“Mijn hele leven is op social media, ik kan niet stoppen met scrollen”

Foto: Carmen van de Brug

Annefleur Maniche (20) is zoals vele anderen van haar leeftijd, gebruiker van social media. Vooral op Instagram is ze veel te vinden. Het is voor haar een uitlaatklep, maar ook een verslaving. Een verslaving die je niet veel goeds doet. Continu het ‘perfecte’ leven van anderen zien, ‘perfecte’ lichamen zien en haatreacties op lichamen die niet perfect zouden zijn. Social media maakt ook heel onzeker, het tast je zelfbeeld aan. Dit komt allemaal bovenop de (onofficiële) diagnose die Annefleur heeft. Adhd met daarbij depressieve episodes en neigingen van OCD (obsessive compulsive disorder).

Als je bij het huis van Annefleur aanklopt, word je door een enthousiaste, gastvrije en lieve meid ontvangen. Gelijk bij de deur staat haar hond, Zusje. Een ontzettend kleine chihuahua, maar super lief. Je kan aan Annefleur gelijk merken dat ze een goede band heeft met het beestje. Als je een blik werpt op de tuin, zie je een soort mini kinderboerderij, met ontzettend veel kippen en twee geiten. Ook daaraan is te merken dat Annefleur een ontzettende dierenliefhebber is. Haar eigen kamer bevindt zich op de bovenste verdieping, met een schuin dak. “Sorry dat het zo’n puinhoop is, ik heb geen tijd gehad om het op te ruimen”, zegt ze. Ze vertelt later wel dat de hoek van haar kamer, waar de meeste spullen liggen, haar speciale plekje is. Hier komt ongeveer alles samen waar ze van houdt. Lezen, schrijven, tekenen, Lego en verzameldingetjes.

Social media
Annefleur gebruikt veel social media, maar niet alle platformen. Ze heeft alleen meldingen aanstaan van Instagram. Ze gebruikt WhatsApp ook, maar meer oppervlakkig. Instagram en YouTube Shorts gebruikt ze het meest. “Ik ben ook gewoon heel gevoelig voor de verslaving aan scrollen. Dit doe ik dan de hele dag, maar aan het eind van de dag voel ik me rot, omdat ik niet productief ben geweest. Mijn hele leven is op social media. Als ik lang op bijvoorbeeld Instagram zit, heb ik soms last van een hyperfixatie. Dan stort ik me volledig in één onderwerp of persoon.”

Als voorbeeld noemt ze berichten over een karakter uit de nieuwe Avatar live-action serie, Thalia Tran, die Mai speelt in de serie. “Iedereen in de reacties vindt haar te dik en vindt dat ze uit de serie moet. Ze is helemaal niet dik, maar als mensen haar al dik vinden, wat moeten ze dan wel niet denken van mij als ik op straat loop? Ik ben daar vier uur lang mee bezig geweest, met het scrollen door die comments. Ik verbaas me erover dat mensen zo denken. Ik vond het ook zo erg voor die actrice, dat ik verder ben gaan zoeken naar positieve reacties om die vervolgens weer te liken. Daarna ben ik bij andere acteurs en actrices van de serie gaan kijken om daar hetzelfde te doen. Ik ben al twee weken non-stop hiermee bezig, sinds de serie is uitgekomen.”

Wie is Annefleur?
Annefleur is ontzettend kunstzinnig, ze studeert IBACS (International Bachelor Arts and Culture Studies). Oftewel, algemene cultuurwetenschappen. “Ik vraag me alleen wel af of ik daar carrière mee kan maken. Als ik mensen opzoek die in die branche werken, zie ik dat ze ook niet echt veel betaald krijgen.” Naast lezen, schrijven en tekenen, is ze dol op muziek, films, piano spelen en haken. Zelfs tijdens het studeren ligt er draad achter haar laptop. Met studeren loopt het alleen niet altijd even lekker. “Ik ben chaotisch, ongestructureerd en heb flink uitstelgedrag”, vertelt ze lachend. “Uiteindelijk leer ik twee dagen van tevoren voor tentamens of begin ik twee dagen van tevoren met het schrijven van een verslag. Dit komt ook weer door die hyperfixaties. Ik haal wel goede cijfers, dus het werkt blijkbaar wel.”

Ze heeft ook veel last van keuzestress. “Eerst wilde ik cardioloog worden, maar heb er toen toch voor gekozen om iets te gaan doen wat ik echt leuk vind. Misschien leer ik wel door en word ik professor. Misschien word ik filmmaker. Misschien ben ik volgende week wel ineens badmeester. Bij mij weet je het nooit!”, vertelt ze lachend.

Annefleur liep op de middelbare school bij een maatschappelijk medewerkster. Ze had veel stress op school en praatte daarover met haar mentor, die vervolgens zei dat ze misschien wel faalangst had. Toen is ze naar de maatschappelijk medewerkster toegegaan. “Zij dacht dat ik adhd had en neigingen van OCD. Ik kijk bijvoorbeeld honderd keer per dag naar mijn telefoon, ook om de tijd te checken. Als het 11:11 is bijvoorbeeld, moet ik mijn zus appen. Ik weet niet waarom ik dat heb. Ook tel ik soms lantaarnpalen als ik in de auto zit, anders denkt mijn brein dat er iets ergs gaat gebeuren. Of als ik niet binnen tien seconden een bepaalde auto zie, ‘gaat oma dood’. Ik weet dat dat niet gebeurt, maar toch denk ik zo.”

Geen diagnose
Ze heeft toen de afspraak met de maatschappelijk medewerkster gemaakt om er geen label aan te hangen. Ze gingen ermee om als een karaktereigenschap. “Ze zei dat als het me niet te veel in de weg staat, het dan prima is. Ik wilde ook geen label, dan kan je overal wel dingen aan gaan hangen. Als mensen graag een diagnose willen, is het fijn voor die persoon, maar ik vind het niet fijn. Ik wil ook nergens aan vastzitten. We hebben wel testjes gedaan om te kijken hoe ik er het beste mee om kan gaan. Want wordt het nou echt makkelijker als je weet wat er met je is? Er is geen handleiding.”

Annefleur legt verder uit dat een diagnose ook geld kost, net als medicijnen. En ze wil niet zo’n heel traject ingaan. “Ik heb er niet continu last van, het zijn momenten. Momenten waar ik wel doorheen kom. Ik kan ook nog steeds terecht bij de maatschappelijk medewerkster en ik heb iemand om mee te praten op de universiteit, dat is voor mij goed.” Of ze er ook veel met haar familie over praat? Daar laat ze in eerste instantie niet zo veel over los. Ze praat er wel veel over met haar zusje, maar eigenlijk niet met haar ouders. “Eigenlijk hebben ze er niks aan om het te weten. Ik wil ze ook niet lastig vallen, dan voel ik me irritant. Ik wil ook niet dat mensen op me gaan letten, als ik wel een diagnose zou hebben. Soms, als het aan de eettafel over iemand gaat waar mijn familie een mening over heeft, denk ik bij mezelf, ‘maar zo ben ik ook’. Dan kan ik er wel goed tegenin gaan en vertellen wat er is. Maar ik kom daar niet uit mezelf mee. Of het komt er ineens uit als ik driftig ben. Dan ga ik gillen, maar gillen ze ook naar mij terug. Ik hou het dan liever voor mezelf.”

Annefleur moet soms even nadenken over hoe ze iets met verwoorden. Of ze dwaalt af van het onderwerp, of praat over dingen heen. “Ik praat snel door mensen heen en ik ben me ervan bewust dat dat niet oké is, maar als mij iets te binnen schiet, moet ik het gelijk zeggen. Anders is het weg. Op dat soort momenten zou ik het wel weer fijn vinden om te kunnen zeggen dat ik adhd heb, maar dan voelt het ook weer als een smoesje.” Het lijkt een soort innerlijk dilemma te zijn bij haar.

Hoe moet ik zijn?
“Ik ben me sowieso heel bewust van wat mensen van me denken. Ik durfde bijvoorbeeld nooit eyeliner op te doen, totdat ik het een keer deed en iemand zei dat het leuk stond. Sindsdien draag ik het wel”, vertelt ze met een soort trots in haar ogen. En ja, ook nu draagt ze eyeliner. In andere opzichten voelt ze zich ook bewust van zichzelf. “Als ik bijvoorbeeld in de metro zit en denk dat mensen naar me kijken, word ik gelijk gespannen. Ik ga dan ook gelijk rechtop zitten, omdat ik dan misschien te veel voorovergebogen zit. Maar social media heeft hier ook invloed. Als ik niet zo beïnvloed zou zijn door social media, en de wereld ook niet, voel ik me misschien niet elke dag zo bewust over mezelf. Hoe loop ik, hoe stap ik uit mijn auto, hoe doe ik mijn make-up, hoe doe ik mijn haar, wat trek ik aan?”

Nog een voorbeeld dat ze geeft, is als ze verdrietige verhalen ziet op social media. “Dan vind ik dat ik mezelf aanstel, want er zijn mensen die het veel erger hebben dan ik. Maar ik wil ook niet vergelijken. Ik wil blij en dankbaar zijn, maar ik wil ook dat mensen begrijpen hoe ik me voel. Die mensen vind ik op social media, die verwoorden iets precies zoals ik het in mijn hoofd heb zitten”, vertelt ze met opluchting.

Positieve kanten
Dus niet alles aan social media is slecht? “Ik kan ook niet zonder social media, er zitten namelijk ook veel positieve kanten aan. Ik kan op social media wel kiezen wat ik plaats, waardoor mensen een bepaald beeld van mij krijgen, zoals ik dat wil. Ik denk dat ik daarmee meer controle over mezelf heb, wat ik heel fijn vind. Ik heb het gevoel dat ik kan beïnvloeden hoe mensen over me denken. Dat kan in het echte leven niet.”
Ook vindt ze via social media mensen die zijn zoals zij, of ze vindt mensen waar ze fijn mee kan praten. “Ik ken bijvoorbeeld nog iemand van een uitwisselingsproject, die ik nu alleen nog spreek via social media. Dan kunnen we van alles aan elkaar kwijt. Ik wil dus ook niet van social media af.”