Op en neer, heen en weer

“Het voelt niet per se anders dan anderen dagen. Vroeger was het twee of drie keer per week. Nu is het een keer, maar ik ben wel altijd moe op vrijdag.” Norah is een kind van gescheiden ouders. Haar ouders hebben co-ouderschap en dat betekent voor Norah dat ze op en neer moet.

8:20

8:25

8:27

Twee uur de tijd!

8:30

Norah opent haar ogen, het is donker in haar kamer. Het enige licht komt van haar telefoon. Het liefst duikt Norah weer terug haar bed in. Het is koud en ze is moe, daarnaast kijkt ze op tegen de ochtend die haar tegemoet komt. Na een tijdje kruipt norah uit haar bed. “Laat de ochtend maar beginnen.”

https://soundcloud.com/user-81586994/voorstellen/s-MlD0zaNyguC?si=309d4f5147f4431bb1e80359dcedd9d6&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing

Het begin van de ochtend is voor Norah vaak al een worsteling. “De reden dat ik een half uur doe over mij klaarmaken in de ochtend is vooral omdat ik aan het kloten ben met kleding. Als ik iets heb bedacht, is het nog maar de vraag of dat shirtje of die broek wel bij mama ligt.” Norah probeert er  voor te zorgen dat haar lievelingskleding mee op en neer gaan. “Het is niet eens heel vervelend dat je dat kledingstuk op dat moment niet aan kan trekken, maar vooral dat je eigenlijk niet zeker weet waar het is. Een soort Schrödingers kat. Ken je dat experiment?”

9:00

Norah zit op haar witte bureaustoel. Ze werkt haar make-up bij en kijkt een laatste keer in de spiegel. “Zit het goed?” Ze draait zich om en neemt haar kamer in haar op. Een hoogslaper waar ze nu liever in zou liggen. In de hoek van de kamer een zilveren kast en allemaal fotolijstjes aan de muur. Foto’s van Norah zelf en met vriendinnen.

“Ja, shit denk ik. Het is wel weer een bende hier. Ik schrik er toch altijd van.” Zegt Norah met een halve glimlach. “Ik heb wel een kast, maar ik leef vooral uit mijn koffer. Het is toch handiger om kleren gewoon in mijn koffer te laten als ik net bij mama ben. Aan het einde van de week leef ik eigenlijk vooral van de kleren die ik op de grond heb gegooid….” Norah lacht, maar kort daarna veranderd haar glimlach in een pruillipje. “Dat moet ik wel allemaal gaan opruimen nu.”

9:22

Veel tijd om te genieten van haar schone, opgeruimde kamer heeft Norah niet. Ze kijkt op haar telefoon, het is nu echt tijd om de koffer in te pakken. “Het is een saaie taak die moet gebeuren. Een beetje zoals deo opdoen of tandenpoetsen.” Vroeger was dat wel anders. Toen haar ouders net gescheiden waren, had ze veel moeite met het inpakken van haar spullen. Ze had vaak last van heimwee, maar  voelde zich daar ook gek over. “Waarom heb ik heimwee? Dacht ik. Misschien naar hoe het vroeger was. Ken je het liedje van kinderen voor kinderen? Het is een heel oud liedje, uit 2006 volgens mij. Twee Dromen heet het, er zit een stukje tekst in dat gaat zo: ‘Beneden wacht mijn vader, maar ik treuzel vaak expres. Omdat ik hem pas weer zie vrijdagmiddag kwart voor zes.” Norah verteld dat dat precies is hoe zij zich vroeger voelde. 

(In 2020 zijn er zo’n zestienduizend ouders met kinderen gescheiden. Dit is een heel stuk minder dan de piek in 2014 toen bijna twintigduizend ouders met kinderen zijn gescheiden. Norahs ouders zijn in 2016 gescheiden, ook toen lag het aantal scheidingen hoger. Aan de lijngrafiek is te zien dat het aantal scheidingen per jaar nu afneemt.)

Op Norahs school moet je keuze uren inplannen. Ze moet er vijf in de week, maar ze zet die nooit op vrijdag. “Als ik keuze uren in zou plannen op vrijdag heb ik geen tijd. Ik heb nu al geen tijd om uit te slapen” Norah loopt naar haar kast. “Ik heb net even uitgerekend hoeveel kleding ik mee moet nemen, dat ga ik nu pakken. Ik heb eigenlijk alleen plek voor twee broeken dus ik probeer daar meerdere setjes mee te maken. Meestal eindig ik toch met vier broeken in mijn koffer. De overige kleding prop ik in een losse tas.” 

https://soundcloud.com/user-81586994/kiki/s-bQdb3TnarAH?si=ca8c4adcdb7a469b98b0c64ef8d230e4&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing

9:54

Er liggen spullen op het tapijt “Dat zijn de losse dingen. Ze passen niet, dus die moet ik in een aparte tas doen.” Norah neemt een koffer, een rugzak, haar schoolboekentas en twee of drie losse tassen mee. “Ik heb hier niet voor gekozen. Ik ben een soort op en neer, heen en weer kind. Ik moet letterlijk op en neer en ik word mentaal heen en weer gesleept. Alles is anders. Twee huizen met verschillende regels en verschillende gevoelens.” Vroeger moest Norah drie keer per week wisselen. “Dat werd echt een kuttaak. Oh, de proefwerkweek! Ik zit altijd in een soort flow, maar als ik opeens in een hele nieuwe omgeving ben, wordt ik helemaal uit die flow getrokken. Ik moet eigenlijk de helft van de week wennen aan mijn nieuwe omgeving, maar dan ben ik alweer veel te laat met leren.” 

10:14

“Ik hoef zelf niks mee te nemen en dat is heel fijn want ik moet tussendoor naar school. Ik zet de spullen in de keuken neer, naast die van mijn zus. Mijn ouders zorgen voor het vervoer” Norah vindt het een handig systeem. Haar ouders wonen niet ver uit elkaar. “Ze hebben dat ook officieel vastgelegd, ze mogen niet verder dan vijf kilometer uit elkaar wonen zolang mijn zus en ik nog jonger dan achttien zijn. Maar volgens mij zijn ze niet van plan om te verhuizen. Ze willen niet zo ver als kan bij elkaar vandaan wonen” Een lach. “Nee, mijn ouders hebben best een goede relatie. Daar ben ik super dankbaar voor, anders had ik de scheiding denk ik een stuk moeilijker gevonden.”

(In deze tabel van het CBS is te zien dat de meeste gescheiden ouders niet ver bij elkaar vandaan wonen. Voor norah is dat ook zo. Haar ouders wonen vijftien minuten fietsen bij elkaar vandaan.)

10:30

 “Ik ben net zo vaak bij mama als bij papa. We wisselen om de week, vandaar. Maar ik denk wel dat een groot deel van mijn leven nog aan mijn moeders kant van de stad is. School bijvoorbeeld, werk, hobbies en mijn vriendinnen. 

(Er is een steekproef afgenomen bij een kleine groep van minder dan twintig mensen. Aan hen is gevraagd te vertellen bij welke ouder zij verblijven in een periode van vier weken. Dit is de uitkomst. In de tabel hierboven kan je zien waar de kinderen verblijven alle dagen van de week gedurende een vier weken lang durende periode. In de tabel hieronder kan je zien waar de kinderen gemiddelde het meest verblijven. Wat opvalt is dat kinderen gemiddeld vaker bij hun moeder verblijven dan bij hun vader. Voor Norah klopt dit niet, haar verblijf is gelijk verdeeld. Ze is even lang bij haar vader als bij haar moeder. )

“Ik woon echt ergens. Bij mama met mijn zus en kat, bij papa met mijn zus en andere kat. Eerst was het bij papa heel gek. Mijn kamer was een lege, kille ruimte. Ik kon  vaak niet slapen. Toen papa en mama gingen scheiden moest ik huilen. Ik was bang dat we moesten verhuizen. Alles is zo onduidelijk, dat vond ik heel spannend.” Norahs gezin heeft het rustig opgebouwd. Haar ouders zijn eerst op verschillende kamers gaan slapen. “We gingen ook niet meer samen op vakantie. Dat was apart, niet per se omdat papa er niet meer bij was maar omdat we nu iets met zijn drieën gingen doen. Dat was nieuw.” Op een gegeven moment gingen Norahs ouders opnieuw daten. “Er is opeens weer iemand bij, terwijl ik net was gewend aan drie mensen. De partners van mijn ouders wonen niet bij ons thuis, en dat vind ik fijn.”

(In deze grafiek is te zien dat kinderen met gescheiden ouders van 2010 tot en met 2015 het meest bij alle twee hun ouders wonen. Ook zie je dat het niet vaak voorkomt dat er een nieuwe partner in huis woont. Wat opvalt is dat ook in deze grafiek te zien is dat als kinderen niet bij beide ouders wonen, ze voornamelijk bij hun moeder wonen. )

https://soundcloud.com/user-81586994/sterre/s-hyj7EYd24Hh?si=41553b27a34c43dabb2a544eb410716d&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing

16:30

Na school komt Norah bij haar vader. “Ik moet eerst weer even wennen en me aanpassen aan de ‘nieuwe’ omgeving.” Norah is niet in het huis van haar vader opgegroeid. Hierdoor heeft ze de buurt niet leren kennen. Ze denk namelijk dat dit proces vanzelf gaat. “Als je jong bent ga je buiten spelen en leer je de buurt kennen.Bij papa heb ik dat nooit gehad, omdat ik toen al uit de leeftijd van buitenspelen was gegroeid. ” Norah heeft weinig herinneringen aan haar leven voor de scheiding. “Het is normaal geworden. Maar ik ben wel blij dat ik me niet kan herinneren hoe het was. Ik ben bang dat ik dan zou denk: ‘oh vroeger was alles beter.’ Norah fronst haar wenkbrauwen. Ze vindt het moeilijk om toe te geven maar zegt na een lange stilte: “Mijn ouders zijn gescheiden en dat is nou eenmaal hoe het is. Daar komt een hoop bij kijken zoals het vergeten van je spullen bij de ene ouder en dan elke week minstens een keer op en neer gaan om die spullen op te halen. Er zijn te weinig feestdagen en te veel mensen om te zien. Ik kan met kerst niet naar mijn vriendinnen want dan mis ik kerst met een van mijn ouders. Dat soort situaties zijn echt kut, op die momenten zou ik wel graag een ‘normaal’ gezin hebben, een bij elkaar gezin. Maar ik mag wel twee keer op vakantie en ik heb twee kamers die ik in kan richten.” Norahs gezicht licht een beetje op. Ze zit op het bed van de kamer bij haar vader. Deze kamer ziet er anders uit, je merkt dat ze in een andere fase van haar leven zat toen ze deze kamer heeft ingericht. Het is een stuk leger, zonder kast. Ze heeft een groter bureau en een groter bed. Haar muur hangt helemaal vol met foto’s. “Ik ben vaak moe op vrijdagmiddag. Ook al is de ochtend ontzettend saai, ik stop er stiekem toch wel wat moeite in. Het is veel regelen.”

00:15

Het is koud en Norah is nog steeds moe. Misschien nog wel meer dan ze was toen ze vanochtend opstond. Blij is ze wel, omdat ze pas weer over een week haar spullen in hoeft te pakken. Ze gaat in haar bed liggen en zet haar wekker voor de volgende ochtend niet. “Even uitslapen heb ik wel verdient, laat dat weekend maar komen.”

Alle gebruikte data zijn verzameld via het CBS of een instagram steekproef met rond de dertig reacties. Alle data die niet van toepassing waren op, of niks te maken hadden met het verhaal en de hoofdpersoon zijn uit de dataselectie gelaten.

De data zijn opgeschoond door de auteur van deze productie. Alle data die belangrijk zijn voor het verhaal en de hoofdpersoon volgens haar, zijn geselecteerd. Zo heeft zij voor de datavisualisatie “scheidingen per jaar” de cijfers van totaal aantal scheidingen, een kind, drie kinderen en vier kinderen weggelaten. Deze cijfers hebben geen toevoeging aan het verhaal. Ook heeft ze de periode waarover de cijfers zich strekken ingekort om het overzichtelijk te houden. Hiernaast is er alleen naar het totaal aantal scheidingen gekeken en is er dus geen onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten huwelijken. (Man/ vrouw, vrouw/vrouw, man/man)

Voor de datavisualisatie “waar wonen kinderen” is alleen gekeken naar kinderen van Nederlandse komaf. Dit omdat de hoofdpersoon Nederlandse is. Ook is de periode waarover de cijfers zich strekken ingekort om het overzichtelijk te maken.

Scheidingen per jaar -> Er is onderzoek gedaan naar echtscheidingen en van echt scheidende personen onder de nederlandse bevolking. De gegevens zijn gebaseerd op info uit de gemeentelijke bevolkingsregisters exclusief ontbindingen van partnerschapsregistraties. (Volgens CBS (Koppelingen naar een externe site.))

Waar wonen kinderen -> Er is onderzoek gedaan naar de huishoudsamenstelling op 1 januari van kinderen tot en met vijftien jaar in Nederland met diverse kenmerken. (Volgens CBS (Koppelingen naar een externe site.))

Waar is het kind/ gemiddelde moeder/ vader -> Er is onderzoek gedaan naar de wisseldag + het gevoel en de indeling van vier weken van een kind met gescheiden ouders die co-ouderschap hebben. Deze steekproef is afgenomen via social media (instagram) en is beantwoord door verschillende jongeren uit Nederland, vooral geconcentreerd in Gelderland/ Nijmegen.