{"id":487,"date":"2025-09-11T16:19:43","date_gmt":"2025-09-11T14:19:43","guid":{"rendered":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/?p=487"},"modified":"2025-10-19T16:52:25","modified_gmt":"2025-10-19T14:52:25","slug":"factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/","title":{"rendered":"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder"},"content":{"rendered":"

In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Noord-Veluwe. Inmiddels leven er elf roedels in Nederland (BIJ12<\/a>). De terugkeer van het dier leidt tot veel discussie, emoties en ook zorgen. Op 5 september uitten in De Telegraaf<\/a> twee anonieme experts hun angst dat het gevaar van de wolf wordt onderschat. Zij stelden dat Nederland inmiddels op de laatste trede van de zogenoemde wolven-escalatieladder zou staan, ook wel bekend als de schaal van Geist. Deze ladder is vernoemd naar de Duits-Canadese bioloog Valerius Geist, die zeven fasen beschreef in de escalatie van wolvengedrag richting mensen. \u00a0WHEN DO WOLVES BECOME DANGEROUS TO HUMANS?, p24-25 – Valerius Geist<\/a>.<\/p>\n

Waarom anoniem?<\/strong><\/p>\n

Dat de experts hun naam niet wilden noemen, is veelzeggend. Het wolvendebat ligt zo gevoelig dat onderzoekers, beleidsmakers en bestuurders die zich uitspreken soms te maken krijgen met bedreigingen<\/a>. Volgens de Telegraaf willen de experts in dit artikel daarom anoniem blijven.<\/p>\n

Regelgeving<\/strong><\/p>\n

Belangrijk om te weten: de wolf is in heel Europa een beschermde diersoort. Dat is vastgelegd in de Europese Habitatrichtlijn ( Verdrag van Bern<\/a>) ( Verdrag van Bonn<\/a>). In principe mag de wolf dus niet worden verstoord, verjaagd of gedood. Alleen in uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld bij bewezen gevaar, kan een provincie besluiten in te grijpen.<\/p>\n

Namens de gezamenlijke provincies co\u00f6rdineert BIJ12 de monitoring van de Nederlandse wolvenpopulatie en voert het de afhandeling van wolvenschade op vee uit. In Nederland zijn de provincies verantwoordelijk voor het beleid rondom de wolf. Daarbij mag iedere provincie zelf beslissen welk beleid<\/a> ze gaan vastleggen in de regelgeving. Dit hangt dus af van de politieke idee\u00ebn per provincie.<\/p>\n

Verschillende visies<\/strong><\/p>\n

BIJ12 beschrijft dat de mens en de wolf samen kunnen leven. De experts in De Telegraaf verwijzen naar de Duits-Canadese bioloog Valerius Geist. Hij gaat uit van het principe dat de wolf en mens niet kunnen samen leven, dit beschrijft hij in zijn essays<\/a>. De escalatieladder van Geist is onderzocht in een essay, en geen peer-reviewed onderzoek. Volgens de experts zit Nederland nu op de trede: \u201cMinder schuw en mensen benaderen, mensen als prooi zien\u201d.\u00a0 BIJ12 zegt dat de wolf een mens of kind niet als prooi ziet (BIJ12<\/a>).<\/p>\n

Wolvenplan en escalatieladders<\/strong><\/p>\n

Om provincies te ondersteunen, bestaat er een landelijk Wolvenplan<\/a>. In het Wolvenplan staan ook escalatieladders (p.69)<\/a> die beschrijven welke stappen genomen kunnen worden bij incidenten. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt bij de omgang tussen wolf en mens, wolf en hond, of wolf en vee.<\/p>\n

De claim uit De Telegraaf dat Nederland \u201cop de laatste trede\u201d van de escalatieladder staat, verwijst naar de ladder van Valerius Geist. Zijn model beschrijft hoe wolven van voorzichtig observeren tot uiteindelijk het aanvallen van mensen. Maar die ladder is g\u00e9\u00e9n onderdeel van het Nederlandse beleid. \u201cDe escalatieladder van Geist die in De Telegraaf wordt benoemd gaat over een beschrijving van de nationale situatie. Die is niet van ons afkomstig en wij gebruiken hem ook niet in beleid\u201d, vertelt woordvoeder Gildemacher van het BIJ12 wolvenplan.<\/p>\n

Volgens Gildemacher betekent dat niet dat de experts die zich op dit model baseren \u201conzin verkondigen\u201d. Escalatieladders zoals die van Geist kunnen volgens hem wel gebruikt worden om een wetenschappelijke visie te duiden. Wel waarschuwt hij dat in het polariserende wolvendebat wetenschap soms selectief wordt gebruikt. De wetenschap is breed, en beleidskeuzes volgen niet automatisch uit \u00e9\u00e9n studie. \u201cBestuurders maken hun eigen afwegingen, waarin ook politiek en maatschappelijke belangen meespelen.\u201d<\/p>\n

Buitenlandse studie<\/strong><\/p>\n

Dan is er nog een ander punt, het onderzoek van Geist is afkomstig uit Canada. De vraag is of die bevindingen zomaar gelden voor Nederland. \u201cAls een onderzoek uit het buitenland komt, betekent dat niet automatisch dat het toepasbaar is op onze situatie,\u201d zegt Gildemacher. \u201cDat is geen ontkenning van de wetenschap, maar soms is aanvullend onderzoek nodig om te bepalen of buitenlandse inzichten ook hier bruikbaar zijn.\u201d<\/p>\n

Conclusie<\/strong><\/p>\n

De uitspraak dat Nederland \u201cop de laatste trede van de wolven-escalatieladder\u201d staat, is deels onjuist. De experts baseren zich op een bestaande escalatieladder van Geist om hun visie op Nederland te schetsen, terwijl het Nederlandse Wolvenplan uitgaat van een andere, op de situatie afgestemde aanpak. Bovendien is het de vraag of dit buitenlandse model direct toepasbaar is op een dichtbevolkt land als Nederland.<\/p>\n

Het wolvendebat gaat niet alleen over het gedrag en mogelijke gevaar van de wolf, maar ook over interpretatie en politieke keuzes.<\/p>\n

\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Noord-Veluwe. Inmiddels leven er elf roedels in Nederland (BIJ12). De terugkeer van het dier leidt tot veel discussie, emoties en ook zorgen. Op 5 september uitten in De Telegraaf twee anonieme experts hun angst dat het gevaar van de wolf wordt onderschat. Zij stelden dat Nederland […]<\/p>\n","protected":false},"author":3541,"featured_media":968,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"_et_pb_use_builder":"","_et_pb_old_content":"","_et_gb_content_width":"","footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-487","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-binnenland","et-has-post-format-content","et_post_format-et-post-format-standard"],"acf":[],"yoast_head":"\nFactcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"noindex, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"nl_NL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Noord-Veluwe. Inmiddels leven er elf roedels in Nederland (BIJ12). De terugkeer van het dier leidt tot veel discussie, emoties en ook zorgen. Op 5 september uitten in De Telegraaf twee anonieme experts hun angst dat het gevaar van de wolf wordt onderschat. Zij stelden dat Nederland […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Spotlight\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2025-09-11T14:19:43+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2025-10-19T14:52:25+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"574\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"420\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Jolijn Boesveld\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Geschreven door\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Jolijn Boesveld\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Geschatte leestijd\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"4 minuten\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/\",\"url\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/\",\"name\":\"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg\",\"datePublished\":\"2025-09-11T14:19:43+00:00\",\"dateModified\":\"2025-10-19T14:52:25+00:00\",\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/54027e9a94c86e707c683a0c7c44bf09\"},\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"nl-NL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"nl-NL\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg\",\"width\":574,\"height\":420,\"caption\":\"foto: Jolijn Boesveld\"},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Home\",\"item\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#website\",\"url\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/\",\"name\":\"Spotlight\",\"description\":\"HU School voor Journalistiek Regiosite\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":{\"@type\":\"PropertyValueSpecification\",\"valueRequired\":true,\"valueName\":\"search_term_string\"}}],\"inLanguage\":\"nl-NL\"},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/54027e9a94c86e707c683a0c7c44bf09\",\"name\":\"Jolijn Boesveld\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"nl-NL\",\"@id\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/319148c11cc6a3ad0f769ae4be90c58b84963de6396d4f60bc785c7192d9f343?s=96&d=mm&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/319148c11cc6a3ad0f769ae4be90c58b84963de6396d4f60bc785c7192d9f343?s=96&d=mm&r=g\",\"caption\":\"Jolijn Boesveld\"},\"description\":\"Ik ben Jolijn en ik ben 19 jaar. Ik kom uit Arnhem en ik zit nu in mijn eerste jaar Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. In mijn vrije tijd voetbal ik en ga ik graag naar het filmhuis. Ik lees het liefst een papieren krant en later zou ik graag documentaires willen maken. Voor nu heb ik hartstikke veel zin in nieuwsberichten schrijven over Hilversum!\",\"url\":\"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/author\/jolijn-boesveld\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight","robots":{"index":"noindex","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"og_locale":"nl_NL","og_type":"article","og_title":"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight","og_description":"In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Noord-Veluwe. Inmiddels leven er elf roedels in Nederland (BIJ12). De terugkeer van het dier leidt tot veel discussie, emoties en ook zorgen. Op 5 september uitten in De Telegraaf twee anonieme experts hun angst dat het gevaar van de wolf wordt onderschat. Zij stelden dat Nederland […]","og_url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/","og_site_name":"Spotlight","article_published_time":"2025-09-11T14:19:43+00:00","article_modified_time":"2025-10-19T14:52:25+00:00","og_image":[{"width":574,"height":420,"url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"Jolijn Boesveld","twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Geschreven door":"Jolijn Boesveld","Geschatte leestijd":"4 minuten"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/","url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/","name":"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder - Spotlight","isPartOf":{"@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg","datePublished":"2025-09-11T14:19:43+00:00","dateModified":"2025-10-19T14:52:25+00:00","author":{"@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/54027e9a94c86e707c683a0c7c44bf09"},"breadcrumb":{"@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#breadcrumb"},"inLanguage":"nl-NL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"nl-NL","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#primaryimage","url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg","contentUrl":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-content\/uploads\/sites\/1806\/2025\/09\/PHOTO-2024-11-24-12-31-03.jpg","width":574,"height":420,"caption":"foto: Jolijn Boesveld"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/487\/factcheck-we-staan-al-op-de-laatste-trede-van-de-wolven-escalatieladder\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Factcheck: We staan al op de laatste trede van de wolven-escalatieladder"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#website","url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/","name":"Spotlight","description":"HU School voor Journalistiek Regiosite","potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"nl-NL"},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/54027e9a94c86e707c683a0c7c44bf09","name":"Jolijn Boesveld","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"nl-NL","@id":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/319148c11cc6a3ad0f769ae4be90c58b84963de6396d4f60bc785c7192d9f343?s=96&d=mm&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/319148c11cc6a3ad0f769ae4be90c58b84963de6396d4f60bc785c7192d9f343?s=96&d=mm&r=g","caption":"Jolijn Boesveld"},"description":"Ik ben Jolijn en ik ben 19 jaar. Ik kom uit Arnhem en ik zit nu in mijn eerste jaar Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. In mijn vrije tijd voetbal ik en ga ik graag naar het filmhuis. Ik lees het liefst een papieren krant en later zou ik graag documentaires willen maken. Voor nu heb ik hartstikke veel zin in nieuwsberichten schrijven over Hilversum!","url":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/author\/jolijn-boesveld\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/487","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3541"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=487"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/487\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":970,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/487\/revisions\/970"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/media\/968"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=487"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=487"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/svjmedia.nl\/spotlight\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=487"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}