ETNISCHE DIVERSITEIT OP COVERS VAN VROUWENBLADEN
Samenvatting
Steeds vaker staat de etnische diversiteit op covers van mode- en vrouwenbladen ter discussie. De bekritiseerde tijdschriften zouden te weinig modellen met een andere huidskleur dan ‘wit’ tonen en daarmee geen oog hebben voor een belangrijke groep in de samenleving. Een voorbeeld hiervan is het modeblad Vogue dat in 2017 een forse lading over haar heen kreeg nadat de hoofdredactrice op dat moment, Karin Swerink, in de vijf jaren ervoor (vijftig uitgaven) slechts twee donkere modellen op de cover zette. De op dat moment hoofdredactrice van Harper’s Bazaar – en voorheen Elle – ging over het gevoelige onderwerp in discussie bij PAUW samen met journaliste Janice Deul en model Jessica Gyasi. Argumenten als ‘zwarte modellen verkopen niet’ of ‘zwarte modellen zijn niet te vinden’ werden toen en worden vandaag de dag nog steeds ontkracht. Beloftes door de hoofdredactrices werden gemaakt, maar het diversiteitsprobleem in de tijdschriftenwereld is daarmee nog niet opgelost.
In januari 2021 laait de discussie opnieuw op nadat LINDA.meiden één persoon van het door hen uitgevoerde duo-interview op de cover zet: Gwen van Poorten. De zwarte rapper Frenna is hier niet over te spreken en meent een patroon te herkennen. Volgens hem gebeurde exact hetzelfde bij Bilal en Dio (tevens twee personen van kleur). Hoofdredactrice Karin Swerink van LINDA.magazine – een eerder gehoorde naam – reageert op de ophef en legt uit dat de keuze puur te maken heeft met het thema van het magazine: #ikgaoffline. Daarnaast is het volgens haar nooit vanzelfsprekend dat het complete duo op de cover staat en gebeurt dit ook bij niet-gekleurde personen.
De bovenstaande discussies zijn de voedingsbron voor nieuwe vragen die in dit onderzoek aan bod komen: Hoe divers zijn mode-/vrouwenbladen in Nederland? Representeren ze de Nederlandse samenleving correct? En zit er een verschil in een jongere en een oudere doelgroep?
Om deze vragen te beantwoorden zijn de covers van zes magazines onderzocht op de vertegenwoordiging van vier huidkleurcategorieën gebaseerd op de Fenty Beauty Pro Filt’r Soft Matte Longwear Foundation-lijn: ‘light’, ‘medium’, ‘tan’ en ‘deep’. Het onderzoek beslaat een periode van 2016 tot en met 2020. Tijdschriften LINDA.meiden, Glamour NL en Cosmopolitan NL, met een doelgroep van 18-35 jaar, en JAN Magazine, Beau Monde en VROUW Glossy, met een doelgroep van 25-55 jaar, zijn geanalyseerd. De resultaten zijn vervolgens vergeleken met de percentages van de grootste niet-westerse groepen in Nederland waar de vier huidkleurcategorieën aan gekoppeld zijn.
Uit het onderzoek blijkt dat zowel LINDA.meiden, Cosmopolitan NL, Beau Monde en VROUW Glossy de huidkleurcategorie ‘deep’ niet voldoende vertegenwoordigen. VROUW Glossy is hierin de enige die geen enkel ‘deep’-model op de cover toont in de onderzochte vijf jaar. Alleen Glamour NL en JAN Magazine vertegenwoordigen de categorie ‘deep’ voldoende. Ze overrepresenteren de groep zelfs vergeleken met de Nederlandse samenleving.
De categorie ‘medium’ wordt door alle bladen meer dan genoeg gerepresenteerd. Vrijwel alle bladen doen dit in dezelfde mate. Enkel Cosmopolitan NL vertegenwoordigd deze groep dubbel zo veel als de rest.
Binnen de ‘tan’-categorie is voor het eerst een duidelijk verschil te zien tussen de twee doelgroepen. Vergeleken met de Nederlandse bevolking overrepresenteert de jongere doelgroep de ‘tan’-categorie met ongeveer 15 procent. De oudere doelgroep vertegenwoordigd ‘tan’ ook meer dan voldoende, maar doet dit in mindere mate met ongeveer 5 procent.
Het tweede verschil tussen de doelgroepen komt naar voren als we de huidkleurcategorieën onderverdelen in ‘wit’ (light) en ‘anders’ (medium, tan, deep). Het aandeel witte modellen op de covers van JAN Magazine, Beau Monde en VROUW Glossy komt boven de 60 procent uit, terwijl LINDA.meiden, Cosmopolitan NL en Glamour NL onder de 60 procent uitkomen.
Eén etniciteit wordt in het onderzoek niet op basis van huidskleur besproken, omdat deze vrijwel altijd onder de categorie ‘light’ of ‘medium’ valt en daarmee qua huidskleur niet te onderscheiden is van bijvoorbeeld Europeanen. Het gaat hierbij om Oost-Aziatische covermodellen. Van alle tijdschriften toont alleen Glamour NL twee herkenbaar Oost-Aziatische modellen op de cover. Van deze modellen is enkel het oog en de mond zichtbaar. Daarnaast delen zij de cover met zes andere modellen.
Alle verzamelde variabelen tonen aan dat er op het gebied van etnische diversiteit nog een aantal zaken te verbeteren is. Hoewel in het algemeen de samenleving correct of zelfs overgerepresenteerd wordt – met name in de ‘medium’- en ‘tan’-categorie – doen zeker niet alle bladen dat als het gaat om ‘deep’- of Oost-Aziatische modellen.
De exacte details weten? Lees hier het hele onderzoek.