Op 21 december voerde de Händelvereniging in de Grote Kerk Naarden voor de 150ste keer de Messiah uit. Een geweldige mijlpaal in de geschiedenis van het koor. Het concert was dit jaar opnieuw uitverkocht. Jan van Berkel is al drie jaar voorzitter van het bestuur van de Händelvereniging. Hij vertelt over de betekenis van de Messiah voor de vereniging, zijn ervaring als voorzitter, en de toekomstplannen van het koor.
- Voor de Nederlandse Händelvereniging is dit de 150ste uitvoering van de Messiah in 78 jaar. Hoe zorgen jullie ervoor dat het elk jaar interessant blijft?
Door elk jaar heel mooi te zingen natuurlijk. Wij hebben bij de Messiah een heel trouw publiek. Veel bezoekers komen elk jaar terug en dat waarderen wij enorm. Binnen ons koor merken we dat Messiah echt bij december en de tijd naar kerst toe hoort. Veel van ons publiek vindt dat ook. Het is vanavond uitverkocht, wat wil je nog meer?
- Naast de twee traditionele Messiah optredens in het Concertgebouw Amsterdam en de Grote Kerk Naarden, zijn jullie dit jaar ook voor het eerst gevraagd om in Gorichem op te treden. Waar denkt u dat deze toenemende populariteit vandaan komt?
Elk jaar in december worden er heel veel Messiah’s gezongen, dus het is een echte traditie voor ons en talloze andere koren. Maar de Messiah wint kennelijk nog aan belangstelling en daar werken wij natuurlijk graag aan mee. Het is fijn om te horen dat onze bezoekers in Gorinchem erg tevreden waren en dat ze ons meteen voor volgend jaar weer hebben geboekt.
- U bent al bijna drie jaar voorzitter van het bestuur van de Händelvereniging. Wat is tot nu toe het hoogtepunt van uw voorzitterschap?
Ik vind het zingen met wisselende dirigenten erg interessant. Dat spreekt ons aan als koor, en het houdt ons scherp. Iedere dirigent legt zijn eigen accenten. Wij zijn een aantal jaar geleden begonnen met het afwisselen van dirigenten, en daar zijn we de afgelopen drie jaar ook mee doorgegaan. Dat werkt goed, dus dat gaan wij zeker blijven doen.
Daarnaast vind ik het een prachtige ontwikkeling dat de afgelopen drie jaar steeds meer koorleden zich ook als vrijwilligers inzetten voor het koor. Want wij zijn een vereniging, en hebben geen mensen in dienst om het werk voor ons te doen; wij doen het allemaal zelf. Dan is het is fijn dat je een bestuur en vrijwilligers hebt die heel hard werken. Ook zijn er veel vrijwilligers van buiten het koor. Zij heten bezoekers aan concerten welkom en zorgen dat iedereen snel op de juiste plek gaat zitten. De vrijwilligers van buitenaf worden gecoördineerd door een van de koorleden. Er is veel te doen, maar als ieder van onze 80 leden meehelpt, en we ook nog extra vrijwilligers hebben, is het licht werk.
- Met hoeveel mensen zingen jullie vanavond?
Vanavond zingen we met meer dan negentig mensen. We hebben naast vaste leden ook nog projectleden die niet alle concerten meezingen. Zij kiezen concerten uit die ze graag willen meezingen, en zijn dus niet bij elk concert. Ondanks dat we tachtig leden hebben, staan er dus altijd wel meer dan tachtig mensen op het podium.
- Hoe kiezen jullie de projectzangers uit, of waarom?
Eigenlijk kiezen de projectzangers ons uit, als ze graag bij ons de Messiah willen zingen. De projectzangers hebben wij hard nodig, want met name in de mannenstemmen is ons koor niet zo zwaar bezet. Daarin hebben we versterking nodig. Het is in de korenwereld een trend dat er steeds meer projectzangers opduiken. Die worden geel lid van een koor of vereniging maar bepalen per seizoen waar ze gaan zingen. Dan kijken ze naar wat er wordt gezongen en met welke dirigent. Wij maken dan aan die projectzangers bekend wat we per seizoen gaan zingen. Als ze willen komen zingen, moeten ze auditie doen bij een dirigent en een koorlid, om te laten horen dat ze voldoende stemkwaliteit te beiden hebben. Want wij zijn een koor dat probeert heel goed te zingen. Veel leden van het koor hebben regelmatig zangles om hun stem goed te houden. Dat verwachten wij ook van projectzangers. Dus doen ze eerst auditie.
- Hebben jullie strenge toelatingseisen voor de leden van het koor?
De leden moeten naar zoveel mogelijk repetities komen, je mag er niet te veel missen. Als je er te veel mist, moet je opnieuw komen voorzingen. Dan moet je laten horen dat je je partij kent. Verder verwachten we ook van leden dat ze regelmatig zangles nemen om hun stem op kwaliteit te houden. Bovendien moeten alle leden eens per drie jaar opnieuw auditie doen.
- Wat zijn jullie ambities voor de toekomst?
Waar we heel erg naar uitkijken is dat we volgend jaar oktober hier in de vesting in Naarden, Händel dagen organiseren. Dit is in samenwerking met Ton Koopman. Hij is een internationaal beroemde dirigent en ambassadeur van de Händelvereniging. Hij woont ook hier in Bussum, in het Spiegel. Koopman biedt bijzondere activiteiten aan, zoals een Masterclass voor jonge zangers, waar ze onder meer leren om de barokke versieringen toe te passen. Het centrum van de Händel dagen is een concert met werken van Händel, gezongen door ons koor. Als kers op de taart bezit Ton Koopmans originele scripten van Händel, die in het Comenius Museum tentoongesteld zullen worden.
- Jullie treden op in het Concertgebouw in Amsterdam en hier in Naarden, waarom kiezen jullie ervoor om in beide op te treden?
Omdat er op beide plekken zoveel mensen zijn die ons graag horen zingen. Wij vinden het ook heel leuk om naar beide locaties te gaan. Dat lukt ons alleen met de Messiah. Wij studeren heel lang voor onze concerten en meestal kunnen wij het ingestudeerde werk maar één keer uitvoeren. Maar met de Messiah is het heerlijk dat wij het een aantal keer kunnen uitvoeren. De Grote Kerk is uitverkocht, en het Concertgebouw was ook heel goed bezet. Dus bij elkaar denk ik dat we voor zo’n 2000 mensen Messiah hebben gezongen, en dan ook in Gorinchem ook nog eens 500. Hoe meer publiek, hoe meer wij zingen!