Genderongelijkheid in de muziekindustrie: vrouwen worden beoordeeld op hun uiterlijk en moeten voldoen aan de stereotype beelden die er voor hun gender bestaan. Maar wat is hiervan de impact op een vrouwelijke muziekmaker? De Utrechtse artiest Renée Rijpstra, beter bekend als GINGE, heeft deze genderongelijkheid tijdens haar carrière ervaren. Ze heeft het idee dat ze moet voldoen aan het stereotype beeld van de vrouw om meer aandacht te krijgen voor haar muziek.
“Ik voel druk van buitenaf om te voldoen aan de stereotype beelden die er voor vrouwelijke artiesten bestaan. Ik heb namelijk het idee dat uiterlijk bij vrouwen een grotere rol speelt dan bij mannen; een vrouw moet aan meer schoonheidsidealen voldoen. Zelf ben ik niet per se bezig met dat ik er sexy uitzie. Ik denk daarom weleens dat ik meer aandacht zou krijgen voor mijn muziek als ik er wél sexy uit zou zien.” Sinds de MeToo-beweging zijn er steeds meer vrouwen die naar buiten komen met hun verhaal. Ze pikken het niet meer. Ook binnen de muziekindustrie. Vrouwen worden in deze industrie sneller beoordeeld op hun uiterlijk in plaats van op hun kwaliteiten en er wordt verwacht dat ze voldoen aan stereotype beelden. Ook voelen vrouwen zich in deze industrie onvoldoende serieus genomen en kunnen ze zelfs te maken krijgen met seksuele intimidatie. Sinds de MeToo-beweging is er meer draagkracht voor vrouwen gecreëerd, waardoor steeds meer vrouwen hun verhaal durven te doen.
GINGE heeft tijdens haar carrière genderongelijkheid ervaren. Deze artiest is in 2017 begonnen met het schrijven en maken van haar eigen muziek. Ze ontdekte de kracht van het omzetten van haar eigen ervaringen in liedjes. Op haar debuut EP ‘Belly’, die in 2021 uitkwam, behandelt ze onderwerpen als vrouwelijkheid en ongelijkheid. In 2022 bracht ze haar tweede EP ‘Bummer’ uit. Haar liedjes zijn een mix van R&B, Pop en Neo-soul.
Meer vrouw dan muzikant
“Ik ben natuurlijk een vrouw, en net zoals iedere vrouw zich onveilig kan voelen, heb je dat zeker ook in de muziekindustrie die door mannen gedomineerd wordt. Toen ik begon met muziek maken, heb ik veel studiosessies gedaan. Dat wil zeggen dat ik naar een producer ging met een eigen studio om daar mijn muziek op te nemen. Ik vond dat in het begin heel spannend, omdat ik nog niet wist wie ik voor me zou krijgen. Het kwam weleens voor dat de producer waarmee ik samenwerkte ook vrienden meenam. Deze vrienden hadden dan niks te maken met muziek. Of er kwamen producers uit andere studio’s even buurten, omdat ze door hadden dat er een meisje aanwezig was. Er werd dan vaak ook alcohol gedronken en geblowd. Blijkbaar is dat in dit wereldje heel normaal en wordt een studio als een soort ‘chill-plek’ gezien. In het begin was het voor mij heel erg aftasten wat er allemaal wel en niet bij dit wereldje hoorde. Daarom kon ik soms best naïef zijn.”
“Ik heb nooit een direct incident meegemaakt, maar ik heb me wel vaak oncomfortabel gevoeld tijdens deze sessies. Dat zegt veel over de sfeer die er voor een vrouw bestaat in de muziekindustrie. Ik voelde me weleens onprettig bij het feit dat er allemaal mannelijke vrienden uitgenodigd werden. Dat was niet waar ik voor gekomen was; ik wilde muziek maken. De ruimte zat vol met alleen mannen en ik voelde me daarom meer een vrouw dan een muzikant in die situatie. Als enige vrouw werd ik dan onzeker en het was lastig om te vragen of ze weg wilden gaan.”
Wijde kleding
“Vaak als ik naar de studio ging, dan dofte ik me niet helemaal op zoals ik dat misschien normaal wel zou doen. Er was een tijd dat ik alleen maar wijde kleren droeg naar de studio. Ik deed dit, zodat het écht alleen over de muziek kon gaan. Ik had het idee dat mijn muziek dan meer tot zijn recht kwam, omdat ik niet bezig hoefde te zijn met de gedachte of ik er misschien te sexy uitzag. Juist doordat ik me oversized kleedde, kon ik me meer focussen op mijn muziek. Ik dacht dat het eventuele afleiding voor de mannen af zou nemen. Zeker als je niet weet wie je allemaal voor je krijgt als een producer vrienden uitnodigt, ga je toch liever voor veilig. Je kan als vrouw gewoon… nou ja ‘gewoon’, bepaalde opmerkingen krijgen. Als ik in de zomer een korte broek aan had, kreeg ik weleens de opmerking ‘Heb je het niet koud?’. Dat soort kleine opmerkingen zorgen ervoor dat je toch bewuster over je kleding na gaat denken.”
“Als je de enige vrouw in zo’n ruimte bent, moet je toch dat soort opmerkingen kunnen handelen. Het is natuurlijk stom om te zeggen dat je daar als vrouw tegen moet kunnen, want die opmerking moet in eerste instantie niet gemaakt worden. Maar als de gang van zaken zo is, moet je als vrouw toch stevig in je schoenen blijven staan. Dat is een obstakel waar vrouwen in de muziekindustrie tegenaan kunnen lopen. Er zijn genoeg vrouwen die hier onzeker van worden en daardoor aftaaien. Mannen hebben hierin minder obstakels, waardoor ze zelfverzekerder zijn en meer kansen durven te pakken. Vrouwen moeten zichzelf gedurende hun carrière meer bewijzen en dat vereist veel doorzettingsvermogen.”
Knuckles & Keys
“Als vrouw maak je veel mee. Ik had op een gegeven moment een aantal keer een onprettige ervaring na het uitgaan. Een man ging er bijvoorbeeld vanuit dat hij met me mee naar huis kon na het stappen. Hij werd dan boos als dat niet het geval bleek te zijn. Ook als ik na het uitgaan alleen naar huis moest, heb ik vaak gedaan alsof ik met iemand aan het bellen was om me iets veiliger te voelen. Dit frustreerde mij zo erg, dat ik er iets mee wilde doen. Toen heb ik het liedje ‘Knuckles & Keys’ geschreven, wat gaat over je onveilig voelen als vrouw. Muziek is een plek van expressie; soms is het in een discussie moeilijk om woorden te vinden en dan is het zó fijn om een liedje te hebben waarin je duidelijk je verhaal kan overbrengen. Het voelt krachtig om mijn woede in dit nummer kwijt te kunnen en mijn verhaal te kunnen vertellen zonder dat iemand me onderbreekt.”
Songwriting Camp
“Ik ben laatst voor het eerst naar een ‘songwriting camp’ voor vrouwen en non-binaire personen gegaan. Daar voelde ik me vrij, omdat ik omgeven was door andere mensen. Tijdens dit kamp durfde ik meer te schrijven over sensualiteit. Een onderwerp dat ik doorgaans minder in de studiosessies aanhaal. Door met andere vrouwen en non-binaire personen te spreken over dit soort onderwerpen, voelde ik me vrijer om hier verhalen over te schrijven. Ik voelde me zekerder, omdat er meer gedeelde ervaringen waren. Er was dus veel energie in de ruimte en dat voelde krachtig.”
Representatie
“Er is nog altijd een patriarchaat. Ook in dit vak. Er wordt getwijfeld aan vrouwen of ze het wel even goed kunnen als mannen. Ik denk dat het vrouwen afschrikt om zichzelf niet gerepresenteerd te zien. Als je je eigen gender niet ziet, dan kan je jezelf moeilijk fantaseren op die plek. Daarom denk ik dat het opzetten van zo’n ‘songwriting camp’ echt kan helpen om te laten zien dat er genoeg vrouwen zijn in de muziekindustrie om mee samen te werken. Ik denk ook dat bijvoorbeeld een quotum bij festivals goed kan helpen. Het zorgt er niet alleen voor dat meer vrouwen kunnen spelen, maar ook dat er meer representatie is. En dat is voor vrouwen in de muziekindustrie heel belangrijk.”