Een duik in de Dag van de Arbeid

1 mei. De Dag van de Arbeid. Een datum die door menig mens met rood potlood is omcirkeld. In deze productie neem je een duik in de geschiedenis van deze dag: zo word je meegenomen naar gebeurtenissen in landen waar het gevierd word. Ook is er aandacht voor de arbeid zelf: hoe zit met het aantal mensen dat werkt in een land? Hoeveel vrije dagen heeft een Nederlander eigenlijk? Beleef een duik in de Dag van de Arbeid!

01-05-1890

Zo’n twintig jaar na de Tweede Industriële revolutie zijn de westerse grootmachten wederom belandt in een nieuw tijdperk. Uitvindingen als de gloeilamp van Thomas Edison komen voort uit deze tijd en ook het begrip radio werd geboren. Geen zaken om je zorgen over te maken, toch? De grote industriële vooruitgang kende een keerzijde van de medaille, de arbeiders die de ruggengraat vormde voor deze successen werkte dagenlang in erbarmelijke omstandigheden in de fabrieken. 6 dagen lang, en van 9 tot 5 was nog geen sprake in die tijd.. Van protesten was al enige tijd sprake.

Uiteindelijk strijden de arbeiders overal ter wereld voor betere arbeidsvoorwaarden. Ze willen een 5-daagse werkweek met daarin acht uur werk per dag. In 1889 komen de Tweede Internationale samen op hun eerste congres, de internationale organisatie voor socialistische partijen en vakbonden besluit het voorstel van de American Federation of Labour (AFL) te volgen en pleit voor een werkdag van acht uur. Op 21 juli van datzelfde jaar wordt dan beslist dat volgend jaar, op 1 mei, een massale demonstratie zal volgen. En zo geschiedde: op 1 mei 1890 gaat een groot deel van Europa en de Verenigde Staten de straten op om te demonstreren, en met succes, De Dag van de Arbeid is geboren.

In het land waar de dag ontstaat wordt het echter niet gevierd, de Amerikanen en Canadezen vieren Labor Day. Benieuwd waarom? Bekijk het onderstaande fragment van Kenneth C. Davis.

10-04-1933

Deze gebeurtenis van onze Oosterburen zorgde er niet voor dat de Dag van de Arbeid naar een andere datum werd verplaatst, zoals in de VS gebeurde. Elk jaar gaat strijdvaardig Berlijn de straat om op te komen voor de rechten van de arbeiders. Vreedzaam verloopt het niet altijd in de Duitse steden.. Zo vinden er elk jaar rellen plaats in de grote steden, dit lijkt mede te komen door de zeer activistische anti fascistische beweging.

01-05-1975

‘Le 1er mai’ wordt, net als in Duitsland, gezien als nationale feestdag. Op het fête du travail hebben de Fransen een traditie: aan vrienden of familie geef je een ‘brin de muguet’, in Nederland ook wel bekend als het lelietje van dalen. Het melkklokje geef je aan iemand als je diegene veel gelukwenst in de toekomst. Het is algemeen bekend dat de Fransen kampioenen zijn in het staken en demonstreren, de gele hesjes zijn bekend wereldberoemd en een van een Champs-Élysées vol demonstranten staat geen enkele Europeaan meer op te kijken. Deze demonstraties verlopen, net als bij onze Oosterburen, niet altijd zonder slag of stoot. De historische binnenstad van Parijs krijgt het op dagen als deze vaak zwaar te verduren, zie bijvoorbeeld de onderstaande beelden van de Franse hoofdstad in 2019.

Luister hier het audiofragment!

De Fransen staan er dus om bekend dat ze goed zijn in het werk neerleggen en de daarbij behorende demonstraties, maar hoe zit het met het werk zelf? In deze grafiek wordt het werkloosheidspercentage van België, Duitsland, Nederland, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Frankrijk weergegeven. Het gaat hier om de jaren 2008-2017, wie een goede blik richt op de grafiek ziet dat de Fransen ook hier de koppositie al jaren vast hebben. President Emmanuel Macron heeft er weliswaar voor gezorgd dat het werkloosheidspercentage is gedaald met zo’n 2% in 2022, nog steeds zijn de Fransen koploper. Klik hieronder om de grafiek te bekijken. 

01-05-2022

En dan tot slot ons koude kikkerlandje, hoe kijkt een land, dat bekend staat om het harde werken, aan tegen de Dag van de Arbeid? Er is een wezenlijk verschil als het gaat om landen als Duitsland en Frankrijk: de Dag van de Arbeid is in Nederland géén feestdag. De werknemers van gemeente Amsterdam en Hoorn hadden in het verleden een vrije dag op 1 mei, maar na tussenkomst van de VVD ligt er nu de keuze om vrij te nemen. De reden? De VVD ziet de Dag van de Arbeid als te socialistisch en communistisch. Door het ontbreken van 1 mei als officiële vrije dag kent Nederland nóg een vrije dag minder dan de Europese landen. Van de 15 geselecteerde landen kent Nederland de minste vrije dagen van allemaal. Wil je weten welk land de meeste vrije dagen kent? Klik dan op de grafiek hieronder.

Dat de Dag van de Arbeid geen officiële feestdag is in Nederland wil niet zeggen dat het niet gevierd wordt. Traditiegetrouw organiseert vakbond FNV een viering en demonstratie op de eerste van mei. Dit jaar in Utrecht werd er een mars georganiseerd van het Jaarbeursplein naar het Julianapark, in dat park vond een festival plaats om de Dag van de Arbeid te vieren.

132 jaar na dato, en nog steeds wordt er overal ter wereld uitgebreid aandacht gegeven aan de Dag van de Arbeid. Een dag die, vooral door socialisten en communisten, voor altijd met rood omcirkeld zou zijn in de agenda.