{"id":2471,"date":"2025-03-19T22:13:23","date_gmt":"2025-03-19T21:13:23","guid":{"rendered":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/?p=2471"},"modified":"2025-03-19T22:14:58","modified_gmt":"2025-03-19T21:14:58","slug":"factcheck-claim-uitademen-broeikasgassen-door-narcose-blijkt-ongegrond","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/2471\/factcheck-claim-uitademen-broeikasgassen-door-narcose-blijkt-ongegrond\/","title":{"rendered":"Factcheck: claim ‘Uitademen broeikasgassen door narcose’ blijkt ongegrond"},"content":{"rendered":"
\u2018Narcose via een mondkapje stoot 700 keer zoveel schadelijke stoffen uit dan normale ademhaling’. Dit werd geclaimd op radio 1 tijdens een uitzending van De Nieuws BV, maar bleek eigenlijk nergens op gebaseerd.\u00a0<\/strong><\/p>\n \u00a0<\/span>Wat ging hier mis?\u00a0<\/strong><\/p>\n Op 14 maart 2025 beweerde presentator Stephan Komduur in\u00a0de radio-uitzending van <\/span>De Nieuws BV<\/span><\/a> dat narcose via een mondkapje 700 keer meer schadelijke stoffen uitstoot dan normale ademhaling. Dit zonder bronnen, wat vragen oproept over de juistheid. Later besprak Trouw-journalist Maarten van Gestel\u00a0de verschillen tussen narcose via een mondkapje en een infuus, evenals duurzame anesthesie-innovaties. De oorspronkelijke vergelijking werd niet behandeld. <\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Na contact op te nemen met de redactie van De Nieuws BV werdt een <\/span>Trouw-artikel<\/span><\/a> als bron opgegeven. Het artikel stelt dat sommige narcosegassen 500 tot 7000 keer sterker zijn dan\u00a0CO\u2082 als broeikasgas. Dit betekent echter niet dat narcose direct 700 keer meer schadelijke gassen uitstoot dan normale ademhaling. De vergelijking gaat over de impact van specifieke gassen, niet over de totale hoeveelheid uitgestoten gassen.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Milieuimpact\u00a0<\/strong><\/p>\n Het klopt wel dat anesthesiegassen schadelijke broeikasgassen zijn. Volgens <\/span>Getinge<\/span><\/a> vormen narcosegassen tot 35% van de broeikasgasuitstoot van een ziekenhuis <\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Hoewel anesthesiegassen een aanzienlijke milieu-impact hebben, is de claim dat narcose via een mondkapje 700 keer meer schadelijke gassen uitstoot dan normale ademhaling nog niet direct onderbouwd. Studies, zoals die van <\/span>Andersen et al. (2010)<\/span><\/a>, tonen de hoge broeikaswerking van deze gassen aan, maar maken geen cijfermatige vergelijking met normale ademhaling.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Wat leert\u00a0de praktijk?\u00a0<\/strong><\/p>\n Anesthesist Meike Peters legt uit dat de keuze voor anesthesie afhangt van zowel duurzaamheid als het welzijn van de pati\u00ebnt. \u201cBij kinderen gebruiken we vaak een kapje, en bij volwassenen een infuus\u201d, zegt ze. Ze erkent dat inhalatie-anesthesie schadelijk is voor het milieu, maar benadrukt dat er bewust zuinig mee wordt omgegaan. \u201cWe proberen de impact zo klein mogelijk te houden door verschillende technieken te gebruiken.\u201d <\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Over de claim van de Nieuws BV is ze sceptisch. \u201cDie vergelijking is niet zo zwart-wit. Je ademt altijd CO\u2082 uit, of je onder anesthesie bent of niet, en dat verandert niet door narcose.\u201d Ze legt uit dat niet de ademhaling zelf, maar vooral het anesthesieapparaat verantwoordelijk is voor de uitstoot. \u201cHet gas dat gebruikt wordt, komt grotendeels vrij via het beademingssysteem, niet doordat de pati\u00ebnt het genereert.\u201d Volgens Peters is propofol via een infuus de duurzamere optie, maar blijft de keuze afhangen van wat medisch het beste is. <\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Anesthesie vs. normale ademhaling\u00a0<\/strong><\/p>\n Om de claim echt te toetsen, moeten we de uitstoot van anesthesiegassen vergelijken met de CO\u2082-uitstoot van normale ademhaling. <\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Volgens onderzoek door\u00a0<\/span>Yasny en White (2012)<\/span><\/a> is de CO\u2082-uitstoot per operatie afhankelijk van het gebruikte anestheticum, laten we de verschillende soorten bekijken:<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Normale ademhaling produceert volgens <\/span>Venticare<\/span><\/a> gemiddeld 900 gram CO\u2082 per dag, wat neerkomt op ongeveer 37,5 gram per uur. Bij een operatie van gemiddeld twee uur zou een persoon dus ongeveer 75 gram CO\u2082 uitstoten via normale ademhaling.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Nu we deze cijfers hebben verkregen, kunnen we de uitstoot gaan vergelijken:<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Conclusie\u00a0<\/strong><\/p>\n De bewering dat narcose via een mondkapje 700 keer zoveel schadelijke stoffen uitstoot als normale ademhaling blijkt dus onjuist en ongefundeerd. De claim werd niet onderbouwd met concrete cijfers en bleek te zijn gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de klimaatimpact van anesthesiegassen.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Uit beschikbare wetenschappelijke cijfers blijkt dat de milieu-impact van anesthesiegassen sterk afhankelijk is van het gebruikte gas en de gebruikte techniek. Bij gebruik van desfluraan kan de uitstoot duizenden keren hoger zijn dan normale ademhaling, terwijl propofol nauwelijks meer CO\u2082 produceert dan iemand die gewoon ademt.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n Hoewel anesthesiegassen dus een serieuze impact hebben op het milieu, is de specifieke vergelijking van 700 keer misleidend en onjuist versimpeld.<\/span>\u00a0<\/span><\/p>\n <\/p>\n Voor het controleren van deze claim zijn de volgende bronnen geraadpleegd:<\/strong><\/p>\n Ab, G. (2024, 16 februari). Anesthesiegassen: eerst vermijden, dan recyclen. Getinge.\u00a0https:\/\/www.getinge.com\/nl-be\/insights\/nieuws\/gezondheidszorg\/anesthesiegassen-eerst-vermijden-dan-recyclen\/<\/a><\/p>\n<\/li>\n Algehele anesthesie (narcose). (z.d.). Anesthesiologie En Pijngeneeskunde.\u00a0https:\/\/anesthesiologie.mumc.nl\/wat-anesthesie\/vormen-van-anesthesie\/algehele-anesthesie-narcose<\/a><\/p>\n<\/li>\n Andersen, M. S., Sander, S., Nielsen, O., Wagner, D., Sanford, T., & Wallington, T. (2010). Inhalation anaesthetics and climate change. British Journal of Anaesthesia, 105(6), 760\u2013766.\u00a0https:\/\/doi.org\/10.1093\/bja\/aeq259<\/a><\/p>\n<\/li>\n De Nieuws BV – 14 maart 2025 – NPO Radio 1 Gemist | NPO Radio 1. (2025, 14 maart).\u00a0https:\/\/www.nporadio1.nl\/uitzendingen\/de-nieuws-bv\/9d7a759a-d47d-40f2-82ee-60c711db039f\/2025-03-14-de-nieuws-bv<\/a><\/p>\n<\/li>\n DPG Media Privacy Gate. (z.d.).\u00a0https:\/\/www.trouw.nl\/duurzaamheid-economie\/een-uurtje-narcose-kan-evenveel-uitstoot-geven-als-1500-kilometer-autorijden-deze-duurzame-dokters-hebben-de-oplossing~b082a002\/<\/a><\/p>\n<\/li>\n FAQ\u2019s over methoden om uitstoot te verminderen tijdens anesthesie. (z.d.). Anesthesiologie.nl.\u00a0https:\/\/www.anesthesiologie.nl\/voor-leden\/duurzaamheid-op-de-operatiekamer\/faq-contrafluran-sensofluran<\/a><\/p>\n<\/li>\n Hans. (2013, 22 mei). Mechanische beademing. Venticare.\u00a0https:\/\/venticare.nl\/mechanische-beademing-2\/<\/a><\/p>\n<\/li>\n Lendner, J. D. (2021). What is anesthesia? Frontiers for Young Minds, 9.\u00a0https:\/\/doi.org\/10.3389\/frym.2021.524571<\/a><\/p>\n<\/li>\n Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2024, 9 juli). Strategie Gezondheidsraad 2024-2030. Overige | Gezondheidsraad.\u00a0https:\/\/www.gezondheidsraad.nl\/documenten\/overige\/2024\/07\/09\/strategie-gezondheidsraad-2024-2030<\/a><\/p>\n<\/li>\n Scherpe keuzes maken voor gezonde toekomst onvermijdelijk | RIVM. (z.d.).\u00a0https:\/\/www.rivm.nl\/nieuws\/scherpe-keuzes-maken-voor-gezonde-toekomst-onvermijdelijk<\/a><\/p>\n<\/li>\n Soorten anesthesie | Anesthesiologie.nl. (z.d.).\u00a0https:\/\/www.anesthesiologie.nl\/patient-publiek\/soorten-anesthesie\/<\/a><\/p>\n<\/li>\n St. Antonius doet narcosegassen in de ban | St. Antonius Ziekenhuis. (2023, 16 februari).\u00a0https:\/\/www.antoniusziekenhuis.nl\/nieuwsoverzicht\/st-antonius-doet-narcosegassen-de-ban<\/a><\/p>\n<\/li>\n Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) | RIVM. (z.d.).\u00a0https:\/\/www.rivm.nl\/volksgezondheid-toekomst-verkenning-vtv<\/a><\/p>\n<\/li>\n Yasny, J. S., & White, J. (2012). Environmental Implications of Anesthetic Gases. Anesthesia Progress, 59(4), 154\u2013158.\u00a0https:\/\/doi.org\/10.2344\/0003-3006-59.4.154<\/a><\/p>\n<\/li>\n\n
\n
\n
\n
\n
\n
\n