Grootste aandeel corona faillissementen verwacht in cultuur, sport en recreatie

De economische gevolgen van de coronacrisis zijn door het hele land voelbaar, maar de sector cultuur, sport en recreatie krijgt de grootste klap in faillissementen, voorspelt het CPB. Tot de aanscherping van de maatregelen afgelopen dinsdag mochten theaters, bioscopen en musea nog open voor een beperkt aantal bezoekers. Deze week moesten zij hun deuren weer voor twee weken sluiten. Het is de zoveelste tegenslag die de cultuursector krijgt en de gevolgen zijn zorgelijk.

In de grafiek is te zien dat het verwachte aandeel bedrijven dat failliet gaat door corona het grootst is in de cultuur, sport en recreatie, gevolgd door de horeca. Het verschil in faillissementen zonder en met corona is in de hardst getroffen sector 12,6%. Dit zou betekenen dat bijna 14,5 duizend bedrijven in de cultuur, sport en recreatie het door de pandemie niet gaan redden. Meer dan driekwart van de bedrijven in de sector bestaat uit ondernemingen in de kunst.

Dat deze branche het zwaar heeft laat de cultuursector al tijdens de gehele crisis weten. Een opvallend initiatief is ‘Cultuur in actie!’. Carice van Houten, Halina Reijn, Abdelkader Benali, Sanne Wallis de Vries, Gijs Scholten van Asschat en Hadewich Minis namen voor deze actie een video op met deze boodschap: “Voor de liefhebbers is het een gemis. Voor de sector is het een ramp. Voor de musea, de concertzalen, de schouwburgen en de kleine zalen die dreigen om te vallen. Voor de makers die hun werk niet kunnen doen. Voor de lichts- en geluidstechnici en alle andere zzp’ers die geen inkomen hebben.”

Rachel van Olm, directrice van theater Walhalla maakt zich zorgen om het voortbestaan van haar theater: “Dit jaar redden we het financieel nog net. Daarna is het afwachten of we steun krijgen, anders gaan we het vanaf januari niet heel lang volhouden.” Theater Walhalla is een klein theater in de wijk Katendrecht in Rotterdam. Het theater heeft een belangrijke rol gespeeld in de opkomst van de vroegere rosse buurt. Dat het theater zo’n maatschappelijke rol heeft noemt Van Olm als één van de argumenten waarom zij het betreurt dat veel theaters dreigen om te vallen. “Ik hoor de politiek steeds zeggen dat jongeren en mensen met een migratieachtergrond moeilijk te bereiken zijn om zich aan de maatregelen te houden. Wij kunnen die groepen bereiken, daar moet gebruik van gemaakt worden!” De directrice ziet graag meer aandacht voor de positieve effecten van een theater in deze tijd: “We zorgen voor verbinding terwijl mensen keurig op afstand blijven en er vinden nauwelijks tot geen besmettingen plaats in theaters.”

Uit onderzoek van het Prins Bernhard cultuurfonds blijkt dat bijna de helft van de Nederlanders zich zorgen maakt over de culturele sector. Die zorgen zijn terecht, want het gaat zeker niet alleen om instellingen die er financieel toch al slecht voorstonden of weinig populariteit hebben.

Theater Walhalla is bijvoorbeeld een goedlopend theater. De gemiddelde bezettingsgraad van theaters in Nederland was in 2016 61%, Walhalla had dat jaar een bezettingsgraad van 82,2% en afgelopen jaar was dat zelfs 86%. Dit theater liep de afgelopen jaren dus bovengemiddeld goed en kon daardoor 75% van de financiering zelf bekostigen en was maar voor 25% afhankelijk van andere inkomsten als subsidies. Toch zijn ook zij bang dat ze het op deze manier niet lang meer gaan redden. 

De theaters hopen dat ze snel weer open mogen voor het aantal bezoekers waar zij plek voor hebben. Als je bovenstaande cijfers ziet, zou je zeggen dat die theaters dan makkelijk gevuld kunnen worden. Uit een enquête uitgevoerd door Fieldlab evenementen blijkt dat 97,5% van de deelnemers behoefte heeft aan het bezoeken van een evenement (festivals, concerten, theater, etc.). Daarentegen is er ook een mogelijkheid dat het publiek zelf wegblijft door de coronacrisis. De intentie voor een bezoek aan het theater in verhouding tot het bezoek in 2019 is 72,4%. Ook al zouden de theaters dus open mogen, de 1,5 meter regel en een daling in het aantal bezoekers zullen ervoor zorgen dat de theaters het sowieso moeilijk zullen hebben.

---

Verantwoording data

De cijfers voor de eerste datavisualisatie zijn afkomstig uit een onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) naar de gevolgen van de coronacrisis voor Nederlandse bedrijven en banken. De nadruk in deze visualisatie is vooral gelegd op het verschil in faillissementen met en zonder corona.

De data over het aantal bedrijven in de sector cultuur, sport en recreatie is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De beschreven video is hier terug te vinden.

De zorgen van de Nederlanders over de culturele sector zijn onderzocht door het Prins Bernhard cultuurfonds.

De cijfers over de bezettingsgraad in Nederlandse theaters in tweede datavisualisatie zijn afkomstig van een onderzoek door het Ape in opdracht van het Fonds Podiumkunsten.

De gemiddelde bezettingsgraad van Walhalla in 2016 is terug te vinden in dit jaarverslag. De cijfers over 2019 zijn terug te vinden in dit jaarverslag.

De besproken enquête over de behoefte naar evenementen is terug te vinden in dit rapport van Fieldlab evenementen.

Beide datavisualisaties zijn gemaakt met Adobe Illustrator.