Elbrich Schoorstra is gegrepen door de Viking mythologie. Sinds een paar jaar vertaalt ze dit zelfs in haar werk. Ze heeft haar eigen handpoke tattooshop waar ze zich specialiseert in verschillende stromingen van de Viking kunst. ‘Door mijn passie voor de mythologie is dit onderdeel geworden van mijn identiteit.’
Een echte Fries
De artiest vertaalt deze passie niet alleen in haar werk maar ook zichtbaar in haar uiterlijk. ‘Mijn kintatoeage staat voor mijn afkomst. Universeel zijn er veel stammen waarbij vrouwen kintatoeages droegen, zo ook de Friese Vikingen. Mijn roots zijn onderdeel van mijn identiteit en ik wil dat graag uitdragen, vandaar zo zichtbaar op mijn gezicht.’ De tatoeage van twee lijnen eindigt in een kompas met Friese runen. ‘Wat minder cliché dan pompeblêden hè?’ Toch is het een behoorlijk statement om zo zichtbaar een tattoo te nemen. ‘Natuurlijk kijken mensen wel naar me, dat begrijp ik wel, het is ook erg aanwezig. Meestal vragen mensen wat het betekent en als ik dat dan vertel, vinden ze dat vaak heel bijzonder. Ik heb eigenlijk nog nooit hele negatieve reacties gekregen.’ Elbrich komt uit een echt Fries gezin en groeide op in Ternaard, een klein dorpje in Noordoost Friesland, zo’n tien kilometer boven Dokkum. ‘In principe hoefde ik tot mijn achttiende nooit Nederlands te praten. Eigenlijk alleen op school. Mijn ouders waren ook altijd heel erg met de Friese cultuur bezig. Zo is mijn vader Friese schrijver en maakt mijn broer Friese muziek.’ Elbrich zat op de middelbare school in Dokkum en ging daarna naar Leeuwarden voor een studie Cultureel Maatschappelijke Vorming. Het cultureel bewustzijn kreeg Elbrich met de paplepel ingegoten. ‘Mijn ouders hebben ons altijd veel geleerd over hoe rijk de geschiedenis van de Friezen is.’
Handpoke
Toen Elbrich dertien was ging ze mee met haar vader, die toen zijn eerste tattoo liet zetten. Hij liet een tatoeage zetten met de tekst, leaver dea as slaef, liever dood dan slaaf. Deze tekst refereert terug naar de Slag bij Warns in 1345, wat eindigde in overwinning voor de Friezen en een nederlaag voor graaf Willem IV van Holland. ‘Ik zag hoe de tatoeage gezet werd en ik wist het direct, dit wil ik later worden.’ Een paar jaar later waren de Schoorstra’s op een Vikingmarkt in Duitsland. Elbrich zag daar een vrouw de handpoken, zoals dat eeuwen geleden ook werd gedaan. Het heft is hierbij gemaakt van het bot van een edelhert, prikje voor prikje wordt de tattoo gezet. ‘Toen ik die vrouw dat zag doen op die Vikingmarkt, wist ik het zeker.’ Ondertussen was Elbrich gegrepen door de Vikings mythologie en ze wist zeker dat ze daar iets mee wilde doen. Veel oude culturen maakten gebruik van een soortgelijke techniek. De Viking cultuur gebruikte altijd het bot van een edelhert. ‘Ik ben toen heel veel gaan tekenen, ik heb materiaal gekocht en ben gaan oefenen op nephuidjes. Mijn moeder was mijn eerste proefkonijn. Daarna vrienden en op een gegeven moment kon ik zelfs geld gaan vragen.’ In Elbrich’s afstudeerproject tatoeëerde ze ontwerpen gebaseerd op opgravingen en vondsten over de Friese Vikingen. Hierna heeft ze eigenlijk direct haar eigen tattooshop geopend. ‘Nog steeds heb ik veel contact met een Friese hoogleraar en bij nieuwe vondsten word ik altijd op de hoogte gesteld.’
Identiteit
Al sinds dat Elbrich jong is heeft ze interesse in de Viking mythologie en dat is alleen maar meer geworden. ‘Over de Egyptenaren, Romeinen en Grieken is veel geschreven, over de Vikingen is maar weinig bekend. Er is bekend dat het een vooruitstrevend volk was in de scheepvaart, maar ook in de gelijkheid die er was tussen man en vrouw. Verder weten we eigenlijk maar weinig over de Vikingen. Juist het mysterie, daar ben ik door gegrepen.’ Het mysterie omtrent de Friese Vikingen is nog veel groter en langzamerhand krijgen historici steeds een beter beeld van deze rijke cultuur. Elbrich voelt zich ontzettend verbonden met de Friese cultuur en de geschiedenis van de Friese Vikingen. ‘Toen ik jong was, wilde ik graag een Viking zijn. Mijn passie voor die cultuur heeft toen zeker bijgedragen aan het vormen van mijn identiteit. Ik kon me toen identificeren met die cultuur.’ Toch is haar beeld daarover veranderd. ‘Ik voel me nu meer Fries dan Viking. Ik ben een echte trotse Fries. Ik voel een bepaalde trots op mijn afkomst en roots. Ik vind het daarom erg belangrijk om het Fries levend te houden. Dat kan op verschillende manieren. Ik doe dat doormiddel van de historische Friese afbeeldingen in mijn werk.’ Bij ieder kunstwerk dat Elbrich zet, duikt ze in het verleden. Elke tattoo vertelt een ander verhaal. ‘Ik heb nog nooit twee keer dezelfde tattoo gezet.’
De artiest is een specialist en haar klanten komen uit het hele land. Toch zal ze nooit naar de randstad verhuizen, ook al weet ze dat ze daar waarschijnlijk meer geld kan verdienen. ‘Natuurlijk houden mijn vrienden en familie hier, maar ik zou ook niet zonder de rust en het landschap kunnen. Wanneer je ergens wandelt in Friesland voel je dat er een diepe geschiedenis is. De Friezen leven al zo lang in dit gebied, al eeuwen. Ik voel die geschiedenis en dat is deel van mij, ik zou niet zonder kunnen.’