{"id":2640,"date":"2025-04-17T17:40:13","date_gmt":"2025-04-17T15:40:13","guid":{"rendered":"https:\/\/svjmedia.nl\/upd8\/?p=2640"},"modified":"2025-04-17T17:40:55","modified_gmt":"2025-04-17T15:40:55","slug":"claim-over-placebo-effect-grotendeels-onjuist-genezing-niet-in-een-derde-van-de-gevallen","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/svjmedia.nl\/upd8\/2640\/claim-over-placebo-effect-grotendeels-onjuist-genezing-niet-in-een-derde-van-de-gevallen\/","title":{"rendered":"Claim over placebo-effect grotendeels onjuist: genezing niet in \u00e9\u00e9n derde van de gevallen"},"content":{"rendered":"
Bewering:<\/strong> Oordeel:<\/strong> Onderzoek:<\/strong> Volgens Arie Dijkstra, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is dit een ruwe claim en kun je dit niet voor alle aandoeningen stellen: \u201cEr is een indeling mogelijk van aandoeningen die meer of minder gevoelig zijn voor een placebo. Het gaat dan om bijvoorbeeld dingen als angst of pijn, alles waarbij het autonome zenuwstelsel betrokken is en het immuunsysteem een rol speelt. Van deze ziektes kun je over het algemeen verwachten dat ze reageren op een placebo, terwijl je dat minder kunt verwachten bij bijvoorbeeld een hartaanval, kanker of Alzheimer. Je kunt dus niet zeggen dat een derde van alle medische genezingen plaatsvindt op basis van een placebo-effect. Het kan alleen effect hebben bij bepaalde aandoeningen.\u201d<\/span><\/p>\n Arie Dijkstra verwees naar het <\/span>onderzoek <\/span><\/a>van Bruce Wampold, waarin staat dat het placebo-effect niet altijd even sterk is, maar in sommige gevallen \u2014 vooral bij psychische klachten zoals depressie \u2014 kan het zeer krachtig zijn. Soms werkt een placebo bijna net zo goed als een echte behandeling.<\/span><\/p>\n Om dit onderzoek nog beter te onderbouwen, ben ik opzoek gegaan naar een ander onderzoek die dit ook duidelijk beweert. Het placebo-effect draait niet alleen om een \u2018<\/span>neppe pil<\/span><\/a>\u2019, maar om de hele context van zorg: de omgeving, het contact met zorgverleners, empathie, aanraking en rituelen. Deze factoren kunnen meetbare hersenprocessen activeren, zoals het vrijkomen van endorfines en dopamine. Hoewel placebo\u2019s zelden ziektes genezen, kunnen ze wel de beleving van klachten sterk verminderen \u2014 vooral bij pijn, depressie, misselijkheid en astma. Ze veranderen vooral hoe iemand zich voelt, niet de ziekte zelf. Interessant is dat de manier waarop een behandeling wordt gebracht \u2014 met zorg, vertrouwen en aandacht \u2014 zelfs de werking van echte medicijnen kan versterken. Tegelijkertijd is er het nocebo-effect: negatieve verwachtingen kunnen klachten juist verergeren. De uitdaging is om deze effecten bewust, eerlijk en zonder misleiding in te zetten. Zelfs open-label placebo\u2019s (waarbij mensen weten dat ze een placebo krijgen) kunnen effectief zijn.<\/span><\/p>\n
\n<\/b>Het gezondheidsplatform Leefbewust Nederland <\/span>beweerde <\/span><\/a>afgelopen zondag dat een derde van alle medische genezingen plaatsvindt op basis van het placebo-effect. Ze stellen dat je na het zien van hun video de farmaceutische industrie niet meer nodig hebt.<\/span><\/p>\n
\n<\/b>Grotendeels onjuist<\/span><\/p>\n
\n<\/b>Leefbewust Nederland is een gezondheidsplatform met 166 duizend volgers op Instagram, en op andere platforms bereiken ze ook veel mensen. Dat is een belangrijke reden om deze claim te onderzoeken. Na enig onderzoek naar de vraag of het genoemde percentage van \u00e9\u00e9n derde klopt, blijkt al snel dat er geen duidelijk vaststaand percentage is waarmee te bepalen valt hoeveel medische genezingen plaatsvinden op basis van het placebo-effect.<\/span><\/p>\n