{"id":18399,"date":"2025-04-10T14:54:11","date_gmt":"2025-04-10T12:54:11","guid":{"rendered":"https:\/\/svjmedia.nl\/specialisaties\/?p=18399"},"modified":"2025-04-18T13:41:59","modified_gmt":"2025-04-18T11:41:59","slug":"haagse-vrouwendagen-debat-2025-de-noodzaak-van-ruimte-innemen","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/svjmedia.nl\/specialisaties\/18399\/haagse-vrouwendagen-debat-2025-de-noodzaak-van-ruimte-innemen\/","title":{"rendered":"Haagse Vrouwendagen debat 2025: De noodzaak van ruimte innemen"},"content":{"rendered":"\n

Hoe laten vrouwen zich horen in de kunst en politiek? Dat is het thema van het Haagse Vrouwendagen debat 2025. Er zijn vier vrouwen uitgenodigd om hun visie te delen tijdens het debat: Mari\u00eblle Vavier (wethouder Armoede, Inclusie, Zorg en Internationale Zaken), Majel Blonden (directeur PAARD), Afaina de Jong (architect en oprichter van AFARAI) en Diane Mah\u00edn (performance- en geluidskunstenaar). De performance \u2018In Land We Resonate\u2019 van Lakisha Apostel laat de lezing en het debat in elkaar overlopen.<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Al lijkt het op het eerste gezicht niet zo door de ruimte die haar performance inneemt, ook Apostel ervaart moeite met het innemen van ruimte: \u2018Als vrouw, en als zwarte vrouw zijnde, kan het intimiderend zijn. Het is iets waar ik veel mee worstel.\u2019<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Een klein kaarsje aan de linkerzijde van de donkere steeg in de Haagse wijk Laakkwartier leidt de bezoekers van het debat Club Laak binnen. Half acht s \u2019avonds gaan de deuren open en er stromen langzaamaan vrouwen naar binnen. Er zijn ook een aantal mannen, precies op \u00e9\u00e9n hand te tellen. Wanneer het acht uur is, wordt iedereen naar de zaal geleid, waar mag worden plaatsgenomen op de hoge tribune. Wanneer je vanaf de tribune naar beneden kijkt, zie je de performance van Lakisha Apostel al klaar staan: twee hoge, gekromde, bruine muren en een houten blok in het midden. Maar daar is het nu nog geen tijd voor, de avond begint, zoals ieder jaar, met de Ria-sikkes lezing.<\/p>\n\n\n\n

\"\"
Het uitzicht van de tribune in de zaal waar de lezing, performance en debat plaatsvinden. Devika Partiman staat klaar voor de Ria-Sikkes lezing.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Ria-Sikkes lezing<\/strong><\/p>\n\n\n\n

De lezing wordt dit jaar gehouden door Devika Partiman: de directeur van Stem op een Vrouw. Deze stichting richtte zij in 2017 op met als doel: zich inzetten voor representatie en emancipatie van vrouwelijke politieke leden. Wanneer Partiman na de aankondiging haar lezing begint, valt de zaal stil. Met rechte schouders en een rustige stem vertelt Partiman waar het op staat: de man komt ook in de politiek nog het meest voor. In 2021 zou de Tweede Kamer het meest divers zijn geweest, nu is dat weer afgenomen. Het kleine aantal vrouwen dat zich in de Tweede Kamer bevindt is vaak wit, hetero en rond de vijftig, alsnog geen volledige representatie van de samenleving dus. Hoewel dit misschien negatief klinkt, heeft Partiman een positieve instelling: \u2018Focus je niet op de mensen die het niet met je eens zijn, maar juist op de mensen die het wel eens zijn en vergroot die groep.\u2019<\/p>\n\n\n\n

Het is tijd voor een korte pauze. De toiletruimte vult zich en hoewel er weinig mannen aanwezig zijn staat de wc-bril omhoog. Het oog van twee bezoekers valt op de poster met huisregels die op de wc hangt.<\/p>\n\n\n\n

\"\"
Op de wc, maar ook bij de bar hangen posters die men eraan helpt herinneren waar ze in Club Laak niet van gediend zijn.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

In Land We Resonate<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Wanneer iedereen zich weer heeft verzameld op de tribune, begint de performance In Land We Resonate<\/em> van Lakisha Apostel en Lungiswa Gqunta. \u2018Vanavond is de performance maar zeven minuten, maar normaal duurt hij wel een uur tot anderhalf uur. Het is een heel lange voorstelling,\u2019 vertelt Apostel lachend.<\/p>\n\n\n\n

Lakisha Apostel is nog maar net klaar met haar opleiding en is ge\u00efnspireerd geraakt door haar gemis van identiteit. In de performance zet ze haar lichaam in om verbinding te zoeken met de aarde en Cura\u00e7ao, het land waar haar ouders zijn geboren en zij vanuit Rotterdam naar toe is verhuisd met haar gezin toen ze twee was. Ze kiest bewust voor performance art: \u2018Ik hou ervan als iets vastzit aan tijd, wanneer het niet voor altijd duurt. Mijn werk gaat over thuishoren en ik denk dat ergens naar verlangen een actie is.\u2019<\/p>\n\n\n\n

\"\"
Drie vrouwen liggen op de grond tegen een houten blok tijdens de performance ‘In Land We Resonate’, door Kyle Tryhorn.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

De performance begint met drie mensen die op de grond liggen, met hun benen op het houten blok geplaatst. De mensen verplaatsen zich om de beurt, elkaar nauwlettend in de gaten houdend. Wanneer de mensen op de randen aan de linker muur gaan liggen, plaatsen zij hun voeten in kleine, boot-vormige voorwerpen. Deze stellen open wonden voor, ook wel de baarmoeder, vertelt Apostel. \u2018De baarmoeder is een mens eerste thuis. Hoe krijg ik mijzelf daarin terug? Dat probeer ik over te brengen in de performance.\u2019<\/p>\n\n\n\n

Ruimte innemen<\/strong><\/p>\n\n\n\n

De bijeenkomst staat in thema van ruimte innemen als vrouw, met name in de kunst en politiek. Binnen deze twee sectoren is namelijk nog werk aan de winkel op het gebied van diversie en vrouwelijke representatie. Lakisha Apostel spreekt uit moeite te hebben met het innemen van ruimte, haar kunst helpt haar hierbij. \u2018De manier waarop ik ruimte inneem is doormiddel van mijn werk, dat bestaat uit twee grote muren en een groot platform in het midden. Ik heb het niet met het idee van ruimte innemen gemaakt, maar het is er wel deel van, omdat ik moeite heb om met mijn eigen lichaam ruimte in te nemen. Mijn werk kan dat wel. Op een manier komen vrouwen naar deze bijeenkomst om ruimte in te nemen, ik vind het mooi dat ik daar deel van mag zijn.\u2019  <\/strong><\/p>\n\n\n\n

Volgens Apostel is het moeilijk om te bestaan zonder ruimte in te nemen. \u2018Ik denk constant \u2018oh, kan ik hier zitten? Is het ok\u00e9 als ik mijn voeten hier neerzet?\u2019 Terwijl de man naast mij in het openbaar vervoer aan het \u2018manspreaden\u2019 is alsof hij eigenaar van de stoel is.\u2019 Manspreaden verwijst naar de gewoonte die mannen kunnen hebben om met gespreide benen te zitten.<\/p>\n\n\n\n

\"\"
Drie vrouwen liggen in de performance ‘In Land We Resonate’, door Kyle Tryhorn.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Het debat<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Om half tien begint het debat, al noemt Hasna el Maroudi, die het debat leidt, het eerder een panelgesprek. Er zijn geen partijen die tegenover elkaar staan, de vier uitgenodigde vrouwen voeren een gesprek over het laten horen en gehoord voelen.<\/p>\n\n\n\n