Oekraïense danser geeft niet op: ‘Ik vecht door middel van dans’
Het is ondertussen twee jaar geleden dat de oorlog in Oekraïne uitbrak. Door de aanval op Oekraïne moesten veel Oekraïners op de vlucht om hun eigen veiligheid te waarborgen. Zo ook Veronika Rakitina, zij is inmiddels twee jaar in Nederland. Veronika is danser en zet zich in tegen de oorlog door samen met haar vriend Vladyslav Detiuchenko (Vlad) te dansen. ‘‘Kijk ik ben geen vechter, maar ik kan wel vechten door middel van dans’’. Ze geeft aan dat de oorlog niet zomaar vergeten moet worden, juist nu het al langer gaande is.
Samen hebben Veronika en Vlad verscheidende voorstellingen gemaakt om geld op te halen voor Oekraïne. Het eerste stuk dat ze hebben gemaakt heet Light in the Darkness. ‘’Het stuk is gebaseerd op onze gevoelens. We willen laten zien wat voor een effect de oorlog op je kan hebben. Dit hebben we gedaan door twee zielen te schetsen die samen zijn, maar ook weer niet. Je weet dat diegene er is, maar je kan diegene niet voelen, ruiken, zien, horen. Er zit een doorzichtige muur tussen hen in, de oorlog.’’
Met het optreden hebben ze 20.000 euro opgehaald, waarmee ze een ambulance hebben kunnen kopen om naar Oekraïne te sturen. Dit hebben ze gedaan onder begeleiding van Janneke van Strom en met de stichting Zeilen van vrijheid.
GESLAAGD PROJECT
Voor de NederlandseDans dagen hebben Veronika en Vlad de film: Rhythms of Resilience gemaakt, over hoe het is om een danser te zijn in een land waar oorlog is. Ze zijn hiervoor dan ook naar Oekraïne gegaan om daar samen te werken met Oekraïense dansers. ‘’We hadden een maand om dit voor elkaar te krijgen, wat dus best kort was, maar ondanks de tijd een geslaagd project was.’’
‘’Mensen reageerden er positief op, het bracht emotie op bij het publiek, sommige moesten huilen. We probeerden het niet te maken om mensen bang te maken. Maar mensen een beeld te geven wat er precies tijdens een oorlog allemaal afspeelt. Zo heeft een danser les in een zaal zonder ramen terwijl er buiten bommen vallen. We wilden mensen echt laten nadenken en beseffen hoe het is om vrijheid te hebben.’’
RUIMTE VOOR VERDRIET
Verder hebben ze voor het festival De Parade, met het United Ukrainian Ballet opgetreden. ‘’Vlad had hiervoor verschillende stukken gecombineerd die waren gemaakt in Ukraine en hier in Nederland. Op die manier waren ze ook verbonden met Oekraïne. Na het optreden zag ik dat het mensen echt raakten, sommige moesten zelfs huilen. Normaal gesproken gaat een festival om vreugde, maar hier was er ruimte voor verdriet en bewustwording. Ik denk dat dat dan ook iets speciaals is.’’
‘’Het is een kracht om je te uiten doormiddel van dans, je hoeft namelijk niet elkaars taal te spreken om elkaar te begrijpen. ‘’
Naast de benefiet optredens hebben Veronika en Vlad veel samengewerkt met Igone de Jongh. Waaronder de voorstellingen Igone in Carre en Beauty persists.
VLUCHTEN NAAR NEDERLAND
Veronika is in maart 2022 naar Nederland gekomen samen met haar familie, alleen moest ze haar vriend (Vlad) achterlaten aangezien mannen moesten vechten in het leger. Ze moest daarom afscheid van hem nemen. ‘’Het was heel moeilijk voor mij, ik wist niet of ik hem überhaupt nog zou terugzien en bovendien wilde ik hem niet zomaar verlaten. Maar hij, en mijn familie verzekerde dat dat het beste was om op dat moment te doen. Ik voelde vooral veel angst aangezien er onzekerheden waren, maar uiteindelijk is niks zeker en heb ik de keuze gemaakt om mijn eigen veiligheid te waarborgen.’’
‘’Eenmaal in Nederland ging ik opzoek naar een baan, ik verstuurde mijn cv naar verschillende bedrijven en kwam uiteindelijk in aanraking met Rinus Sprong, die mij vertelde over met The United Ukrainian ballet.’’
The United Ukrainian Ballet (UUB) is een stichting die geld inzamelt voor Oekraïne door middel van dans. Het idee daarvan is begonnen twee balletdansers Stanislav Olshanskyi en Alexis Tuttunique, met de hulp van Igone de Jongh en Matthijs Bongertman. Ze richtten samen met meer dan zestig andere dansprofessionals uit Oekraïne de stichting op. Ze werkten aan diverse producties zoals Giselle, met de choreografen Jiří Kylián en Alexei Ratmansky. Met de producties gingen ze verschillende landen langs voor optredens.
‘’Het dansen heeft mij als persoon geholpen mijn leven op de rit te krijgen. Een voorbeeld uit de lessen is, is dat we in de les geen telefoon bij ons mochten hebben. Dit was niet omdat de docent steng was, maar voor onze mentale gezondheid. Je denkt namelijk elke seconde aan de oorlog en wilt daarbij het nieuws in de gaten houden. Maar wanneer ik aan het dansen was, werd mijn hoofd voor een moment leeg.’’
EEN DROOM DIE WERKELIJKHEID WERD
‘’Het voelde als een droom, ik had namelijk alleen in boeken over Jiří Kylián gelezen, maar nu mocht ik daadwerkelijk met hem samenwerken. Daarnaast kreeg mijn vriend toestemming om naar Nederland te komen en sloot hij zich ook aan bij UUB. Ik was mij aan het voorbereiden zodat alles goed zou zijn wanneer hij zou arriveren.’’
‘’Plotseling zag ik hem tijdens het repeteren in de spiegel staan, met een grote bos bloemen. Ik was overweldigd, maar dolblij. Nederland was voor mij dan ook als een groot cadeau. Ik vind de mensen enorm vriendelijk en warm. Na een tijd van vluchten werd ik namelijk gehoord. De dansorganisatie zelf was ook heel open en warm. Ze waren benieuwd naar wie ik was en toonden veel interesse. Het was uiteindelijk als familie voor mij geworden.‘’
VAN MIJN HOBBY MAAKTE IK MIJ CARRIERE
‘’Ik ben als kind begonnen met volksdansen, maar toen ik naar de universiteit ging begon ik met klassiek ballet. Als kind wist ik niet dat ik met dansen mijn brood zou kunnen verdienen later. Door mijn docent is dit eigenlijk in gang gezet, hij vertelde mij dat hij talent in mij zag, en dat ik op klassiek ballet moest gaan. Toen ik dit aan mijn moeder vertelde was ze in de war, want ik was voor mijn studie bezig met het leren van allerlei verschillende talen. Ze had daarom niet verwacht dat ik die stap zou maken. Ik ben uiteindelijk gaan dansen bij De Kiev Opera Ballet, met als eerste optreden The Great Gatbsy.’’
‘’Mijn vader zei: ‘Ik zei toch dat ze dit moest proberen.’ En vanaf dat moment werd mijn hobby mijn werk.’’
De organisatie Kiev Opera Ballet is qua niveau vergelijkbaar met het nationaal ballet in Amsterdam, maar dan meer gericht op kinderen. De optredens zijn dan ook vooral sprookjes en een stuk korter dan een normaal optreden. ‘’Toen mijn ouders naar mijn eerste echte optreden gingen kijken waren ze erg onder de indruk. Mijn vader zei: ‘Ik zei toch dat ze dit moest proberen.’ En vanaf dat moment werd mijn hobby mijn werk.’’
‘’Na daar een paar jaar te hebben gedanst bij Kiev Opera Ballet merkte ik dat ik meer de moderne kant op wilde. En dit is nog meer in gang gezet door Vlad, die ik daar heb ontmoet. Hij maakte een klein modern stuk om daar op te treden, waar ik ook aan mee mocht doen. Vanaf dat moment ging ik helemaal op in het optreden en stond ik te stralen. Na dit optreden zagen mijn leraren dat ik beter was in moderne dans. Dit was in november/december 2021, maar in februari 2022 begon de oorlog, waardoor ik mij niet gelijk verder kon ontwikkelen als een moderne danser. In Nederland heb ik hier progressie in kunnen maken door onder ander met Vlad samen te werken. Ik assisteer hem en hij leert mij nieuwe dingen.’’
TOEKOMSTPLANNEN
‘’Voorlopig willen Vlad en ik in Nederland blijven wonen. Vooral omdat we nu in het middelpunt zitten van moderne dans. Dit zorgt ervoor dat we ons verder kunnen ontwikkelen als dansers. Daarnaast heeft Nederland ons kansen gegeven om veel van onszelf te laten zien en kunnen we veel samenwerken. Ik voel mij hier veilig en hebben hier vrienden gemaakt die we niet zouden willen missen.’’
‘’We zijn nu een stuk aan het maken voor Stuttgard ballet, die in mei in première gaat. In juli gaan we naar Kroatië om ons stuk light in darkness te laten zien en workshops te geven. Wanneer we terug zijn, willen we graag weer op tour met Igone.’’