Een dagje dierentuin, wie heeft het niet gedaan? Van de leeuwen in Artis tot de panda’s in Ouwehands Dierenpark nog altijd zijn ze voor velen een bezoek aan de parken waard.
Voor de coronaperiode haalden verschillende grote dierentuinen in ons land recordaantallen bezoekers. Maar sinds de lockdowns in 2020-2021, is bijna geen enkele dierentuin teruggekomen op dat niveau. Daar zijn verschillende redenen voor te vinden.
Klik voor de interactieve grafiek via Flourish hier:
Kosten
Een mogelijke valkuil voor bezoekers kunnen de kosten zijn. De reis naar de dierentuin, de entreekaarten en ook de voorzieningen in het park zelf, denk aan eten en drinken, zijn duurder geworden. Volgens het Nibud zijn de kosten voor een modaal gezin met 188 euro per maand gestegen. Dan kan een dagje dierentuin in vergelijking duur uitkomen.
Voor een gezin van vier personen (Twee kinderen, twee volwassenen), kan voor alleen de entreekaarten tussen de €108 en €116 kosten. Uit gevonden cijfers blijkt dat deze prijzen ten opzichte van eerdere jaren, voor de coronaperiode gestegen zijn. Zo betaalde men voor een ‘normale’ entreekaart voor Diergaarde Blijdorp in 2010 €18,50.
Dierentuinen hebben immers ook te maken met inflatie, prijsverhogingen en extra kosten die zij op hun beurt doorberekenen in de prijs.
Ethisch
Ook lijkt het erop dat de ethische kant van dierentuinen kritischer wordt bekeken. ‘Er is sprake van een langzaamaan groeiende groep die die kritischer kijkt naar allerlei aspecten van dierenwelzijn. En dierentuinen vallen daar natuurlijk onder’, vertel Maarten Reesink. Hij is docent Animal Studies aan de Universiteit van Amsterdam en houdt zich bezig met de relaties tussen mens en dier.
Volgens hem zullen dierentuinen in de komende decennia nog heel veel moeten veranderen, ondanks dat zij al druk bezig zijn met die veranderingen. ‘Het punt van dierenwelzijn wordt voor de dierentuinen steeds belangrijker. Ze worden daar steeds vaker en strenger op aangesproken. Ook is er steeds meer wetenschappelijk nieuws waaruit blijkt dat het welzijn van dieren in dierentuinen beperkt is en dat dat niet altijd goed te organiseren is, door ruimtegebrek.’
Ook ziet Reesink in dat daar wel tijd voor nodig is. ‘Op termijn zouden we misschien wel willen dat bepaalde dieren niet meer in de dierentuin te vinden zijn, maar als je gaat kijken, zijn dat wel de meest populaire dieren in de parken. Er zal een manier gevonden moeten worden, om de mensen duidelijk te maken dat de dieren waar ze normaal voor kwamen, er niet meer zullen zijn. En dat dat dus juist een teken is van een goede dierentuin. Daar zijn dierentuinen in Nederland al wel veel mee bezig.’
Er is namelijk veel samenwerking tussen de dierentuinen, door organisaties als de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD), de European Association Zoos and Aquaria (EAZA) en de World Association of Zoos and Aquaria (WAZA). ‘Zij werken niet alleen samen in fokprogramma’s maar ook in kennis over welzijn van dieren en hoe dat te verbeteren is. Dat gaat de laatste jaren sterk vooruit. Niet zo gek, aangezien daar een aantal decennia geleden nog helemaal geen aandacht voor was.’
Volgens Reesink is een van de belangrijkste taken van dierentuinen te vinden in educatie: ‘Dierentuinen zijn een unieke setting om mensen te laten inzien dat wilde dieren individueel zijn. Als je mensen meer compassie wilt geven met wilde dieren, en hun kennis daarover wilt brengen, zoals dierentuinen nu veel willen doen, dan is het bijvoorbeeld een idee om de dieren namen te geven. Daar zijn de parken nu erg terughoudend in, maar dit kan op het niveau van educatie wel bijdragen. De dieren die daar zitten zijn geen ‘ambassadeurs’ van hun soortgenoten in het wild, maar individuen.’
Ook zullen mensen altijd naar de dierentuin blijven gaan. ‘Van nature zijn wij mensen erg gefascineerd door andere dieren, kijk bijvoorbeeld maar naar huisdieren. En naar de dierentuin gaan is in niet slecht of goed. Er moet alleen een hoop veranderen.’
Dataverantwoording
Om de datavisualisaties in dit artikel te maken is er gebruik gebruik gemaakt van jaarverslagen en jaaroverzichten, gevonden op de websites van de desbetreffende dierentuinen. Als deze niet te vinden waren, of de dierentuin deze niet aan mij wilde verschaffen, is de informatie afkomstig van Looopings.nl. Zij zijn een onafhankelijke website die het nieuws uit de wereld van Europese pretparken, achtbanen, dierentuinen, kermissen en andere dagattracties brengen. Zij werken onafhankelijk van de dierentuinen en omdat het hier gaat om feitelijke informatie, die gecontroleerd zijn, wordt deze site als betrouwbaar geacht.
Ook is er voor de andere datavisualisatie nogmaals gebruik gemaakt van de pagina’s van de dierentuinen zelf. Hierbij is gekeken naar de prijzen van een normale entreekaart voor een volwassene en voor een kind. Omdat deze leeftijden verschillen per dierentuin, is dit aangegeven in de visualisatie.