In de knoop met Indië

Nicole Kuiper (21) is geboren in Nederland maar heeft een oma die uit Nederlands-Indië komt. Haar afkomst is daardoor niet helemaal Nederlands. Ze groeide op in totaal witte Nederlandse wijk. Wie je bent lijkt dan altijd zo vanzelfsprekend, totdat de vanzelfsprekendheid van jouw wereld veranderd. “Nu zit ik in de knoop. Met mezelf en met Indië”

‘’Ik ben (deels) Indisch, verpakt in een Nederlandse opvoeding. Mijn jeugd bestond uit het meedoen voor spek en bonen tijdens verstoppertje en ontgroend worden op een hockeyfeest om daarna kant en klare poffertjes te eten. Opgroeiend met een Nederlandse vader en een Nederlandse moeder. Allebei ook hier geboren. De moeder van mijn moeder, mijn oma, komt uit Nederlands-Indië. Zij is toen ze jong was samen met haar moeder en bonusvader naar Nederland gekomen. Dit omdat haar bonusvader Nederlands was en hij in Nederland werk kon krijgen. Vanuit het verhaal van mijn oma gaat mijn verhaal weer verder. De volgende generatie.’’

Waar kom jij vandaan?

‘’Mijn moeder heeft niet echt een Indische opvoeding gehad. Deze cultuur heeft ze dan ook nooit echt aan mij doorgegeven. We hadden vroeger bij ons thuis dan wel dat we Indische eten aten, maar meer was er dan ook niet. Ik heb vroeger nooit echt nagedacht over mijn Indische wortels, totdat ik zo’n 4 jaar geleden aan het werk was in de bakkerij en er een man aan mij vroeg: ‘’Waar kom jij vandaan?’’ Waarop ik op antwoordde: ‘’Uit Zutphen.’’ Daar reageerde hij dan weer heel verbaast ‘’oh, want je ziet er niet echt Nederlands uit’’, op.  Toen twijfelde ik een beetje en zei ik ‘’Ik denk dat ik Indisch ben…’’ Dit voelde heel erg gek. Ik wist niet zo goed wat deze man wilde horen. En ik werd er zelf ook een beetje boos om. Dit om Geert Wilders en dat hij zei dat Marokkanen en Turken geen Nederlanders zouden zijn. Ik was daar toen heel erg bezig, en ik dacht echt van als Indische mensen ook al niet meer als Nederlander worden gezien, wat zijn we nu weer aan het doen. Ik vond het uit een politiek standpunt geen fijne vraag, maar ook voor mezelf. Wat zegt dit nu over mij? Sindsdien kwam de vraag steeds vaker terug. Dat wekte vragen bij mij op. Want ik weet niet eens wat Indisch zijn betekend. Ik zie er dan zo uit, maar wat betekent het voor mij? Voel ik mij Indisch of niet? Nu zit ik in de knoop. Met mezelf en met Indië.’’

Oma vertel eens

‘’Toen vorig jaar de eerste lockdown uitbrak ben ik heel veel in contact geweest met mijn Indische oma. We gingen erg veel bellen en hebben zo aan onze band proberen te werken. Ik ben haar erg veel vragen gaan stellen. Zoals wat haar familie deed in Indië. Hoe haar leven was in Nederlands-Indië, en hoe ze het vond om uiteindelijk hier nu in Nederland te zijn. Wat het allemaal voor haar betekende, dat vond ik erg interessant. Er kwamen dan vaak niet gelijk antwoorden uit. Ik denk omdat er in de Indische gemeenschap nog steeds veel wonden zijn die niet geheeld zijn. Dit door hun pijnlijke verleden. Als mijn oma er over praat dan praat ze er heel mooi over. Ze vertelt dan dat het een mooi gebied was en dat ze het er heel fijn had, maar ze bekijkt het vooral heel rooskleurige manier waardoor wat er allemaal is gebeurd eigenlijk niet door haar over gesproken wordt. Dat maakt dit het verhaal voor mij vooral nog niet compleet. Ik ben het daardoor ook gaan onderzoeken, en hoe meer ik vond, hoe meer ik erover wilde weten. Ik ben ook begonnen met het uitwerken van mijn stamboom. Om te zien waar mijn wortels in Indië heen leiden.’’

Een lossere knoop met Indië
‘’Toen ik een masterclass voor columns schrijven ging volgen werd er mij gevraagd welk verhaal er binnen in mij zat en welk verhaal wil ik een podium geven. Ik was op dat moment erg op zoek naar een vorm om weer te geven wat mijn vragen waren, over mijn familiegeschiedenis en wat Indië voor mij betekend. Ik dacht waarom niet, ik schrijf erover. Volgende maand een column van mij gepubliceerd in het Indisch maandblad. Daar ben ik heel trots op. Wat mijn Indische wortels betreft heb ik tijdens dit hele proces geleerd dat het mij maakt tot wie ik ben. Al weet ik soms niet of sommige dingen nu echt iets Indisch zijn of gewoon familiair is. Ik kan dat nog niet helemaal zeggen. Wel heb ik door mijn Indische buurvrouw een hoop van de Indische cultuur geleerd, wat ik vanuit huis niet had meegekregen. Bij haar zag ik dingen die ik ook bij mezelf terugvond. Dingen die mijn oma nog nooit had laten zien. Maar het bracht ook vragen van hoe staat mijn eigen oma daarin? Want dat weet ik niet. De knoop die ik bij Indië voel is wel losser gekomen, sinds ik erover aan het leren ben en ik nu ook begrijp en accepteer dan ik mij er verbonden mee voel. De knoop is er nog wel, omdat ik nog zoveel vragen heb. Zowel naar de geschiedenis van mijn oma, en ook de verhalen die niet worden verteld. Dat het gesprek is aangegaan is de eerste stap…’’

Nicole Kuiper © Simon Duijs