Tekort studentenwoningen; minder internationals

Studentenhuisvesting Rotterdam
Foto: Joep Boute

In Nederland is er al een flinke tijd een tekort aan woningen, zo ook aan studentenwoningen. Gemeente Rotterdam wil van 2023 tot 2026 per jaar 400 studentenwoningen erbij. Echter is er ook een groei van internationale studenten, die niet kan worden opgevangen door die 400 woningen per jaar. De gemeente is in samenwerking met onderwijsinstellingen, verhuurders en studentenorganisaties over deze kwestie.

De gemeente kwam op 10 februari met informatie over het Uitvoeringsplan Studentenhuisvesting 2023-2026. Rotterdam heeft jaarlijks meer dan 100.000 studenten aan een mbo-, hbo- of wo-opleiding. “Die studenten willen we graag behouden”, zegt wethouder Chantal Zeegers van o.a. Bouwen & Wonen. Er zijn al wat woningen gebouwd, 318 om precies te zijn. Ook zijn er plannen voor nieuwe studentenwoningen zoals op campus Woudestein van de Erasmus Universiteit met 360 woningen.

Het aantal internationale studenten neem toe. “Ook met jaarlijks 400 extra studentenwoningen erbij kunnen we die groei niet opvangen. Daarom zijn we in gesprek met onderwijsinstellingen om de instroom van internationale studenten te beperken”, aldus Zeegers. De gemeente is onder andere in gesprek met de Erasmus Universiteit.

Erasmus Universiteit

Bij de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) is de groei van het aantal studenten juist tot stilstand gekomen. In 2020 waren er 36.259 inschrijvingen, in 2021 37.333 inschrijvingen en in 2022 waren dat er 36.640. Van 2021 naar 2022 is dat een afname van 1,86%. Bij de Erasmus Universiteit is 23% van de studenten internationaal, waarvan 16% uit de Europese Economische Ruimte (EER) en 7% uit niet-EER landen. Dit betekent dat 77% van de studenten uit Nederland afkomstig is.

Internationale studenten

Ook de Erasmus Universiteit probeert de instroom van internationale studenten te beperken. Allereest zijn ze gestopt met het actief werven van nieuwe internationale studenten. Dit ook naar aanleiding van de Kamerbrief over stopzetting van actieve werving internationale studenten van minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uit december 2022. De minister geeft nog wel beperkte ruimte aan onderwijsinstellingen voor gerichte werving van studenten voor beroepssectoren waar tekorten zijn of als zij zich bevinden in krimpregio’s.

Ook geeft de EUR actieve voorlichting over huisvesting voor internationale studenten.  “De EUR investeert in realistische voorlichting aan internationale studenten over huisvesting. De universiteit adviseert proactief de studenten om tijdig te beginnen met het zoeken naar een woonruimte”, vertelt Monique de Jongh, Senior Woordvoerder van de EUR.

De universiteit kan ook sturen door capaciteitsbeperking, maar dit is wel beperkt. “Bij bacheloropleidingen kunnen we gebruik maken van selectiemethodes zoals de numerus fixus, maar we kunnen hierbij geen onderscheid maken tussen internationale en nationale studenten. Hierbij speelt ook nog mee dat we EER-studenten op dezelfde manier moeten behandelen als Nederlandse studenten, op basis van Europese wetgeving”, aldus De Jongh. Wat ze wel kunnen doen, is het gebruiken van een mastercap (wat eigenlijk gelijkstaat aan de fixus), bij 13 masteropleidingen, om de instroom te beheersen.

De EUR erkent het belang van internationalisering in het hoger onderwijs. “Het draagt bij aan een stimulerend studieklimaat, een betere aansluiting op internationale wetenschappelijke ontwikkelingen en vormt een deel van het antwoord op de vraag van de arbeidsmarkt naar meer hoogwaardig opgeleide werknemers.” Maar er is een keerzijde. “Tegelijkertijd leidt de gegroeide instroom van internationale studenten tot een aantal knelpunten.”

SSH

Het tekort aan woningen in Rotterdam is groot, zo ook bij de SSH (Stichting Studentenhuisvesting). “De Short Stay-kamers, voor internationale studenten, zijn vaak binnen een dag volgeboekt. De inschrijftijd voor onze reguliere kamers is inmiddels opgelopen tot 2,6 jaar”, vertelt Lisa Plender, Communicatie bij de SSH. Door die Short Stay-kamers, waar ze maximaal een jaar kunnen wonen, hebben internationale studenten geen wachttijd en/of inschrijftijd bij de SSH. Ze worden namelijk gereserveerd door de universiteit.

De SSH is van mening dat ze er voor alle studenten moeten zijn, dus ook voor de internationale studenten. “We begrijpen de beweegredenen van de gemeente, maar de internationale studenten zijn ook studenten met een huisvestingsvraag. We willen niet dat de internationale studenten geen woonruimte kunnen vinden. Dat is met de huidige woningnood een reëel risico en deze doelgroep kan niet tijdelijk nog thuis blijven wonen en heeft geen netwerk die hen kan helpen”, aldus Plender. De SSH vindt dat een sterke centrale regie vanuit de gemeente nodig is, om snel tot afwegingen te komen. “De oplossing ligt allereerst in het aanwijzen van locaties voor de bouw van studentenhuisvesting en vervolgens in het verkorten van de proceduretijd om aan de benodigde vergunningen te komen.”