Den Haag- De uitkomst van de zaak ‘anticonceptie voor iedereen’ pakte gisterenmiddag negatief uit voor de eisers van de zaak. Vrouwenrechtenorganisatie Bureau Clara Wichmann, Burgerbeweging De Goede Zaak en zo’n 7300 mede-eisers hadden als doel om via de rechtbank de overheid verantwoordelijk te stellen voor het vergoeden van de totale kosten van de anticonceptiepil. Volgens de rechter; ‘niet per se nodig en een punt voor de politiek’.

Voor vrouwen tot 18 jaar is de pil gratis, tussen de 18 en 21 jaar wordt hij van het eigen risico betaald en hierna ligt de financiële verantwoordelijkheid bij de vrouw zelf. De rechter beargumenteerde dat de kosten niet zó hoog zouden zijn, dat ze een belemmering zouden vormen in de keuze voor anticonceptie en dat in een gelijkwaardige relatie de kosten verdeeld kunnen worden. Wel erkent de rechter dat niet in iedere relatie ‘duurzaam of kortstondig’ de kosten voor anticonceptie verdeeld worden en dat dit kan zorgen voor ongelijkwaardigheid. 

Volgens de eisers ging het onder andere om een principiële zaak en niet per se om de hoogte van het bedrag van de anticonceptie. Lydia Ketting is huisarts en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA), deze valt onder de overkoepelende organisatie De Nederlandse Vrouwen Raad (NVR).

Waarom is het volgens de eisers zo belangrijk dat de staat anticonceptie gaat vergoeden?

“‘Als belangrijk argument noemen ze discriminatie, het is aan vrouwen om te zorgen dat ze niet zwanger worden. Dit wordt natuurlijk niet alleen door vrouwen veroorzaakt maar hier spelen zowel mannen als vrouwen een rol in. Het is geen keuze om man of vrouw te zijn maar wel een keuze om seks te hebben, dit is ook een belangrijke levensvoorwaarde voor mensen in gezonde omstandigheden. Als hierdoor dan ongewenste zwangerschappen ontstaan ben je veel verder van huis. Je krijgt dan situaties waarin mensen een kind krijgen die onder ongelukkige omstandigheden opgroeit of abortussen, die we zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Er wordt heel veel strijd geleverd om het recht op abortus te hebben en dat betwisten we ook niet, vrouwen moeten absoluut zeggenschap hebben over hun eigen leven maar laten we er als samenleving voor zorgen dat het in godsnaam niet zo ver komt!”

Een vrouw ervaart de directe gevolgen van het wel of niet nemen van anticonceptie, in tegenstelling tot bij de man waarbij het gevolg minder direct is. De financiële verantwoordelijkheid ligt nu nog wel in eerste instantie bij de vrouw.

Ziet u als huisarts in uw praktijk eigenlijk gevallen waarin de financiële last van de anticonceptie uiteindelijk bepalend is voor het wel of niet nemen hiervan?

“Er zijn altijd wel vrouwen waarvoor het een probleem is; wanneer ze in een afhankelijke situatie zitten en geen eigen inkomen hebben is het veel moeilijker voor hen om voor dit soort zaken geld vrij te maken. Ook voor mensen met een basisverzekering zich geen aanvullende verzekering kunnen permitteren (daar zit het namelijk wel in) is het lastig. Ook denk ik dat niet heel veel vrouwen de rekening aan hun partner presenteren en velen het als hun eigen verantwoordelijkheid zien. Het is inderdaad een direct gevolg voor hen als er een probleem is dus ze zullen daarin dan ook niet afhankelijk willen zijn van hun partner. Ik snap het wel als je bijvoorbeeld getrouwd bent dat je dat soort dingen doet, maar ik denk niet dat dit in veel gevallen de praktijk is.”

Bij wie ziet u de financiële verantwoordelijkheid van anticonceptie in de toekomst?  

“Het wordt nu weer teruggelegd bij de politiek, zij gaven al eerder aan het ‘een mooi streven’ te vinden maar bij een nieuw kabinet neer te leggen. Door moties over dit onderwerp aan te nemen en de rechter uitspraken te laten doen is er wel iets wat we met z’n allen bereiken, namelijk; aandacht voor het ‘anticonceptie probleem’. Vaak wordt gedacht dat het allemaal heel vanzelfsprekend is maar dit is niet het geval. Wanneer de anticonceptiepil bijvoorbeeld niet of minder verkrijgbaar is, zorgt dit ook voor maatschappelijke consequenties. Daar zouden ze in de toekomstige politieke besluitvorming ook rekening mee moeten houden, voor de levensvreugde van vrouwen maakt de anticonceptiepil ook heel veel uit!”