Factcheck: Zijn oma’s emotioneel meer verbonden aan hun kleinkinderen dan aan hun kinderen?

De band tussen oma’s en kleinkinderen is zichtbaar in de hersenen, dat laat een studie aan de Emory Universiteit zien. Professor James Rilling, antropoloog aan de Emory Universiteit in Atlanta, Georgia, onderzocht het brein van vijftig oma’s naar aanleiding van een recente studie aan de Universiteit van Oxford die aantoont dat het welzijn en de onderwijsprestaties van kinderen verbeteren door de aanwezigheid van betrokken grootouders.

50 vrouwen met ten minste één biologisch kleinkind tussen drie en twaalf jaar oud werden onderzocht voor dit onderzoek. Er werd gebruik gemaakt van een functionele MRI-scans om hun hersenen te analyseren terwijl ze naar foto’s van hun kleinkind, de ouders van het kind en afbeeldingen van een niet-verwant kind en een volwassene keken. De oma’s vulden ook vragenlijsten in om hun mate van betrokkenheid bij en gehechtheid aan hun kleinkind te meten. Al met al suggereren de bevindingen dat emotionele empathie een belangrijk onderdeel kan zijn van de reacties van oma’s op hun kleinkinderen.

De vraag is nu, kloppen de onderzoeksresultaten van dit onderzoek? Zijn oma’s over het algemeen emotioneel meer verbonden aan hun kleinkinderen dan aan hun eigen kinderen? Op basis van dat vrouwen gemiddeld langer leven en een het gezinsleven draaiende houden zijn vrouwen belangrijke verstrekkers van intergenerationele steun en zorg. Vooral oma’s spelen een sleutelrol bij het geven van praktische ondersteuning aan hun kinderen en kleinkinderen, in overeenstemming met de notie van ‘vrouwen als kinkeepers’ (Rossi & Rossi, 1990; Knijn & Liefbroer, 2006; Hank & Buber, 2009). Dit komt naar voren in het onderzoek Mothers’ Mobility after Separation: Do Grandmothers Matter? Van Marjolijn Das, Helga de Valk, en Eva-Maria Merz. Deze Nederlandse onderzoekers komen in hun onderzoek tot de conclusie dat in de situatie dat over het algemeen kunnen we concluderen dat oma’s ertoe doen voor de ruimtelijke beslissingen van moeders na scheiding. Dit zijn tijden van stijgende echtscheidingspercentages en er is een groeiende behoefte aan informele zorg in veel landen waar de steun van de staat beperkt is of afneemt vanwege bezuinigingen door de overheid. Het belang van intergenerationele steun door familie wordt daarom steeds groter.

Dit onderzoek laat zien dat oma’s in het leven van hun kleinkinderen en kinderen erg belangrijk zijn. De reden hiertoe is dat zij vaak de eerste steun zijn als er iets gebeurd. Uit onderzoek van Studio Vrijdag blijkt dat het onderzoek dat de Emory Universiteit naar opzicht van bestaande onderzoeken van oma’s en relaties met hun kinderen en kleinkinderen een grote kans heeft om te kloppen. Studio Vrijdag heeft zelf ook een klein onderzoek uitgevoerd onder 25 oma’s met de vraag met wie ze een grotere emotionele band ervaren. Uit dit onderzoek bleek dat 84% van de oma’s aangaf dat ze een grotere emotionele band met hun kleinkinderen hadden, dan met hun kinderen. Een aantal van de overige 16% had aangegeven dat ze met hun kinderen en kleinkinderen een sterke emotionele band hebben en niet konden kiezen, ook al werd hier wel naar gevraagd. Hieruit we kunnen concluderen dat oma’s zich gemiddeld emotioneel meer verbonden zijn met hun kleinkinderen dan met hun kinderen. Het onderzoek van de Emory Universiteit klopt.