Aankomend schooljaar 2024-2025 stijgt het collegegeld met 4,75%, maar liefst 216 euro. Daarnaast stopt het hoger onderwijs met halveren van studenten hun eerstejaars collegegeld en gaat het rentepercentage voor studenten die lenen via duo omhoog. Is het terecht of maken we het voor toekomstige studenten straks onmogelijk om te studeren en schuldenvrij te blijven?
In september 2023 kwam de basisbeurs voor het eerst terug, die sinds 2018 is weggeweest in het hoger onderwijs. Voor veel studenten een zegen, voor een ander groot aantal studenten is het van korte duur, of zelfs helemaal niet. Sommige hebben geen recht op de basisbeurs. ”Studenten blijven financiële tegenslagen krijgen die ze niet kunnen opvangen”, stelt LSVb-voorzitter Elisa Weehuizen. ‘’Voor veel was het of lenen, of niet studeren. En als je eenmaal vastzit aan zo’n lening, wordt achteraf je graf voor je gegraven.’’
25 jaar
In de afgelopen 25 jaar steeg het collegegeld met meer dan 1000 euro. Een zeer hoog bedrag in de ogen van de student die zelf het collegegeld moet betalen, Econoom en docent aan de HVA Charan van Krevel vindt het zelf ook stijging die niet helemaal klopt met de inflatie die er over de afgelopen jaren is geweest. ”De stijging van het collegegeld ligt veel hoger dan de stijging van de inflatie. In sommige jaren was er bijna geen sprake van inflatie, maar desondanks is het collegegeld blijven stijgen. Het staat niet in verhouding met elkaar.” De aankomende paar jaar verwacht van Krevel dat er een stijging zal plaats vinden in het collegegeld. ”Dat het collegegeld gaat stijgen is zo goed als zeker, maar we moeten bedenken wat er nog meer gaat veranderen. Het kan zijn dat de aankomende paar jaar wordt gezegd, studenten hebben nu de basisbeurs dus we kunnen het collegegeld wel omhoog doen.”
Rente percentage verhoogt
Geld lenen kost geld, de slogan die mensen al jaren horen in de reclames van bedrijven die leningen mogelijk maken. Voor studenten was het lang niet het geval. ‘’Als je 6000 euro leent wordt het toch niet meer dan 6000 euro?’’ vertelde een hoogleraar van de Hogeschool Utrecht aan een van de studenten die nu op het punt staat om misschien te moeten gaan lenen. Studenten moeten over hun opgebouwde lening en studiefinanciering, die samen hun studieschuld vormen, dit jaar gaat het naar 0,46 procent. Iets waar in november vorig jaar al een fietsprotest voor georganiseerd werd. Econoom van Krevel staat niet verstelt bij de gedachten van deze docent. ”Doordat de rente gaat het stijgen, maar aan de ene kant kun je er ook zo naar kijken. Nu lijkt het bedrag erg veel, maar over een tijd als je meer verdient als je werkt is de verhouding in de toekomst het makkelijker kan afbetalen als je geld meer waard wordt en de lonen gaan stijgen.”
Studenten betaalde tussen 2017 en 2022 nul procent rente aan DUO, De rente voor de studieleningen stijgt volgend jaar naar 2,56 procent omdat het voor de overheid zelf ook duurder wordt om geld te lenen. Ter vergelijking: wie bij een commerciële bank leent, bijvoorbeeld voor een hypotheek, betaalt als snel 4,5 procent rente en dat was in 2018 2,5 procent. De hogere rente gaat bij een studieschuld van 31.000 euro zo’n 18.000 euro aan rente kosten, becijferde een studente op basis van de rekentool van DUO.
Zorgen rondom studieschuld niet nodig
Econoom van Krevel neemt voor de Nederlandse student de stress en leenschaamte, hij legt uit dat ondanks het begrijpelijk dat studenten dit voelen dat het niet nodig is. Nederlandse hogescholen en universiteiten hoeven zich geen zorgen te maken dat er minder mensen gaan studeren door de stijgingen in het collegegeld.
”Als voorbeeld, het collegegeld stijgt met honderd euro van het ene naar de andere jaar, dan is heel klein verschil. Dat net iets meer dan 8 euro per maand meer. Het gaat meer om de perceptie dan de economie ervan, als het er in de media over gaat. Sinds er nu een basisbeurs is geeft dat al een groot verschil.” We zijn dus geen zorgen van Krevel, ook niet over dat we studenten moeten lenen. ”Uiteindelijk kunnen de mensen die een baan hebben de studieschuld makkelijk uitbetalen doordat ze meer verdienen dan toen ze student waren. Je moet vooral weten dat je wel altijd alles moet terug betalen met rente en bewust bent van wat je leent.”