Er zijn veel verschillende alternatieve geneeswijzen. Antroposofische geneeskunde is aan aanvulling op reguliere geneeskunde. Hierbij wordt benadering van de mens verruimd naar een meer holistische wijze, met aandacht voor ziel en geest. Elk mens is uniek met een eigen levensweg. Elk lichaam reageert dus ook op een eigen wijze op een ziekte. Veel mensen hebben weleens van antroposofie gehoord, maar wat het precies inhoudt dat is vaak niet duidelijk. In dit artikel lees je meer over deze filosofie en hoe antroposofische zorg tot uiting komt in een woonwerkgemeenschap.
Antroposofie
Antroposofie is een gedachtegoed gebaseerd op het werk van Rudolf Steiner (1861-1925). Centraal hierin staat de erkenning van het bestaan van de geestelijke wereld. Volgens dit gedachtegoed maakt de mens deel uit van het kosmische geheel en is alles, de mens, natuur, heelal en geesteswereld met elkaar verbonden. Deze filosofie uit zich ook in de praktijk, zoals de inrichting van de samenleving, biologisch-dynamische landbouw, zorg, onderwijs en architectuur. In deze uitingen komt het gedachtegoed erg gedetailleerd terug, een voorbeeld zijn vrije scholen. Daarnaast zijn er ook gemeenschappen die volledig zijn ingericht volgens het antroposofische gedachtegoed. Scorlewald in Schoorl is een voorbeeld van zo’n gemeenschap waar mensen samen wonen en werken. In deze gemeenschap wonen mensen met een verstandelijke beperking en begeleiders op hetzelfde terrein. De bewoners die extra zorg nodig hebben krijgen deze zorg vanuit een antroposofische visie.
Zorg binnen antroposofie
Allereerst is het belangrijk om te weten dat er in de antroposofie altijd wordt gesproken van een ‘ontwikkelingsstoornis in plaats van een beperking of een ziekte. Antroposofie gaat ervan uit dat een mens niet alleen een lichamelijk wezen is, maar ook een psychisch en een spiritueel wezen is. Ieder mens heeft zijn eigen individuele levensopgave. Ontwikkelingsstoornissen ontstaan wanneer de verbinding tussen geest en lichaam verstoord is. Denken, voelen en willen zijn drie pijlers die ook wel de kwaliteiten van je ziel worden genoemd. Wanneer deze drie in balans zijn is er sprake van een gezonde ontwikkeling. Als er een disbalans ontstaat, veroorzaakt dat een ontwikkelingsstoornis. Dit kan gebeuren doordat het voelen zich te sterk uit in het denken, waardoor er onduidelijkheid ontstaat. Wanneer het willen zich te sterk uit in het voelen ontstaat er dwang. Een dominantie van het voelen op het werken uit zich in twijfel. Deze drie pijlers hebben ook een fysieke equivalent, de hersenen (het denkgebied), het middengebied (het voelen), en het stofwisselings-ledematenstelsel (het willen). Wanneer dit evenwicht is verstoord ontstaan er fysieke klachten.
Mensen die een ontwikkelingsstoornis hebben (verstandelijk gehandicapt), vinden het, vanuit de antroposofische gedachte, moeilijk om zich te binden aan zichzelf en de wereld om hen heen. Wanneer zij in een veilige omgeving leven die continuïteit, duidelijkheid, rust en aandacht uitstraalt is er minder kans op angst of depressie. Binnen de antroposofie wordt een omgeving die de bewoners aanspreekt in al deze aspecten een helende omgeving genoemd en brengt de bewoners beter in evenwicht. Daarnaast kan een helende omgeving zorgen voor de basis voor een verdere ontwikkeling. Natuur, kunst en cultuur en spiritualiteit zijn bronnen van gezondheid en ontwikkeling. Een omgeving die zorg en aandacht uitstraalt bevordert het lichamelijk en psychisch geluk en draagt ook bij het bewustzijn. Dit uit zicht in de voeding en bewust met je medebewoners om te gaan De ziel wordt gevoed in een omgeving van kunst en cultuur. In een woongroep uit zich dit doordat bewoners veel kunst maken. Daarnaast is het belangrijk om de bewoners te betrekken bij hun woonomgeving, dit zorgt voor eigenheid en autonomie. In een woonwerkgemeenschap werkt iedereen mee en worden er producten gemaakt die ook daadwerkelijk verkocht worden.
Sociaal therapie
In een gemeenschap worden bewoners begeleid doormiddel van sociaal therapie. Dit is een therapie voor volwassen die volledig gericht is op de toekomst. De bewoners worden hierbij begeleid de al aanwezige kwaliteiten en deze verder te ontwikkelen. Hierbij ligt de basis bij het vormen van een gemeenschap, die de helende omgeving moet zijn. De gemeenschap wordt gevormd op basis van gelijkwaardigheid, wederkerigheid, productief werk en het stimuleren van kunst en cultuur. De gemeenschap krijgt hierbij dus een vorm van een dorpsgemeenschap. Iedereen maakt deel uit van dezelfde gemeenschap en iedereen draagt bij aan sociale leven en productieve werken. Elke bewoner levert zijn eigen bijdrage, ook mensen met een zware ontwikkelingsstoornis. Door middel van arbeidsdeling kan iedereen naar vermogen, zijn talent inbrengen in het productieproces. Woongroepen worden gevormd door een hele diverse groep mensen, in alle leeftijden en ontwikkelingsstoornissen. Hierdoor ontstaat er een gemêleerde groep wat zorgt voor een familieverband. In de woongroep wordt beroep gedaan op ieders talenten en wordt rekening gehouden met de vraag aan zorg, waardoor een individu goed tot zijn recht kan komen. Op de gemeenschap leven bewoners en medewerkers onder hetzelfde dak of op hetzelfde terrein. Bewoners en begeleiders werken ontwikkelen zich vanuit de werkplaatsen, werkgroepen maar ook individueel.
Voorbeeld van een antroposofische woonwerkgemeenschap
Scorlewald is een antroposofische zorginstelling in Schoorl. Deze woonwerkgemeenschap heeft meer dan twintig ambachtelijke werkplaatsen waar bewoners werken en begeleid worden door therapeuten. Het creëren van een dorpsgemeenschap staat centraal op Scorlewald. In deze gemeenschap leven de mensen met elkaar. Er wonen verschillende mensen met elk een andere behoefte aan zorg, toch leef je samen en dit zorgt dat er een familie ontstaat.
Lidwien Dekker heeft 24 jaar gewerkt op deze woonwerkgemeenschap. Zij was therapeut in de weverij en heeft daar verschillende mensen geholpen met verschillende ontwikkelingsstoornissen. Daarnaast was het doel om producten te maken die ook verkocht konden worden.
https://youtu.be/r-R6eHb2VxM