Stop it now! Zo heet de nieuwe campagne van het expertisecentrum kindermisbruik. De campagne moet de kijkers van kinderporno en hun naasten aanspreken. Met de opkomende digitaliseren en technologische mogelijkheden online kunnen foto’s en video’s makkelijk gebruikt voor slechte doeleinden. Doormiddel van deepfake en photoshop kunnen jouw foto’s misbruikt worden. Kinderen moeten hier al op jonge leeftijd over worden voorgelicht. Hoe ga je als ouder het gesprek aan met je kind over online veiligheid?

We leven in een digitale wereld. Een wereld waar kinderen steeds eerder aan worden overgelaten. Dat brengt risico’s met zich mee en vereist dus een goede voorlichting. Daar pleit Linda Vonhof van trainingsbureau Mediawijs voor. Zij geeft voorlichting aan ouders en kinderen op middelbare scholen over hoe je om moet gaan met sociale media. Want kinderen krijgen op steeds jongere leeftijd een mobiele telefoon. De meeste deskundigen dragen als leeftijd 11 of 12 aan om je kind een eerste mobiele telefoon te geven. Maar kinderen komen natuurlijk al op veel jongere leeftijd in aanraking met internet. Volgens Vonhof begint het al in groep 6 van de basisschool dat de meeste kinderen een telefoon hebben: ‘’De gemiddelde leeftijd is daar 10 jaar oud. Het is dus ook belangrijk dat er op de basisschool aandacht wordt besteed aan de mediawijsheid. Kinderen van 10 en 11 hebben de gevaren van sociale media nog helemaal niet in de gaten.’’

Risico’s

Eventuele risico’s zijn bijvoorbeeld dat je foto gebruikt kan worden voor een deepfake. Deepfake is een technologie waarbij het gezicht va een foto op een video geplakt kan worden. Daardoor kan het bijvoorbeeld lijken dat iemand een uitspraak doet die diegene helemaal niet gedaan heeft. Dat kan ook met de foto van kinderen gebeuren. Mensen met kwade bedoelingen kunnen een screenshot nemen van een post die je hebt gedaan online en er vervolgens een deepfake-video mee maken. In het geval van de kinderpornocampagne kan het dus zo zijn dat de foto van een kind op het lijf van een ander kind wordt geplakt. Met daarbij dus de eventuele gevolgen die niet te overzien zijn. Verder wordt het bewerken en fotoshoppen van foto’s en video’s steeds makkelijker en geavanceerder. En een les digitale vaardigheden kan daar voor kinderen zeker bij helpen.

Lessen

Vonhof geeft verschillende cursussen over hoe om te gaan met sociale media. ‘’Er zijn verschillende programma’s die wij aanbieden. Zo hebben we lessen voor ouders, kinderen, maar ook voor docenten. Want het ondersteunen en begeleiden van kinderen is vaak besteed aan docenten. Kinderen van die leeftijd zijn veel op school en krijgen daar ook allerlei geluiden mee van klasgenoten over wat zij doen op sociale media. En de laatste jaren hoor je ook meer geluiden van online pesten en naaktfoto’s en video’s die rondgaan op middelbare scholen. Als dat gebeurt dan is dat voor het slachtoffer en de school heel vervelend. Dat probleem moet je dan wel goed kunnen aanpakken. Daarom leren we docenten ook hoe ze in zulke situaties moeten handelen en het gesprek in de klas moeten aangaan. Voor ouders is de vraag vooral: hoe ga je met kind in gesprek over sociale media? Belangrijk is dan dat je vooral niet oordelend en betweterig gaat doen. Hou het luchtig door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Laat mama of papa eens zien hoe dat moet, zo’n TikTokvideo maken.’ Aan de hand daarvan kun je dan weer verder met het gesprek en eventueel de risico’s van het posten van TikTok bespreken.’’

‘’Als ouder is het natuurlijk ook niet gek dat je weinig van sociale media weet’’,zegt Vonhof. ‘’Kinderen groeien ermee op, jij bent er niet mee opgegroeid. Van alle ouders staat volgens onderzoeken drie kwart open voor een gesprek met hun kind over sociale media. De overige 25% hecht er minder waarde aan doordat zij bijvoorbeeld een vrijere opvoeding hebben. Die driekwart, heeft wel de goede handvatten nodig om het gesprek aan te gaan en dus zelf ook over het onderwerp te leren.’’

En als het mis gaat…

Vonhof: ‘’Het rondgaan van naaktfoto’s en misbruik van foto’s en video’s is natuurlijk een van de ergste dingen voor een ouder als dat bij jouw kind gebeurt. Goede begeleiding en gesprekken met school zullen dan helpen. Vraag ook altijd ondersteuning bij de politie. Zij kunnen eventueel ook helpen met een aangifte. Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen en daar is een goede voorlichting over het gebruik van sociale media de basis van.’’