In het rustige Houten, waar de Odijkseweg als fietsstraat doorheen slingert, klinkt er sinds de verbouwing van de Jumbo op 13 oktober 2021 een nieuw geluid: de zorgen van Cor van Angelen over de toenemende verkeersoverlast in zijn geliefde straat waar hij woont. Wat moet dienen als een oase van fietsvriendelijkheid, is volgens hem een weg van ongewenste drukte geworden. De verbouwing van de supermarkt aan het einde van de straat heeft niet alleen de winkel een nieuw gezicht gegeven, maar hierbij ook de verkeersdynamiek in de omliggende wijk. We duiken in de ervaring van Cor van Angelen en zoeken uit hoe een lokale uitbreiding invloed uitoefent op de verkeersveiligheid met als hoofdvraag: “Is een fietsstraat nog wel de juiste wegsoort voor de Odijkseweg in Houten sinds de uitbreiding van de Jumbo op 13 okober 2021?”.
Een fietsstraat, ontworpen als een veilige haven voor fietsers, is bedoeld als een gebied waar fietsers de hoofdgebruikers zijn. Auto’s zijn te gast en worden geacht de snelheid te matigen en de prioriteit aan fietsers te geven. In het geval van de Odijkseweg, was deze straat ooit een symbool van fietsvriendelijkheid zonder de constante dreiging van druk autoverkeer.
Het installeren van een telraam, een slim apparaat dat de passage van verschillende verkeersdeelnemers registreert, kan waardevol zijn bij het begrijpen van de straatdynamiek na een ingrijpende verandering, zoals de verbouwing van de Jumbo. Het telraam biedt inzicht in het aantal fietsers, auto’s en andere weggebruikers die dagelijks de Odijkseweg doorkruisen. Het dient als een ‘getuige’ die simpelweg de feiten vastlegt.
Volgens de richtlijnen van het CROW, het kenniscentrum voor verkeer, voldoet een fietsstraat aan de norm wanneer de verhouding tussen auto’s en fietsers zich bevindt tussen 0,5/1 en 1/1. Deze balans is bedoeld om een veilige en comfortabele omgeving te creëren voor fietsers. Echter, bij het werpen van een blik op de datavisualisatie, lijkt deze norm ver te zoeken. De cijfers behaald uit de dataset van het telraam in de Odijkseweg onthullen dat het aantal auto’s de overhand heeft. Deze afwijking van de ideale verhouding roept een kritische vraag op over de effectiviteit van de fietsstraat.
De grafiek die de CROW-richtlijnen vergelijkt met de situatie op de Odijkseweg onthult een boeiend patroon. Zelfs vóór de verbouwing van de Jumbo leek de dynamiek in de fietsstraat niet te voldoen aan de vastgestelde normen. Echter, de gegevens na de uitbreiding op 13 oktober 2021 vertellen een nog zorgwekkender verhaal. De grafiek weerspiegelt een duidelijke verslechtering in de verhouding tussen fietsers en auto’s, waardoor de balans nog verder uit evenwicht is. Deze conclusie benadrukt de noodzaak van verdere maatregelen om de verkeersdynamiek te herstellen en een veilige omgeving voor fietsers en bewoners te waarborgen.
Gezien de verslechtering van de verkeerssituatie, lijkt het raadzaam om te overwegen of een fietsstraat nog wel de meest geschikte wegsoort is voor deze locatie. Een mogelijke oplossing ligt in de heroverweging van de indeling, waarbij de focus wordt gelegd op een wegsoort die auto’s en fietsers meer ruimte van elkaar geeft gezien de Odijkseweg op de hoofdroute ligt om de Jumbo te bereiken. Denk hierbij aan een ‘gedeeltelijke ruimte’. Een wegsoort als deze biedt vaak een flexibele en inclusievere benadering van verkeersstromen, wat in situaties als deze kan leiden tot een betere dynamiek. Hoewel er in de verhouding tussen auto’s en fietsers weinig zal veranderen is dan sprake van gelijkwaardige prioriteit. Alle verkeersdeelnemers zijn hier even belangrijk, wat een gevoel van wederzijds respect en verantwoordelijkheid bevordert. Dit leidt tot een veiliger gevoel voor mensen zoals Cor.
De fietsstraat op de Odijkseweg functioneert niet optimaal. Na de verbouwing verslechterde de situatie. Een heroverweging van de wegsoort biedt een inclusievere benadering voor alle weggebruikers. Dit bevordert de veiligheid en dynamiek. Het is nu aan de gemeente en burgers in Houten te werken aan het creëren van een oplossing voor een veiligere Odijkseweg.
Verantwoording
Voor het data artikel is gebruik gemaakt van het telraam dat zich bevindt in de Odijkseweg in Houten. Dit telraam heeft een dataset opgebouwd over de passerende voertuigen van deze weg. Er is gebruik gemaakt van 3 momentopnamens van een jaar. Het jaar vóór de verbouwing van de jumbo, het eerste jaar ná de verbouwing van de jumbo, en het tweede jaar hierna.
Op basis van gesprekken met Cor van Angelen, eigenaar van het telraam in de Odijkseweg, is er een onderzoeksvraag opgesteld voor het onderzoek dat dit artikel leidt. Uit de cijfers van de dataset zijn conclusies getrokken die de aannamens van Cor konden bevestigen.
Om deze conclusies te kunnen onderbouwen is er gebruikt gemaakt van 2 rapporten van het CROW: Toegankelijkheid in Shared Space en Fietsberaadnotitie aanbevelingen fietsstraten binnen de kom
