Dikke mensen zijn gewoon lui, dun is gezond, koolhydraten zijn vergif en intermitterend
vasten is een levens verbeterende oplossing. Er zijn veel mythes over eten en gewicht. De
Britse arts Joshua Wolrich geloofde er zelf lange tijd in, totdat hij zich ging verdiepen in de
wetenschap erachter. Door zijn boek “Food is not medicine” vocht hij tegen
“nutribulllshit”. Zijn bewering dat gewicht niks met gezondheid te maken heeft, doet bij veel artsen en diëtistende wenkbrauwen fronzen.

Irene Groenewegen is huisarts bij huisartsenpraktijk Mariahoek in Utrecht. We legde haar
deze bewering voor en stelde haar enkele vragen.

Klopt het dat gewicht en gezondheid niks met elkaar te maken hebben?

‘’Nee dat klopt niet. Gewicht en gezondheid hebben wel degelijk met elkaar te maken.
Sommige dingen zijn heel eenvoudig: bij overgewicht til je meer gewicht op je knieën en
heupen en zul je én sneller slijtage ontwikkelen én als je slijtage aan knieën en heupen hebt,
zul je daar meer last van hebben. Gewicht heeft vaak met leefstijl te maken, maar niet altijd.
Leefstijl is het hele pakket aan roken, overgewicht, bewegen, eetgewoonten, hoge
bloeddruk, hoog cholesterol. Een gezonde leefstijl bij overgewicht kan heel veel goed doen.’’

In hoeverre is een BMI nou echt een goede indicatie van je gezondheid?

‘’Overgewicht heeft ook te maken met waar je de neiging hebt het vet op te slaan. Zo weten
we dat mensen met abdominaal vet (buikvet) veel meer risico heeft op hart en vaatziekten
dan iemand met hetzelfde BMI en vet op de billen en benen.’’

Wanneer is er sprake van een gezond persoon?

‘’Hiertoe haal ik de definitie aan van Mechtild Huber van het Instituut voor Positieve
Gezondheid (IPH)’’
“Lange tijd zagen we gezondheid vooral als afwezigheid van ziekte. Positieve Gezondheid
kijkt juist breder. Daarbij gaat het niet om gezondheid als een statisch gegeven of een te
bereiken doel. Maar om de veerkracht van mensen om zich aan te passen aan wat zich in het
leven voordoet. Die meer dynamische benadering doet meer recht aan mensen en aan wat
voor hen betekenisvol is.’’
‘’Hierbij gaat het om gezondheid van lichaam, denken en voelen. Iemand die overgewicht
heeft, kan dus prima passen binnen deze definitie van gezondheid. Er is dus ook meer nodig
dan een gezond gewicht (BMI 20-25) om jezelf een gezond persoon te noemen.’’

We legde de zelfde vragen ook voor aan Marieke de Witt voedingsexpert bij
Voedingsadviesgroep in Utrecht.

Klopt het dat gewicht en gezondheid niks met elkaar te maken hebben?

Dat is wel iets te kort door de bocht. Te zwaar zijn kan zeker wel invloed hebben op de
gezondheid. Echter, zwaar kun je ook zijn door spiermassa. Dat is dus direct ook al een
verwijzing naar vraag 2. Vooral overgewicht rondom de taille, het zogenaamde viscerale vet is slecht voor de gezondheid. Dit tast je metabole flexibiliteit aan (het vermogen te schakelen tussen energie-opslag en energie-verbruik), met allerlei gevolgen zoals bijv. een verhoogde kans op Diabetes 2 en hart – en vaatziekten. Ook kan veel buikvet ontstekingen in de hand werken en heeft het invloed op het immuunsysteem.

In hoeverre is een BMI nou echt een goede indicatie van je gezondheid?

Niet wat mij betreft. Buikomvang zegt meer, en hoe je jezelf algeheel voelt. Je kunt eengezonde BMI hebben maar stijf staan van de stress en het slaaptekort, dan ben je echt niet gezond…En ook slanke mensen kunnen veel buikvet hebben. Plus; spiermassa is goed gewicht, buikvet is slecht gewicht. Daarnaast; beter een iets hoger BMI maar fit dan een lager BMI en niet fit. Ook als je ouder wordt, mag de BMI best iets hoger zijn.

Wanneer is er sprake van een gezond persoon?

Ik vind een persoon gezond als deze metabool flexibel is. Er zijn in Nederland meer dan 8miljoen mensen metabool ontregelt en daar komen heel veel chronische aandoeningen uit voort. Zorg dat je energie tot je neemt met (overwegend) gezonde voeding en zorg ook dat je lichaam de kans krijgt de opgeslagen energie ook weer te gebruiken. Dat is de basis! Beperk je eetmomenten, geef je lichaam ’s nachts minimaal 12 uur rust (dan eet je niks!) en neem vooral pure en onbewerkte voeding, met zo minimaal mogelijk suikers. Verder: dank aan ontspanning en onderschat de rol van slaap is. Dat ook beweging nodig is weten de mensen wel…

We kunnen dus concluderen dat de bewering van de Britse arts niet geheel klopt en dit genuanceerd moet worden.