Zaterdag 13 februari was de dag dat we even stilstonden bij het fenomeen radio. Het was namelijk de Wereld Radio Dag. In 2011 riep, wereld vredesorganisatie, UNESCO deze dag in het leven om jaarlijks stil te staan bij het nut en de functie van de onafhankelijke radio.
Radio is wereldwijd gezien nog altijd de meest gebruikte mediavorm om muziek of nieuws te vergaren. Doordat nog altijd veel mensen de radio gebruiken is het de beste mediavorm om een zo breed mogelijk publiek te bereiken. De radio bereikt hierdoor een breed scala aan mensen en dat zorgt ervoor dat er een divers radio-aanbod is. Radio draagt volgens UNESCO dan ook bij aan de diversiteit in informatieaanbod aan mensen over de hele wereld. Naast het stilstaan bij het belang van de radio is de Wereld Radio Dag ook belangrijk om de ruim 110-jarige geschiedenis van de radio niet te vergeten. In Nederland kennen we een lange radiogeschiedenis. Nederlanders luisterden massaal naar Radio Kootwijk, Radio Oranje en de opkomst van commerciële zenders, zoals Radio Veronica. Toch beleven we radio tegenwoordig heel anders dan zestig jaar geleden. Eppo van Nispen, directeur van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, ziet dat er vooral een enorme individualisering is ontstaan. ‘Vroeger zaten de mensen letterlijk met de hele familie rondom de keukentafel om naar de radio te luisteren, daardoor hadden de radioprogramma’s een enorm bereik en grote invloed op de manier van informatievoorziening. Tegenwoordig pakken we onze smartphone, doen we onze oortjes in en openen we Spotify om onze favoriete nummers of podcasts te beluisteren.’
Slam FM radio-DJ Gijs Alkemade ziet ook een enorme verandering opkomen in het radiolandschap. ‘Radiomakers konden vroeger bepalen wat luisteraars te horen kregen. De mensen luisterden toch wel, maar nu bepalen luisteraars zelf wat ze luisteren en proberen radiomakers daarop in te spelen. Het online radio-aanbod is heel erg gegroeid en innovaties zoals podcasts bieden inhoudelijke diepgang in een specifiek onderwerp. Dat kunnen wij op de landelijke radio niet doen. Radiomakers zijn nu in paniek, omdat luisteraars steeds minder naar ons luisteren. We bedenken allerlei nieuwe concepten om luisteraars te werven. De radioregels zijn daarom steeds strikter geworden. Wij, radio DJ’s, moeten exclusieve content bieden en elke seconde grappig of interessant zijn, door muziek of interviews te laten horen die je nog nergens anders hebt gehoord, anders zijn wij de luisteraars kwijt en kunnen we de radio beter opdoeken.’
De radio kent een lange geschiedenis, maar blijft het bij dat verleden of heeft de radio ook nog een toekomst?
