kunnen zien: “Deze film is namelijk een grote inspiratiebron geweest voor filmmakers in het daaropvolgende decennium. De nieuwe film van Eggers is dan ook echt een hommage aan de originele film.” De meer dan honderd jaar oude film wordt door veel mensen gezien als de eerste echte horrorfilm. De film is geïnspireerd op de roman Dracula.
Kevin Toma vertelt dat zonder Nosferatu, moderne horrorfilms er nu heel anders uit hadden gezien. Nosferatu is zelf een van de favoriete horrorfilms van de filmjournalist. De muziek voor de film had hij een tijd geleden geschreven. Omdat de nieuwe film net uit is gebracht, is er aan hem gevraagd om zijn muziekstuk live te begeleiden. Toma is op stedentournee door heel Nederland geweest met zijn muziekstuk. Hij is langs acht filmhuizen geweest, met Bussum als laatste stop. Opmerkelijk aan zijn muziekstuk is dat het ook elektronische elementen bevat. De componist heeft hiervoor gekozen omdat hij een brug wil slaan tussen de tijd van zwijgende films en het heden. Dit doet hij door de klassieke piano improvisatie aan te vullen met moderne elektronische geluiden. Hiermee wil hij het tijdloze van zwijgende films benadrukken. Maar dit is niet de enige reden: “Elektronische muziek met soundscapes en synthesizerklanken, vergroot de wereld van een film nog meer, en geeft het kleur en diepte. Het publiek komt hierdoor in een heel andere sfeer terecht.”
De honderd jaar oude film met een nieuwe soundscape is ook leuk voor mensen die hem al een keer gezien hebben. Buurtbewoonster José van ‘t Rood heeft hem jaren geleden ook al een keer gezien en vond hem toen doodeng. Dit keer wist ze gelukkig al wat ze moest verwachten. Ze is naar de film gekomen omdat de live piano haar extra bijzonder leek. De elektronische muziek vond ze een goede toevoeging die zorgde voor extra sfeerbeelden. Ze kan zich de filmconcerten van vroeger nog herinneren en vond het erg leuk dat ze dit nu weer kon meemaken.
De soundscape van Kevin Toma doet precies waar hij op hoopte. Zijn muziek en de film worden één. Het klinkt alsof zijn muziekstuk er altijd al bij heeft gehoord. Net voordat de film eindigt gaat de timer van iemand af. Wat de zaal meteen weer wakker maakt. Eenmaal buiten is het net alsof de film gewoon verder gaat; de hevige mist past precies bij de griezelige, surrealistische sfeer van Nosferatu.